«ءىرى كولەمدى اعاشتار ەكپەلەردىڭ ءومىر ءسۇرۋىن ارتتىرادى» – الماتىنىڭ اۋقىمدى كوگالداندىرۋ تۋرالى عالىمنىڭ پىكىرى
الماتىنىڭ قوعامدىق كەڭىستىگىنە ەكى مىڭعا جۋىق ءىرى كولەمدى اعاش وتىرعىزىلۋدا. بۇل تۋرالى الماتى قالاسىنىڭ ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسىنان حابارلادى.
الماتىدا «تازا قازاقستان» رەسپۋبليكالىق باعدارلاماسى جانە «الماتى – ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز» قالالىق باعدارلاماسى اياسىندا ءىرى كولەمدى اعاش كوشەتتەرىن وتىرعىزۋ جۇمىستارى بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە. بيىكتىگى كەمىندە 6 مەتر، جەرگىلىكتى پيتومنيكتەردە وسىرىلگەن جانە كليماتتىق جاعدايلارعا بەيىمدەلگەن اعاشتار بۇقتىرما كوشەسى، رىسقۇلوۆ جانە ءال-فارابي داڭعىلدارىنىڭ بويىنا، سونداي-اق ءبىرقاتار قالالىق سكۆەرلەرگە وتىرعىزىلادى.
جيەمبايەۆ اتىنداعى قازعزي وسىمدىكتەردى قورعاۋ جانە كارانتين ءبولىمىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى نۇرجان مۇحامادييەۆانىڭ پىكىرىنشە، ءىرى كوشەتتەر وڭاي بەيىمدەلىپ، تامىر الادى. «وتىرعىزىلعان ۇلكەن كوشەتتەر – قاراعاي، قاراعاش، شىرشا ءبىزدىڭ كليماتتىق جاعدايلارىمىزعا بەيىمدەلگەن جانە ەستەتيكالىق كورىنىستى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار بوس ەمەس قالالىق كەڭىستىكتەر بويىنداعى ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى»، - دەدى ول.
جالپى، الداعى ايدا قالادا سايىن، رىسقۇلوۆ، ساتبايەۆ كوشەلەرىنىڭ ۋچاسكەلەرىندە، كوكجيەك ش/ا جانە باسقا دا قوعامدىق كەڭىستىكتەردە 2 مىڭعا جۋىق ءىرى كولەمدى اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانعان. بۇگىنگى تاڭدا 600-دەن استام كوشەت وتىرعىزىلدى.
اعاشتاردىڭ ۇزاق مەرزىمدى ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن وتىرعىزۋ ۋچاسكەلەرىندە عالىمداردىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا جازدا دا، كۇزگى-قىسقى كەزەڭدە دە قاجەتتى مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى پايدالانا وتىرىپ، كۇتىم قامتاماسىز ەتىلەدى.