ەندى باسقا تىلگە الاڭداماي قازاقشا جاساندى ينتەللەكت قولداناتىن كۇن الىس ەمەس.
ەۇۋ عالىمدارى ChatGPTء-دىڭ قازاقشا ءپروتوتيپىن جاسادى.
عىلىمي-زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنە اينالعان ل.ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۇۋ-نىڭ جاساندى ينتەللەكت عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ عالىمدارى ChatGPT چات-بوتىنىڭ قازاق تىلىندەگى وتاندىق انالوگىن جاساپ شىعاردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
عىلىمداعى بۇل جەتىستىك جايدى ەۇۋ پروفەسسورى مۇراتبەك توقتاعازين ءوزىنىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىندا حابارلادى.
قازىرگى تاڭدا الەمدەگى عىلىم اتاۋلى اي سايىن ەمەس، كۇن ساناپ ەمەس، ساعات ساناپ دۇركىرەي دامىپ جاتىر. اسىرەسە جاساندى ينتەللەكت عالامتوردا پايدا بولعاننان باستاپ عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىندا قارقىن ارتتى. ءقازىر ءاربىر ۋنيۆەرسيتەت وسى جارىس كوشىنەن قالماۋعا تىرىسۋدا. سولاردىڭ كوشىن باستاپ تۇرعانداردىڭ باسىندا ل.ن.گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى دە بار. ءقازىر ايىنا بىرنەشە جاڭالىقتىڭ كۋاسى بولۋ قالىپتى جاعدايعا اينالدى.
ەۇۋ عالىمدارى مەملەكەتتىك تىلدەگى جاساندى ينتەللەكت جۇيەسىن 5 ايدىڭ ىشىندە ازىرلەدى. ChatGPT چات-بوتىنىڭ قازاقستاندىق ۇلگىسى ۇلكەن كولەمدەگى دەرەكتەردى تالداي الادى، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى، ماتىندەر قۇرا الادى، سونىمەن قاتار قازاق ءتىلىنىڭ بارلىق مورفولوگيالىق جانە سينتاكسيستىك ەرەجەلەرىن بىلەدى.
ل.ن.گۋميليەۆ اتىنداعى ەۇۋ «جاساندى ينتەللەكت» عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى الىبەك بارلىبايەۆتىڭ ءسوزى عىلىمي جۇرتشىلىقتى ءدۇر سىلكىندىرەرى انىق: «ءبىز قازاق تىلىندە ءبىرىنشى ءىرى LLM ءتىل ۇلگىسىن جاسادىق. جۇيە نەيروندىق جەلى ارحيتەكتۋراسى نەگىزىندە قازاق تىلىندەگى كەز كەلگەن ءماتىندى تۇسىنۋگە جانە ءوز بىلىمىنە سايكەس جاۋاپ بەرۋگە قابىلەتتى. ءبىزدىڭ ChatGPT ءپروتوتيپىمىز قازاق ءتىلىنىڭ ەرەجەلەرىن تۇسىنەدى، ارىپتەر مەن بۋىندار، سوزدەر مەن سويلەمدەر اراسىنداعى بارلىق تىزبەكتەردى ەستە ساقتايدى، سونىمەن قاتار سينتاكسيستىك جانە گرامماتيكالىق تۇرعىدان دۇرىس ءارى پايدالانۋشىنىڭ سۇرانىسىنا سايكەس كەلەتىن دارەجەدە جاۋاپ بەرە الادى».
عالىمدار جۇيەنىڭ قازاق ادەبي شىعارمالارىن، نورماتيۆتىك قۇجاتتامالار مەن عىلىمي ماتەريالداردى دايىنداۋ بويىنشا تاجىريبەلەر جۇرگىزىپ كوردى. ولار جاساندى ينتەللەكت مودەلىن ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندە قولدانۋدى ۇسىنباق. چات-بوتتىڭ ءبىلىمىن قاجەتتى اقپاراتتى ناقتىلاۋ ءۇشىن پايدالانۋعا بولادى.
PhD دوكتورى الىبەك بارلىبايەۆتىڭ پايىمداۋىنشا، «مەكتەپ وقۋشىلارى ەمتيحانعا دايىندالۋ كەزىندە تەستتەگى كەيبىر اقپاراتتى، ماسەلەن، ماتەماتيكا تەڭدەۋى نەمەسە حيمياداعى تەرميندى تۇسىنبەدى دەلىك. وزدەرى ناقتىلاعىسى كەلەدى، ءبىراق ولاردىڭ قاسىندا ءمۇعالىم بولمايدى. سونداي كەزدە بالالار جۇيەگە سۇراق قويىپ، وتە تەز جانە قىسقا جاۋاپ الادى. سودان كەيىن ولار قوسىمشا سۇراقتار قويا الادى. بۇل تەحنولوگيانى جالپى ءبىلىم بەرەتىن كۋرستاردى ءجيى وقيتىن باستاپقى كۋرستاردىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن دە پايدالانۋعا بولادى.
بۇگىندە ءىت سالاسىنداعى عالىمدار مەن ماماندار جوبانىڭ تەحنيكالىق جانە سەرۆەرلىك مۇمكىندىكتەرىن نىعايتىپ، ودان ءارى دامىتۋدى جوسپارلاپ وتىر. بولاشاقتا بۇل جوبا الەم ەلدەرىندەگى قانداستارىمىز كۇن سايىن دەرلىك قولداناتىن قۇرال بولارى حاق.