مەملەكەتتىك ساياسي جۇيەنىڭ نەگىزگى تۇعىرى - پرەزيدەنتتىك باسقارۋ جۇيەسى وسى كونستيتۋسيادا العاش رەت زاڭداستىرىلدى.
1995 جىلى 30 تامىزدا جۇرگىزىلگەن رەفەرەندۋمنىڭ ناتيجەسىندە بۇرىنعى مەملەكەتتىك قۇرلىستىڭ كەمشىلىكتەرىن جويعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا كونستيتۋسياسى قابىلداندى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz. بۇل تۋرالى ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ پروفەسسورى، ت.ع.ك. فاتيما قوزىباقوۆا Almaty-akshamy.kz تىلشىسىمەن سۇحباتى بارىسىندا ايتتى.
اتا زاڭ - ەلدىڭ ار- نامىسى.
«قازاق ەلى ءوز وتاۋىن تىككەلى ەلدىڭ بەرەكەسى مەن بىرلىگىن ساقتايتىن اتا زاڭىن قابىلدادى. 1995 جىلى 30 تامىزدا جۇرگىزىلگەن رەفەرەندۋمنىڭ ناتيجەسىندە بۇرىنعى مەملەكەتتىك قۇرلىستىڭ كەمشىلىكتەرىن جويعان قازاقستان رەسبۋپليكاسىنىڭ جاڭا كونستيتۋسياسى قابىلداندى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا كونستيتۋسياسى مەملەكەتىمىزدىڭ ويداعىداي دامۋىنىڭ قۇقىقتىق ىرگەتاسى بولىپ تابىلادى. كونستيتۋسيا قازاقستاندى پرەزيدەنتتىك باسقارۋ نىسانىنداعى ءبىرتۇتاس مەملەكەت دەپ جاريالادى. مەملەكەتتىك ساياسي جۇيەنىڭ نەگىزگى تۇعىرى - پرەزيدەنتتىك باسقارۋ جۇيەسى وسى كونستيتۋسيادا العاش رەت زاڭداستىرىلدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى پروفەسسور.
ونىڭ ايتۋىنشا، اتا زاڭ قابىلدانعاننان كەيىن وعان 1998، 2007 جانە 2011 جىلدارى وزگەرتۋلەر ەنگىزىلدى.
«2007 جىلعى 21 مامىردا كونستيتۋسياعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلۋىمەن بايلانىستى، ول ەلدىڭ پرەزيدەنتتىك باسقارۋدان پرەزيدەنتتىك-پارلامەنتتىك باسقارۋ تۇرىنە ءوتۋىن زاڭ جۇزىندە باياندى ەتتى. مۇنداي قادام دەموكراتيانى دامىتۋ مەن ازاماتتىق قوعام قۇرۋعا باعىتتالعان قازاكستان رەسپۋبليكاسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرعان ساياساتتىڭ وڭ ناتيجەسىن بەردى. بۇل رەفورما زامان تالابىنان، تاريحي قاجەتتىلىكتەن تۋعان ەلىمىزدىڭ العا باسۋىنىڭ، ىلگەرىلەۋىنىڭ ماڭىزدى العىشارتى بولدى»، - دەيدى ف.قوزىباقوۆا.
وسىلايشا ەلىمىز ساياسي جاڭارۋدىڭ، دەموكراتيالىق دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە اياق باستى.
«ءسويتىپ، ءبىز تاريحىمىزدا تۇڭعىش رەت شىعىس ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ تاجىريبەسىن جانە ءوزىمىزدىڭ پوليەتنيكالىق ءارى كوپ ءدىندى قوعامىمىزدىڭ ەرەكشەلىگىن ەسكەرىپ، باتىس دەموكراتياسىنىڭ قاعيداتتارىنا ساي كەلەتىن تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدى ورناتتىق، - دەپ ايتتى فاتيما اقىنباي قىزى.
پروفەسسور ايتىپ وتكەندەي، قازاقستان ۇلتتىق مۇددەلەردى جانە الەمدىك دامۋ ۇردىستەرىن ەسكەرەتىن ساياسي قۇرلىستىڭ وزىندىك ۇلگىسىن جاسادى. كونستيتۋسيالىق ەۆوليۋسيا مەن قۇقىقتىق جۇيەنى ساتىلاپ رەفورمالاۋ ناتيجەسىندە ەلىمىزدە مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ تەڭگەرىمدى دە ءتيىمدى جۇيەسى قالىپتاستى. رەسپۋبليكادا مەملەكەتتىك بيلىك زاڭ شىعارۋ، اتقارۋ جانە سوت تارماقتارىنا ءبولىنۋ قاعيداتىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلدى.
«ءبىزدىڭ كونستيتۋسيامىز حالقىمىزدىڭ عاسىرلار بويى اڭساعان شىنايى ەگەمەندىككە قول جەتكىزگەندىگىنىڭ ناقتى كورىنىسى بولىپ تابىلادى. سوندىقتان رەسپۋبليكامىزدىڭ ءاربىر ازاماتى اتا زاڭىمىزدىڭ مازمۇنىن جەتە ءبىلىپ، ونىڭ تالاپتارى مەن قاعيدالارىن مۇلتىكسىز ساقتاۋعا، مەملەكەتتىك نىشانداردى قۇرمەتتەۋگە مىندەتتى، - دەپ اتادى قوزىباقوۆا.
وسى وتكەن 26 جىلدىڭ ىشىندە تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز تاريحىن جاساۋعا قولايلى جاعدايلار تۋعانىن ايتتى تاريحشى.
«وسى ماقساتتا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريحشىلارى حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلىق تاريحىن ءومىر شىندىعىنا ساي زەرتتەۋ مەن ناسيحاتتاۋ، ۇلتتىق رۋحتى اسپەتتەۋگە، تاۋەلسىز وتانىمىزدىڭ ناعىز پاتريوتتارىن تاربيەلەۋگە قىزمەت ەتىپ كەلەدى»، - دەيدى ول.
ول بۇگىندە ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنا نىق سەنىممەن قارايتىنىن ايتتى.
«جالپى تىلەگىم: تاعدىر ەلىمىزگە وركەنيەتتى مەملەكەتتەردىڭ الدىڭعى لەگىندە ورىن الۋدى ءناسىپ ەتسىن!»، - دەدى تاريحشى.