يتمۇرىن – باعالى دارۋمەندەرگە وتە باي جەمىس.
ودان دايىندالعان دارى-دارمەك مەديسينادا اسقازان جانە باۋىر اۋرۋلارىن ەمدەۋگە قولدانادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Massaget.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
ال گۇلدەرىن شايدىڭ ورنىنا پايدالانۋعا بولادى. س دارۋمەنىنە باي جەمىستى ەمدىك ءدارى رەتىندە ءارى دارۋمەن تۇرىندە كوپتەگەن ءجۇزجىلدىقتاردان بەرى كادەگە جاراتىپ كەلەدى. ونى تيبەتتىك مەديسينادا دا قولدانعان. شىعىستا يتمۇرىندى اسا جوعارى باعالاپ، ونىڭ ادام كۇش-قۋاتىن جوعارىلاتاتىن، كوڭىل-كۇيىن كوتەرەتىن، ادەمىلىك پەن دەنساۋلىقتى ارتتىراتىن قاسيەتكە يە ەكەنىن ايتادى. نازارلارىڭىزعا يتمۇرىننىڭ ەمدىك قاسيەتى جونىندە اقپارات ۇسىنامىز.
يتمۇرىنننىڭ تەك ءبىر بولىگىن پايدالانباي، تامىرىنان باستاپ جاپىراعىن، گۇلىن، جەمىسىن دە ەمدىك ءدارى رەتىندە كادەگە جاراتادى. وسىمدىكتەن ءتۇرلى ەمدىك ءشارباتتار، تۇنبالار، قايناتپالار مەن سىعىندىلار جانە شيپالى وسىمدىك مايىن دايىندايدى. سونىمەن قاتار، حالىقتىق مەديسينادا باۋىر مەن ءوت قابى اۋرۋلارىندا، قۋىق قابىنعاندا، جۇرەك اۋرۋلارىندا، تۋبەركۋلەزگە شالدىققاندا ارنايى قابىلدايدى. يتمۇرىن جەمىسىنىڭ 10-15 گر كۇنىنە 1 رەت، ال تۇنباسىن كۇنىنە 2-3 رەت جارتى ستاقاننان ءىشىپ وتىرۋ قاجەت.
يتمۇرىننىڭ جاڭا پىسكەن جەمىستەرىنەن توساپ قايناتىپ، كوفەگە ۇقساس ازىقتار دايىنداۋعا بولادى. مۇنداي توساپتاردى شىنى ىدىستارعا قۇيىپ، قاراڭعى ءارى سالقىن جەردە ساقتاۋ كەرەك. يتمۇرىن تۇنباسىن دايىنداۋ ءۇشىن ونىڭ كەپتىرىلگەن جەمىسرىن پايدالانادى. دايىندالعان تۇنبانى دەر كەزىندە، ياعني قايناتىلعان سوڭ بىردەن ءىشۋ قاجەت. ونى ۇزاق ساقتاۋدىڭ قاجەتى جوق.
يتمۇرىن قايناتپاسىنىڭ پايداسى
يتمۇرىن قايناتپاسىن دايىنداۋ ءۇشىن 1 كەلى كەپتىرىلگەن جەمىسىن 1 ليتر سۋدا قويۋلانعانشا قايناتىپ، ارتىنشا سۇزگىدەن وتكىزەدى. دامىنە قاراي قانت پەن ليمون قىشقىلىن قوسۋعا بولادى. دايىن بولعان ءتاتتى قويمالجىڭدى سۋ قۇيىلعان ىدىسقا سالىپ، تاعى ءبىراز قايناتادى. وسىنداي تاسىلمەن قايناپ شىققان قويمالجىڭ سۇيىقتىقتى تىنىس الۋ جولدارى سۋىقتاعاندا، سۋىق تيگەندە ىشسەڭىز، تەز ايىعۋعا كومەكتەسەدى. سونىمەن قاتار، وتا جاساتقاننان كەيىن قانازدىقتا جانە قاناينالىمدى قالىپقا كەلتىرۋدە وسى وسىمدىكتىڭ جاڭا پىسكەن جەمىستەرىنەن تۇنبا دايىنداپ ىشسە، پايداسى مول. قايناتىلعان تۇنبانىڭ ءبىر ستاقانىن كۇن سايىن ءىشىپ وتىرۋ قاجەت. اسقازان قىجىلى مەن بۇيرەكتە تاس بولسا نەمەسە ايەلدەردەگى قان كەتۋ كەزىندە دە يتمۇرىن قايناتپاسى كومەكتەسە الادى. يتمۇرىننان دايىندالعان وسىنداي تۇنبالار مەن شايلاردى ۇزبەي ءىشىپ جۇرگەن ادامنىڭ بويىنان جۇمىسقا دەگەن قۇلشىنىسىن، اۋرۋعا بەيىم بولمايتىندىعىن اڭعارۋعا بولادى. سونىمەن قاتار، باس اۋرۋىنىڭ دا الدىن الاتىن قاسيەتى بار.
يتمۇرىن تۇنباسىنان شاي دايىنداۋ ءۇشىن 1 اس قاسىق يتمۇرىن جەمىسىنە 1 ستاقان قايناعان سۋ قۇيىپ، 10 مينۋت ەمالدى ىدىستا قاقپاعى جابىق كۇيدە قايناتادى. مۇنداي شايدى ءبىر كۇن تۇندىرىپ قويۋعا دا بولادى. سودان كۇنىنە دايىن شايدان 1 ستاقاننان ىشەدى. بۇل وسىمدىك س دارۋمەنىنە باي بولعاندىقتان، ونىڭ قۇرامىندا ادام اعزاسىنا قاجەتتى ميكروەلەمەنت وتە كوپ. سوندىقتان دا ونى جۇكتى ايەلدەر دە ىشۋىنە بولادى. ودان جاسالعان دارىلەر ادام اعزاسى ءۇشىن وتە قىمبات دارى-دارمەكتىڭ ورنىن الماستىرا الادى. يتمۇرىننىڭ تامىرىن كۇز مەزگىلىندە قازىپ العان دۇرىس. ونى سالقىن سۋمەن تازالاپ جۋىپ، قاراڭعى جەردە ساقتايدى. يتمۇرىننىڭ تۇقىمىنان اۋرۋدى باساتىن، جارالاردى جازاتىن وتە قىمبات ماي الۋعا بولادى. وعان قوسا بۇل جيدەك سىعىندىسى تولىق ادامداردى جۇرەك تالماسىنان قورعايدى. جۇرەگى اۋىراتىن جانە قان قىسىمى جوعارى ادامدار يتمۇرىن تۇنباسىن كۇنىنە 40 گرامنان 6 اپتا بويى ءىشۋى كەرەك.