بىلتىرعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاندىق ەت ەكسپورتىنىڭ كولەمى 2،9 ەسە ءوسىپ، 28،7 مىڭ تونناعا جەتتى. بۇعان وزبەكستان، قىرعىزستان جانە ءباا نارىقتارىنا ءونىم جەتكىزۋدى قايتا باعدارلاۋدىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزىلدى. اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەيەۆ ۇكىمەت وتىرىسىندا مال شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ دامۋى تۋرالى ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz
اشم باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، سالا تۇراقتى قارقىنمەن دامىپ كەلەدى. 2022 جىلى ءىقم سانى - 4،2 %، قوي – 4،8 %، جىلقى – 10،5 %، تۇيە - 6،5 %، قۇس - 4% ءوستى. مال شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ءوندىرۋ كولەمى 0،9 % ۇلعايىپ، بيىلعى جىلدىڭ 5 ايىندا ءوسىم 3،6 % قۇرادى.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، قولدانىستاعى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى مال شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىعىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەردى. بيىل سقو تاجىريبەسى بويىنشا ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا 100 ملرد تەڭگە ءبولىندى. ەلىمىزدە قۋاتتىلىعى جىلىنا 373 مىڭ توننا ءسۇت وندىرەتىن 65 ءسۇت-تاۋار فەرماسى اشىلادى، بۇل ەلدىڭ يمپورتقا تاۋەلدىلىگىن 39%-دان 11% دەيىن تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ءقازىر مينيسترلىك مال شارۋاشىلىعى سالاسىن ودان ءارى دامىتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىر. بىرىنشىدەن، وتكىزۋ نارىعىن كەڭەيتۋ ءۇشىن وباعا قارسى ءىس-شارالار كەشەنى ىسكە اسىرىلۋدا جانە سولتۇستىك-باتىس وڭىرلەردە ۆاكسيناسيالاۋمەن اۋسىل بويىنشا ءال-اۋقات مارتەبەسىن قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا ددسۇ-مەن جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. سونداي-اق، ەپيزووتيالىق سالاۋاتتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىندە ايماقتاندىرۋ قاعيداتىن ءوزارا تانۋ ارقىلى قحر، رف جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنىڭ ەكسپورتتىق نارىقتارىن اشۋ بويىنشا كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلىپ وتىر.
بۇدان بولەك، ۆاك شەشىمىمەن 2023 جىلعى 24 جەلتوقسانعا دەيىن ەلدەن 60 مىڭ باس بۇقاشىق پەن 120 مىڭ باس توقتىنى اكەتۋگە ەكسپورتتىق كۆوتالار ۇزارتىلاتىن بولادى. ءتيىستى بۇيرىقتىڭ جوباسى جاريالاۋ ساتىسىندا تۇر.
ەكىنشىدەن، مال شارۋاشىلىعىنىڭ جاناما ءونىمىن، ەڭ الدىمەن بىلعارى شيكىزاتى مەن ءجۇندى وتكىزۋدى ىنتالاندىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇل ءونىمنىڭ ەكسپورتىن تەجەۋشى فاكتور 1 توننا ءۇشىن 200 ەۋرو كولەمىندەگى ەكسپورتتىق باج سالىعى بولعان ەدى. قازىرگى ۋاقىتتا ول جويىلىپ، ءىقم بويىنشا 100 ەۋروعا دەيىن تومەندەتىلدى. سونداي-اق، ينۆەستيسيالىق سۋبسيديالار قاعيدالارىنا بىلعارى شيكىزاتى مەن ءجۇندى قايتا وڭدەۋ جونىندەگى قۋاتتاردى سالۋعا جانە جاڭعىرتۋعا سالىنعان ينۆەستيسيالاردىڭ 25% وتەۋدى كوزدەيتىن جاڭا پاسپورت ەنگىزىلەدى.
بۇدان باسقا، ەربول قاراشوكەيەۆتىڭ ايتۋىنشا، سەلەكسيالىق-اسىل تۇقىمدىق جۇمىستى، ەڭ الدىمەن، گەنومدىق تالداۋ جانە ماتەماتيكالىق مودەلدەۋ قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن جانۋارلاردىڭ اسىل تۇقىمدىق قۇندىلىعىن باعالاۋدىڭ زاماناۋي ادىستەرىن وندىرىسكە ەنگىزۋ بولىگىندە جەتىلدىرۋ قاجەت.
تاعى ءبىر ماڭىزدى ماسەلە - جەم-شوپ ءوندىرىسىن دامىتۋ بولىپ وتىر. بۇگىنگى تاڭدا قابىلدانىپ جاتقان شارالارعا قاراماستان، ءىرى جەمشوپپەن قامتاماسىز ەتۋ 80%، شىرىندى جەمشوپپەن – 60%، شوعىرلانعان جەمشوپپەن – 50% قۇرايدى.
«وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن قابىلدانعان 2022-2025 جىلدارعا ارنالعان جەمشوپ ءوندىرىسى سالاسىن دامىتۋ جونىندەگى جول كارتاسى جەرگىلىكتى جەرلەردە ءتيىستى دەڭگەيدە ىسكە اسىرىلماي جاتىر. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار اۋىسپالى ەگىستەگى، ءبىرىنشى كەزەكتە سۋارمالى جەرلەردەگى جەمشوپ داقىلدارىنىڭ ۇلەسىن كەڭەيتۋ، جايىلىمدىق القاپتاردىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، جەردى جالعا الۋ شارتتارى شەڭبەرىندە جەر پايدالانۋشىلارعا قويىلاتىن تالاپتاردى قاتاڭداتۋ ەسەبىنەن جايىلىم اينالىمىن ەنگىزۋ بويىنشا قولدا بار مۇمكىندىكتەردى تولىق كولەمدە پايدالانبايدى»، - دەپ قوستى مينيستر.
ەربول قاراشوكەيەۆ سونداي-اق اكىمدىكتەردىڭ قاراۋىندا جاتقان جەمشوپ شىعىندارىنىڭ قۇنىن سۋبسيديالاۋدىڭ قولدانىستاعى نورماسى ناقتى تەتىكتەردىڭ بولماۋىنا بايلانىستى، فەرمەرلەردى جەم-شوپ وندىرۋمەن اينالىسۋعا ىنتالاندىرۋدىڭ ورنىنا، ولاردىڭ بويىندا تاۋەلدى كوڭىل-كۇي تۋعىزاتىنىن اتاپ ءوتتى.
مينيسترلىكتە مال شارۋاشىلىعىنىڭ جەمشوپ بازاسى پروبلەماسىن شەشۋ ءۇشىن وعان قوسىمشا شارالاردى ەنگىزە وتىرىپ، جەمشوپ ءوندىرىسىن دامىتۋدىڭ 2022-2025 جىلدارعا ارنالعان جول كارتاسىن كەڭەيتۋ بويىنشا جۇمىس باستالدى.
بۇدان بولەك، سۋبسيديالاۋدىڭ جاڭا قاعيدالارىنىڭ جوباسىندا عىلىمي ۇسىنىمدار نەگىزىندە جەمشوپ شىعىندارىنىڭ قۇنىن سۋبسيديالاۋ نورمالارى ناقتىلاندى، دەپ قورىتىندىلادى اشم باسشىسى.