مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ (بۇدان ءارى – مبا) ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ شارالارىنىڭ ءبىرى – مبا ءۇشىن قولجەتىمدى ءارى كەدەرگىسىز ورتانى قۇرۋ، الەۋمەتتىك جانە كولىك ينفراقۇرىلىمى وبەكتىلەرىن ءجۇرىپ-تۇرۋى شەكتەۋلى ادامداردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە بەيىمدەۋ، مادەني جانە ويىن-ساۋىق شارالارىنا قول جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ بولىپ تابىلادى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار (بۇدان ءارى – جاو) قولجەتىمدى ورتا قۇرۋ جانە وبەكتىلەردى مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە بەيىمدەۋ جونىندە بارلىق قاجەتتى شارالاردى قابىلداۋعا مىندەتتى. ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ كوميتەتىنىڭ الماتى قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى (بۇدان ءارى – دەپارتامەنت) الەۋمەتتىك جانە كولىك ينفراقۇرىلىمى وبەكتىلەرىنىڭ بەيىمدەلۋىنە زەرتتەۋ جانە تەكسەرۋ جۇرگىزۋ ارقىلى كەدەرگىسىز ورتانى قالىپتاستىرۋ بويىنشا باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرادى.
2015 جىلى قازاقستان مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قۇقىقتارى تۋرالى بۇۇ كونۆەنسياسىن راتيفيكاسيالادى جانە مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا قاتىستى كەمسىتۋشىلىككە جول بەرمەۋ جانە مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قوعامدا تەڭ قۇقىقتاردى پايدالانۋى ءۇشىن قولايلى جاعدايلار جاساۋ ءۇشىن ءبىرقاتار شارالار قابىلداۋ جونىندەگى مىندەتتەمەلەردى قابىلدادى. ۇكىمەت مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق جوسپارىن ەنگىزدى.
دەپارتامەنت قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مۇگەدەكتىگى بار ادامداردى الەۋمەتتىك قورعاۋ تۋرالى» جانە «ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر تۋرالى» زاڭدارىنىڭ تالاپتارىن ساقتالۋىن جۇزەگە اسىرۋ بولىپ تابىلادى. وسىلايشا، مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم وبەكتىلەرىنە قولجەتىمدىلىكتى جانە ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋدى قامتاماسىز ەتۋ بولىگىندە جاو-عا باقىلاۋ جۇزەگە اسىرىلادى. باقىلاۋ جۇمىستارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن دەپارتامەنت قىزمەتكەرلەرى كەز كەلگەن سۋبەكتىلەرگە (وبەكتىلەرگە) بارىپ، پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ جانە جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەر جۇرگىزەدى.
2022 جىلى دەپارتامەنتپەن مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا قولجەتىمدىلىك بولىگىندە زاڭنامانى ساقتاۋ تالابىنا مەملەكەتتىك باسقارۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سپورت مەكەمەلەرىنىڭ 73 وبەكتىسىندە (2021 جىلى – 33 وبەكت) تەكسەرۋ جۇرگىزىلدى، ونىڭ ىشىندە:
- پروفيلاكتيكالىق باقىلاۋ شەڭبەرىندە – 52 (2021 ج. - 30)، ونىڭ 5ء-ى ارناۋلى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ بويىنشا (2021 ج. - 1)؛
- بەرىلگەن ۇيعارىمدى ورىنداۋ اياسىندا، سونداي-اق جەكە تۇلعالاردىڭ وتىنىشتەرى بويىنشا جوسپاردان تىس تەكسەرۋ – 21 (2021 ج. - 3).
سونىمەن بىرگە، پروكۋراتۋرانىڭ جۇمىس توپتارى مەن ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل مەن قوعامدىق ۇيىمدار وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن مونيتورينگتىك توپتىڭ قۇرامىندا 146 ءىس-شارا وتكىزىلدى.
ونىڭ ىشىندە:
1) پروكۋراتۋرانىڭ جۇمىس توبى قۇرامىندا – 19؛2) ءمام قىزمەتىن مونيتورينگتىك توپتىڭ قۇرامىندا – 7؛3) 2022 جىلى «كەدەرگىسىز كەلەشەك» پارتيا باعدارلاماسى اياسىندا120 وبەكتىدە مونيتورينگتىك جۇمىستار جۇرگىزىلدى (2021 ج. - 260).
