قازاق جاستارى جىل سايىن 15 ساۋىردە ماڭگىلىك ماحابباتتىڭ سيمۆولىنا اينالعان قوزى كورپەش پەن بايان سۇلۋ كۇنىن اتاپ وتەدى.
ەلىمىزدىڭ بولمىسى مەن سالت-داستۇرىنە جات "اۋليە ۆالەنتين" كۇنىنىڭ ورنىنا قوزى مەن بايان كۇنىن اتاپ ءوتۋدى العاش رەت 1999 جىلى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى دارحان مىڭباي ۇسىنعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
2011 جىلى الماتى اكىمدىگى 15 ءساۋىردى – ۇلتتىق عاشىقتار كۇنى رەتىندە وزدەرىنىڭ رەسمي شارالارىنىڭ قاتارىنا قوستى. ال 2012 جىلى ەلورداداعى سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى ماحاببات كۇنىن قازاقتىڭ ۇلتتىق "اقسۇيەك "ويىنىمەن جاڭعىرتىپ، جاستار ويىن-ساۋىعىن ۇيىمداستىرادى. ءدال سول جىلى كوكشەتاۋدىڭ ەرىكتى جاستارى دا قوزى مەن بايان كۇنىن تاۋەلسىزدىك الاڭىندا اتاپ ءوتتى. سودان بەرى قوس عاشىقتىڭ كىرشىكسىز سەزىمىن دارىپتەپ، ۇلتتىق مادەنيەتىمىز بەن سالت-داستۇرىمىزگە نەگىزدەلگەن مەرەكەنى تويلايتىن جاستاردىڭ سانى بىرتىندەپ ارتىپ كەلەدى.
بۇل كۇن رەسمي تۇردە بەكىتىلمەسە دە، قىز-جىگىتتەر اراسىندا ۇلتتىق عاشىقتار كۇنى رەتىندە كەڭىنەن اتالىپ وتەدى. عاشىقتار ءبىر-بىرىن ماحاببات كۇنىمەن قۇتتىقتاپ، سىيلىق تارتۋ ەتەدى، كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇي سىيلايتىن ءىس-شارالار ۇيىمداستىرادى.
قوزى مەن باياننىڭ ماحابباتى
قوزى كورپەش — بايان سۇلۋ ەپوسى – حالقىمىزدىڭ ءىنجۋ-مارجانى، اسىل قازىناسى. بىر-بىرىنە قوسىلا الماعان قوس عاشىقتىڭ قايعىلى ماحابباتىن جىرلايدى. ليرو-ەپوستىق جىر XIII-XIV عاسىرلاردان باستاپ جىرلانىپ، XIX عاسىردىڭ ورتا تۇسىندا قاعازعا ءتۇسىرىلدى.
جىر سارىباي مەن قارابايدىڭ اڭ اۋلاپ ءجۇرىپ قۇدالاسۋىنان باستالادى. ولار قوزى مەن باياندى كۇنى بۇرىن اتاستىرادى. الايدا سارىباي اڭ اۋلاپ ءجۇرىپ قازا تابادى. قاراباي قىزىن جەتىم ۇلعا بەرگىسى كەلمەي، ءبىر كەزدەرى وتارىن جۇتتان قۇتقارعان جەرگىلىكتى پالۋان قودارعا ۇزاتپاقشى بولادى. قوزى مەن بايان ماحاببات جولىندا ءتۇرلى قيىنشىلىقتى باستان كەشەدى. قوس عاشىقتىڭ اراسىنا تۇسكەن قودار ايلاسىن اسىرىپ، زۇلىمدىقپەن قوزىنى ولتىرەدى. سۇيىكتىسىنەن ايىرىلعان بايان كەك الۋعا كوشەدى. ول قوداردى ەگەر قۇدىقتان سۋ الىپ بەرسە، تۇرمىسقا شىعاتىنىن ايتىپ الدايدى. قودار باياننىڭ شاشىنان ۇستاپ، قۇدىقتىڭ تۇبىنە تۇسە بەرگەندە، قىز بۇرىمىن كەسىپ تاستايدى. ءسويتىپ قودار كوز جۇمادى. ال بايان عاشىعىنىڭ مولاسىنا كەلىپ، وزىنە قول سالادى.
قوزى مەن باياننىڭ ماحاببات تاريحى بىر-بىرىنە دەگەن ادالدىعىمەن قۇندى.
قوزى كورپەش پەن بايان سۇلۋدىڭ مازارى ەلدىڭ شىعىسىنداعى اياگوز اۋدانى، تاڭسىق تەمىرجول بەكەتىنەن 10 شاقىرىمداي جەردە، اياگوز وزەنى بويىندا ورنالاسقان. جالپى بيىكتىگى – 12 مەترگە جۋىق. مازار تابانى ءتورت بۇرىشتى تاعان تۇرىندە بولىپ كەلەدى. قابىرعاسى گرانيت قالاق تاس پەن سابان ارالاس بالشىقتان قالانعان. ەسىگى كۇنشىعىسقا قاراپ تۇر. ەسكەرتكىشتىڭ تۇرعىزىلعان ۋاقىتى تۋرالى ءارتۇرلى پىكىر بار. ءبىر زەرتتەۋشىلەر V-X عاسىردا كوتەرىلگەن دەسە، ەندى ءبىرى X-XI عاسىردا ورناتىلعانى تۋرالى ايتادى.
1982 جىلى ءقابىر ۇستىندەگى كەسەنە تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ تىزىمىنە ەنگىزىلىپ، مەملەكەت قورعاۋىنا الىندى.
2013 جىلى اياگوز قالاسىندا قوس عاشىقتىڭ قۇرمەتىنە ەسكەرتكىش ورناتىلدى.