كەز كەلگەن ەلدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ نەگىزگى شارتتارىنىڭ ءبىرى – ۇلتتىق اەروعارىش سالاسىن دامىتۋ جانە وسى باعىتتاعى الدىڭعى قاتارلى تەحنولوگيالارعا قول جەتكىزۋ.
عارىشتى يگەرۋگە قاتىستى ىس-ارەكەت، ەڭ بىرىنشىدەن، مەملەكەتتىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق، عىلىمي-تەحنيكالىق جانە قورعانىس قۋاتىن ايقىندايدى. Cتراتەگيالىق تۇرعىداعى ارتىقشىلىقتارىن بىلاي قويعاندا، عارىشتىق تەحنولوگيالاردى يگەرۋ ەلىمىزدىڭ بايلانىس، تەليەۆيزيا، ناۆيگاسيا، ەكولوگيالىق مونيتورينگ، رادياسيالىق قاۋىپسىزدىك، كارتوگرافيا سالاسىنداعى ماسەلەلەردى دە شەشۋگە كومەكتەسەدى. وسى تۇرعىدان العاندا، وسكەلەڭ ۇرپاقتى عارىش سالاسىنا مامانداندىرۋ ماسەلەسى زور ماڭىزعا يە.
بۇل رەتتە، جاستارىمىزدىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتىنىڭ زور ەكەنىن دە ايتقان ابزال. مىسالى، وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن تالدىقورعاندىق وقۋشىلار يزميردە وتكەن حالىقارالىق كونكۋرستان جەڭىمپاز بولىپ ورالدى. وزگە قارسىلاستارى ويلاستىرعان زىمىراندار 60 مەترگە ارەڭ جەتكەندە، ءوز زىمىراندارىنىڭ 500 مەترگە دەيىن ۇشىپ بارعانىن ماقتانىشپەن ايتقان جاس تەحنيكتەردىڭ: «شەتەلدىك قۇرداستارىمىزدان كوپ نارسە ۇيرەنەرمىز دەپ ويلاپ ەدىك. كەرىسىنشە، ولاردى ءبىز ۇيرەتۋىمىزگە تۋرا كەلدى»، – دەگەنى بار. دەمەك عىلىمعا، ونەرتاپقىشتىققا جەتكىلىكتى تۇردە كوڭىل بولىنگەن جاعدايدا عارىش سالاسىندا دا ىرگەلى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋگە جاسوسپىرىمدەرىمىزدىڭ مۇمكىندىگى تولىق جەتەدى.
ءبىر زامانداردا كوپتەگەن مەكتەپ وقۋشىلارى ينجەنەر، كونسترۋكتور بولۋدى ارمانداپ، تەحنيكالىق ۇيىرمەلەرگە، جاس تەحنيكتەر ستانسيالارىنا باراتىن، «تەحنيكا مولودەجي»، «يۋنىي تەحنيك» جۋرنالدارى سياقتى وزگە دە بەدەلدى باسىلىمداردى ۇلكەن قىزىعۋشىلىقپەن جازدىرىپ الىپ وقيتىن. وكىنىشكە قاراي، مەكتەپ قابىرعاسىنداعى جاستاردىڭ يننوۆاسيالىق ىس-ارەكەتىن بۇرىنعىداي ءتيىستى ارناعا باعىتتاپ، يگى باستامالارىنا قولداۋ كورسەتىپ، ىنتالاندىرىپ وتىراتىن جاس تەحنيكتەر ستانسيالارى بۇگىندە كەمدە-كەم. بولعان كۇندە دە كوپشىلىگىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى ەسكىرگەن، ال ۇيىرمەلەردىڭ كوپشىلىگى جابىلىپ قالعان. ءتىپتى جاس تەحنيكتەردىڭ ءوزارا تاجىريبە الماسىپ، ءبىر-بىرىنىڭ جاڭالىعىنان، جاقسىلىعىنان حاباردار بولىپ وتىرۋىنا سەپتىگىن تيگىزەتىندەي ارنايى سايتتار دا نەكەن-ساياق. سوندىقتان ارناۋلى ۇيىرمەلەردى ورتا مەكتەپتەر جانىنان قايتا اشىپ، تەحنيكالىق ستانسيالار مەن فاكۋلتاتيۆتەر جۇمىسىن جانداندىرۋدى ەسكەرگەن ءجون.
