قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ازاماتتاردى الداۋدا كەڭىنەن قولدانىلاتىن الاياقتىق تاسىلدەردى اتاپ ءوتىپ، تۇرعىنداردى بارىنشا ساق بولۋعا شاقىردى، دەپ حابارلايدى Aqshamnews.kz ءتىلشىسى.
ءىىم دەرەكتەرىنە سايكەس، بۇگىنگى تاڭدا ەڭ كوپ تاراعان الاياقتىق سحەمالارى:
1. تەلەفون جانە ينتەرنەت-الاياقتىق
الاياقتار بانك قىزمەتكەرى، قۇقىق قورعاۋ ورگانى نەمەسە مەملەكەتتىك مەكەمە وكىلى رەتىندە تانىستىرادى. ولار «كۇدىكتى وپەراسيالار» دەگەندى سىلتاۋراتىپ، ازاماتتاردى SMS-كودتاردى، بانك كارتاسىنىڭ دەرەكتەرىن حابارلاۋعا نەمەسە اقشانى ءوز ەركىمەن اۋدارۋعا كوندىرەدى.
2. فيشينگ حابارلامالارى
ازاماتتارعا جەتكىزۋ قىزمەتتەرى، كوممۋنالدىق ۇيىمدار نەمەسە بانكتەر اتىنان SMS جانە ەلەكتروندىق حاتتار جىبەرىلەدى. بۇل حابارلامالارداعى سىلتەمەلەرگە ءوتۋ جەكە جانە قارجىلىق دەرەكتەردىڭ قۇپيا تۇردە ۇرلانۋىنا اكەلەدى.
3. مەسسەندجەرلەر ارقىلى الاياقتىق:
WhatsApp جانە Telegram-دا باسشىلاردىڭ، ارىپتەستەردىڭ نەمەسە تۋىستاردىڭ اتىنان جالعان اككاۋنتتار (فەيك) جاسالادى. ولار «شۇعىل جاعداي» دەگەندى جەلەۋ ەتىپ، اقشا اۋدارۋدى نەمەسە رەكۆيزيتتەردى بەرۋدى سۇرايدى.
4. جالعان ينۆەستيسيالار جانە قارجى پيراميدالارى
كريپتوۆاليۋتا، باعالى قاعازدار نەمەسە ونلاين-جوبالارعا سالىم سالۋ ارقىلى تەز پايدا تابۋعا ۋادە بەرەدى. اقشانى سالعاننان كەيىن «ينۆەستورلارمەن» بايلانىس ءبىرجولا ۇزىلەدى.
5. ونلاين-ساتىپ الۋ كەزىندەگى الاياقتىق
جوق تاۋارلار مەن قىزمەتتەر ءۇشىن، تۇرعىن ءۇيدى جالعا الۋ نەمەسە اۆتوكولىك ساتۋ ءۇشىن الدىن الا تولەم جاساۋ جاعدايلارى كەڭ تارالعان. اقشانى العاننان كەيىن «ساتۋشىلار» بايلانىسقا شىعۋدى توقتاتادى.
6. جەكە دەرەكتەردى پايدالانۋ
الاياقتار زاڭسىز جولمەن الىنعان جەكە كۋالىك جانە جسن دەرەكتەرىن پايدالانىپ، ءۇشىنشى تۇلعالاردىڭ اتىنا نەسيە جانە ميكروزايمداردى رەسىمدەيدى.
«بانك قىزمەتكەرلەرى مەن مەملەكەتتىك ورگاندار تەلەفون ارقىلى راستاۋ كودتارىن جانە بانك كارتاسىنىڭ دەرەكتەرىن ەشقاشان سۇرامايدى. كۇماندانعان جاعدايدا، اڭگىمەنى توقتاتىپ، رەسمي قىزمەتتەرگە ءوز بەتىڭىزشە حابارلاسۋ ۇسىنىلادى»، – دەپ اتاپ ءوتتى ءىىم.