قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30-جىلدىعىنا وراي اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىنىڭ نۇر-سۇلتان قالاسىندا «Astana Opera» ساحناسىندا 26 جانە 27 تامىز كۇندەرى گاسترولدىك ساپارى وتەدى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz
اباي اتىنداعى قازۇاوبت – قازاق حالقىنىڭ رۋحاني نىشانى. ونىڭ تاريحى ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت ونەرىنىڭ تۋىنداۋىمەن، دامۋىمەن جانە وركەندەۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. تەاتردىڭ ۇلكەن ساحناسىندا قازاقستانداعى جوعارى مادەنيەت پەن شەبەرلىكتىڭ ىرگەتاسىن قالاعان، الەمدىك اتاققا يە بولعان 300-دەن استام تۋىندى قويىلدى. ولار تۇڭعىش قازاق وپەرا جانە بالەتتەرى، ورىس جانە ەۋروپا كلاسسيكاسىنىڭ جاۋھارلارى ەدى.
گاسترولدىك باعدارلاماعا الماتىلىق، سونداي-اق تالعامپاز ەۋروپالىق كورەرمەندەردىڭ كوڭىلىنەن شىققان سپەكتاكلدەر ەندى. ەلوردا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى ۇلى كومپوزيتورلاردىڭ اۋەنىمەن سپەكتاكلدەردىڭ كلاسسيكالىق وقىلۋى مەن جاڭاشىل كوركەمدىك شەشىمدەردى پايدالانا وتىرىپ، ريەۆوليۋسيالىق كلاسسيكا-مودەرن كەزەڭدەرىنە ساياحات جاسايدى.
26 تامىز كۇنگى گاسترول گاەتانو دونيسەتتيدىڭ «دون پاسكۋالە» وپەراسىمەن يتالياندىق رەجيسسەر، سەنوگراف، كوستيۋمدەر بويىنشا ديزاينەر ماتتەو ءماسسونيدىڭ قويىلىمىندا اشىلادى. جاڭا قويىلىم يتالياندىق اتموسفەرا مەن ءستيلدى قايتا وڭدەۋدىڭ تالعامپاز ءمانى بار كۇردەلى سەنوگرافيالىق سيۋجەتتى قۇرايتىن كوپتەگەن ارنايى ەففەكتتەر مەن «ۋاقىتتان ۋاقىتقا اۋىساتىن» قوزعالىستاردى قامتيدى، بارلىعى زاماناۋي تەحنولوگيانى وپەرا الەمىمەن ۇيلەستىرەتىن بەينە پروەكسيالارمەن تولىقتىرىلعان.
27 تامىز كۇنى كوپشىلىككە ف.شوپەننىڭ «شوپەنيانا»، ي.س. باحتىڭ «باح شىعارماشىلىعىن تانۋ»، م. راۆەلدىڭ «بولەرو» ءۇش اكتىلى بالەتتەرى ۇسىنىلادى.
فريدەريك شوپەننىڭ مۋزىكاسىنا قويىلعان «شوپەنيانا» - رومانتيكالىق بالەت كلاسسيكاسى. سيۋجەتسىز سپەكتاكل – بۇل ارمان مەن شىندىق اراسىنداعى ماڭگىلىك قاقتىعىستار مەن يدەالدىقتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بار رومانتيزم داۋىرىنە ەلىكتەپ جاسالىنعان جۇمىس.
بالەتمەيستەر گۇلجان تۇتكىبايەۆا پلاستيكالىق وبرازداردىڭ تىلىمەن شوپەننىڭ مۋزىكاسىنا ءتان بەينەلەردى جەتكىزدى. «شوپەنيانا» بالەتتەر پرەمەراسىن اشادى. بۇل كلاسسيكالىق قويىلىم بالەت ارتيستەرىنىڭ «پا» بي قادامدارىنىڭ، جاڭا كوستيۋمدەر مەن دەكوراسيالاردىڭ وزگەرىسىنەن تۇرادى.
نەوكلاسسيكالىق «باح شىعارماشىلىعىن تانۋ» بالەتى – كلاسسيسيزمنىڭ دەرەكسىز دەكونسترۋكسياسى. باحتىڭ مۋزىكاسى بۇلجىماس بىرىكتىرۋشى كلاسسيكالىق ەلەمەنت، ءبىراق ءبيدىڭ ەرەكشە جانە كۇتپەگەن حورەوگرافيالىق ءتىلى بۇل تامىرلاردىڭ بۇزىلۋىنا سىلتەمە جاسايدى. ءبىرىنشى نوتالارىنان باستاپ-اق كونسەرت مۋزىكانىڭ سۇلۋلىعىمەن باۋراپ الىپ، تىڭدارمانداردى ىشكى الەم كەڭىستىگىنە جەتەلەيدى. بارلىعى ءبىزدىڭ ومىرىمىزدە ءوزىمىز ويلاعاننان گورى ۇلكەن ءرول اتقاراتىن ارتۇرلىلىك، كورىنىس، پايىمداۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەيدى. «باح شىعارماشىلىعىن تانۋ» ريەۆوليۋسيالىق قويىلىمى – بۇل كورەرمەن كوپتەن كۇتكەن ەموسيالار تولقىنى! بارلىق كلاسسيكالىق دۇنيەنىڭ دەكونسترۋكسياسى جاڭا دۇنيەگە اينالدىرۋ رەتىندە قاراستىرۋ كەرەك، الدىمەن بۇزىلۋ پروسەسى، كەيىن قايتا قالىپقا كەلۋ پروسەسى. شىن مانىندە، بۇل «Dance Europe» جۋرنالىنىڭ «New name to watch» نوميناسياسىمەن سۇلۋلىعىن ودان بەتەر ارتتىرادى.
يسپان ەلىنىڭ ەرەكشە ونەرىن جاقسى بىلەتىن موريس راۆەل، «بولەرو» بىرەگەي شىعارماسىن جازۋدى قولعا الادى. وعان تانىمال ءبيشى، ورىس بالەتىنىڭ ءسوليسى يدا رۋبينشتەين زور ىقپال ەتەدى، ءوز كەزىندە رۋبينشتەين پاريجدەگى «گراند وپەرا» ساحناسىندا يسپان كورىنىسىندە حورەوگرافيالىق كومپوزيسيا ورىنداۋدى ۇيعارادى. بالەتمەيستەر ريكاردو امارانتەنىڭ قويىلىمىنداعى «بولەرو» ايەل زاتىنىڭ ءمىنسىز سۇلۋلىعى مەن سەزىمتالدىعىن جىرلايدى. كلاسسيكالىق مودەرندى ساحنادا بولىپ جاتقان ءار كورىنىستەن بايقاۋعا بولادى – بيشىلەردىڭ قوزعالىسى، دەكوراسيا مەن جارىقتىڭ ءتۇسۋى كورەرمەننىڭ كوڭىل-كۇيىن وزگەرتەدى. مۋزىكا، ارينە، كورىنىستىڭ اسەرىن كۇشەيتەدى.
گاسترولدەر «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترىنىڭ قولداۋىمەن وتەدى.