جوعارىدا اتالعان ءىس-شارالاردىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا 487 زاڭ بۇزۋشىلىق انىقتالىپ (2021 – 375)، ونىڭ ىشىندە 276 زاڭ بۇزۋشىلىق قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قساەجك تسموبت دەرەكتەر بازاسىنا تىركەلدى. بۇل رەتتە، پروكۋراتۋرا مەن مونيتورينگتىك توپتاردىڭ جۇمىس توپتارى قۇرامىندا 211 ەسكەرتۋ، بۇل مبا الەۋمەتتىك جانە كولىك ينفراقۇرىلىمى وبەكتىلەرىنە قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتپەۋ بويىنشا ۇسىنىستار بەرىلدى.
تەكسەرۋلەر ناتيجەسىندە انىقتالعان زاڭ بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ تۋرالى 73 شەشىم شىعارىلىپ، ونىڭ ىشىندە 12-نە جالپى سوماسى 7،2 ملن تەڭگەگە جۋىق اكىمشىلىك ايىپپۇل سالىنىپ، تولىق كولەمدە ءوندىرىلدى.
نەگىزىنەن وبەكتىلەردە پاندۋستىڭ بولماۋى نەمەسە دۇرىس ورناتىلماۋى، پاندۋس ەنىنىڭ تالاپقا ساي كەلمەۋى، بيىكتىك تالاپتارىنىڭ سقتالماۋى، تۇتقالاردىڭ بولماۋى، پاندۋستاردىڭ ەنىنىڭ سايكەس كەلمەۋى، بۇيىرلەردىڭ بولماۋى، ناشار كورەتىن ادامدارعا ارنالعان اقپاراتتىق بەلگىلەردىڭ بولماۋى، جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولدارىنىڭ توسەمىندە ەسكەرتۋ فۋنكسيالارىن ورىندايتىن تاكتيلدى قۇرالداردىڭ، ەستۋ مۇشەلەرىنىڭ قىزمەتى بۇزىلعان ادامدارعا بەرىلەتىن اقپاراتتىڭ كورنەكى قۇرالدارىنىڭ، سانيتارلىق جانە دارەتحانا بولمەسىندە جينالمالى تۇتقالاردىڭ بولماۋى، كىرەبەرىس ەسىكتەردىڭ ەنى اراسىنداعى سايكەسسىزدىك انىقتالعان.
سونداي-اق، 2022 جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا ءتيىستى اۋدانداردىڭ پروكۋراتۋرالارىمەن بىرلەسىپ، الماتى قالاسىنىڭ 8 اۋدانىندا ورنالاسقان جەرۇستى جانە جەراستى جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلدەرىنىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋى شەكتەۋلى ادامدار ءۇشىن قولجەتىمدىلىگى تەكسەرىلدى. 121 جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلدەرى تەكسەرىلدى (ونىڭ ىشىندە 66 - جەر ءۇستى، 55- جەراستى). تەكسەرۋ ناتيجەلەرى بويىنشا ءاربىر اۋدان بويىنشا ناقتى بۇزۋشىلىقتاردى كورسەتە وتىرىپ، جويۋ تۋرالى ۇسىنىستارمەن جەكە قورىتىندىلار بەرىلدى. بۇل رەتتە، 2022 جىلعى 16-17 مامىردا ءتيىستى اۋدانداردىڭ پروكۋراتۋرالارىمەن بىرلەسە وتىرىپ، اۋەزوۆ (4) جانە بوستاندىق (8) اۋداندارىنداعى كوشەلەردەگى جەكە تۇرعان قوعامدىق دارەتحانالاردىڭ مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن قولجەتىمدىلىگى تەكسەرىلدى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستار باسقا اۋدانداردا جالعاساتىن بولادى.
بۇل رەتتە، دەپارتامەنت 2023 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مۇگەدەكتىگى بار ادامداردى الەۋمەتتىك قورعاۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ ساقتالۋى بويىنشا ەكىنشى دەڭگەيلى 17 بانكتىڭ 160 بولىمشەلەرىندە تەكسەرىس جۇرگىزدى. الماتى قالاسى اۋەزوۆ اۋدانى اكىمدىگىنە ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنا قاتىستى ءبىر جوسپاردان تىس تەكسەرۋ جۇرگىزىلدى. بارلىعى 13 اكىمشىلىك حاتتامالار تولتىرىلىپ، سالىنعان ايىپپۇل سوماسى 9،3 ملن تەڭگەنى قۇراپ، تولىق ءوندىرىلدى.
مونيتورينگ توبىنىڭ قۇرامىندا بەس مەديسينالىق-الەۋمەتتىك مەكەمەلەردە مونيتورينگ جۇرگىزىلىپ، ونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا مەكەمە باسشىلارىنا جانە الماتى قالاسىنىڭ جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنا ولاردى جويۋ بويىنشا ەسكەرتۋلەر مەن ۇسىنىستار كورسەتىلگەن انىقتامالار بەرىلدى.