ءوز ۇعىمىنان سىرت جاتقان تىلسىم دۇنيەگە قۇمارتۋ – بالا تابيعاتىنا قاشاننان-اق ءتان. وسى ورايدا، جۇلدىزدى الەمگە ساپار شەگۋگە قىزىقپايتىن ورەندەر كەمدە-كەم. ءبىراق «قانداي ادام عارىشكەر بولا الادى، وعان قويىلاتىن تالاپتار قانداي، عارىشكەر نەنى بىلۋگە ءتيىس؟» دەگەن جايتتاردان كوبى حابارسىز. مىسالى، ءبىر كەزدەردە العاشقى ۇشاقتارمەن اۋەگە كوتەرىلگەن كەز كەلگەن ادامدى «ۇشقىش» دەگەنىمىز سياقتى، ءبىز ءقازىر عارىشتا بولىپ قايتقان ءاربىر ادامدى «عارىشكەر» دەپ ءجۇرمىز. ءبىراق عالىمدار كۇندەردىڭ كۇنىندە عارىشتا كادىمگى جولاۋشىلاردىڭ دا پايدا بولاتىن ۋاقىتى كەلەتىنىن جانە سول كەزدە تەك عارىش كەمەلەرىن جۇرگىزۋشىلەر عانا «عارىشكەر» بولىپ سانالاتىنىن الدەقاشان ايتقان.
ارينە، عارىشكەر دە – ۇشقىش، ءوز ءىسىنىڭ ناعىز شەبەرى. دەنساۋلىعىندا تيتتەي كىناراتى بار ادامعا عارىشقا جول جابىق. سەبەبى، عارىشكەر-ۇشقىشتىڭ ادەتتەگىدەن تىس جاعدايدا، ماسەلەن، سالماقسىزدىق كۇيىندە نەمەسە جەردەن كۇرت كوتەرىلگەن، سونداي-اق كۇرت قونعان كەزدەگى شامادان تىس قولايسىزدىقتار جاعدايىندا جۇمىس ىستەۋىنە تۋرا كەلەدى. ياعني قانداي دا ءبىر قيىندىققا قاراماستان، عارىشكەر ءوز الدىنداعى قوندىرعىلاردى مۇقيات باقىلاي الۋى، جەرمەن بايلانىسىن جوعالتپاۋى، عارىش كەمەسىن باسقارۋى ءتيىس. مۇنىڭ سىرتىندا، عارىش كەمەسىنىڭ قۇرىلىمىن، سانسىز قوندىرعىلار مەن راديوستانسيالاردىڭ جانە دۆيگاتەلدەردىڭ جۇمىسىن بىلۋمەن قاتار، ول جاقسى استرونوم دا بولۋعا ءتيىس. ايتپەسە ول جۇلدىزدارعا قالايشا جول تاپپاق؟ سونىمەن قاتار، قانداي دا ءبىر جەرگە امالسىز قونۋعا تۋرا كەلگەن جاعدايدا ءوزىن-وزى قالاي قورعاپ، تاماعىن قالاي تاۋىپ جەۋى كەرەكتىگىن دە بىلەتىن، ياعني كەز كەلگەن تىعىرىقتان شىعار جولدى تابا الاتىن ەپتىلىگىمەن، تاباندىلىعىمەن تانىلۋى شارت.
جاس تەحنيكتەر ستانسياسى مەن تەحنيكالىق ۇيىرمەلەردىڭ جۇمىستارى دۇرىس جولعا قويىلعان جاعدايدا بولاشاق عارىشكەرلەر مۇنىڭ بارلىعىن بالا جاسىنان ءبىلىپ وسەدى. ءوزىن جان-جاقتى شىڭداپ، سوعان كىشكەنە كەزىنەن دايىندالادى. ال زىمىراندار مەن عارىش كەمەلەرىنىڭ، جالپى، اۆيامودەلدەردىڭ ءتۇر-تۇرىن قۇراستىرۋعا دەگەن قاراپايىم قىزىعۋشىلىق عارىش الەمىنە باستار ۇلكەن ساپاردىڭ العاشقى باسپالداعى بولارى انىق.