ەرتە پىسكەن جەمىستەر مەن كوكونىستەردى قالاي تاڭداۋ كەرەك

قۇرامىندا حيميالىق زاتتار جوق المانى كەسكەن كەزدە، ونىڭ ورتاسىنىڭ ءتۇسى ءبىر مينۋت ىشىندە وزگەرەدى

الماتىنىڭ سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتى ەرتە پىسكەن جەمىستەر مەن كوكونىستى ونىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك بەرەتىن، ساپا سەرتيفيكاتتارى بار وندىرۋشىلەردەن الىنعان دۇكەندەردە ساتىپ العان دۇرىس ەكەنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Zakon.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

ەرتە، ماۋسىمدىق ەمەس كوكونىستەر مەن جەمىستەردەن اۋلاق بولۋعا تىرىسىڭىز، ولاردىڭ قۇرامىندا ءوسۋ مەن ەرتە ءپىسۋدى ىنتالاندىراتىن قوسپالار نيتراتتى تىڭايتقىشتار، پەستيسيدتەر كوپ بولۋى مۇمكىن. كوكونىستەر مەن جەمىستەردى ساتىپ الۋ كەزىندە ساتۋشىدان ونىڭ شىعۋى مەن قاۋىپسىزدىگىن راستايتىن قۇجاتتاردى سۇراڭىز، – دەدى دەپارتامەنتتەگىلەر.

جەمىستەر، كوكونىستەر ءبۇلىنۋ بەلگىلەرىنسىز، شىرىك پەن كوگەرۋسىز، قابىعىنىڭ تۇتاستىعى بۇزىلماي جاڭا پىسكەن بولۋى كەرەك. كوگەرگەن جيدەكتەر، جەمىستەر مەن كوكونىستەردەگى ميكوتوكسين پاتۋلين كانسەروگەندى اسەرگە يە، باۋىردىڭ اۋرۋىنا اكەلىپ سوعۋى مۇمكىن.

ساتىپ الىنعان كوكونىستەر، جەمىستەر، جيدەكتەر مەن شوپتەردى توڭازىتقىشتا ەت جانە ءسۇت ونىمدەرىنەن بولەك ساقتاۋ كەرەك.

دۇكەن سورەلەرىنەن ءقاۋىپسىز كوكونىستەر مەن جەمىستەردى تابۋ ءۇشىن تومەندەگىدەي ۇسىنىستاردى ەستە ساقتاۋ قاجەت:
• پياز، قيار جانە قىزىلشانىڭ كولەمى ورتاشا بولۋى ءتيىس. تىم ۇلكەن جەمىستەردە نيتراتتار كوپ جينالادى. تامىر داقىلدارىنداعى جارىقتار دا ولارداعى نيتراتتاردىڭ مولشەرى اسىپ كەتكەندىگىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى.
• بارلىق كوكونىستەردى ماۋسىمدا جەۋگە تىرىسىڭىز جانە تەك تابيعي جولمەن وسكەن كوكونىستەردى قولدانعان ابزال. جىلىجايدا قويۋ-جاسىل ءتۇستى ءىرى قيار وسىرىلەدى، توپىراق قيارلارى كىشكەنتاي جانە بەتىندە قارا تىكەنەكتەر بولادى. قياردى تۋراعان جاعدايدا ءىشى بوس جانە سارعىش بولاتىن بولسا، دەمەك ول نيتراتتارمەن تولتىرىلعان، ونى مۇلدەم تاعامعا قولدانباعان ءجون.
• شوپتەردى ءتۇسى بويىنشا تاڭداڭىز. ەگەر اسكوك، پياز نەمەسە اقجەلكەننىڭ جاپىراقتارى تىم ۇلكەن جانە اشىق ءتۇستى بولسا، وندا ولاردا نيتراتتار كوپ بولۋى مۇمكىن.
• ەرتە قىرىققابات پەن سابىزدە نيتراتتار وزەككە جينالادى. سوندىقتان قىرىققابات ساباعىن جەۋگە بولمايدى، ال ءسابىزدى تاڭداعان كەزدە جۇقا قىزعىلت سارى وزەگى بار ءسابىزدى تاڭداڭىز. تامىر داقىلدارىندا نيترات ايماعى شىڭدارعا جاقىن جەردە، دالىرەك ايتقاندا شىڭداردان 1-2 سم قاشىقتىقتا ورنالاسقان.

قۇرامىندا حيميالىق زاتتار جوق المانى كەسكەن كەزدە، ونىڭ ورتاسىنىڭ ءتۇسى ءبىر مينۋت ىشىندە وزگەرەدى. ال ءتۇسى اشىق المانىڭ ۇزاق ۋاقىت ساقتالۋى ءۇشىن كونسەرۆانتتارمەن وڭدەلگەنىن كورسەتەدى. كوكونىستەر مەن جەمىستەردەگى نيتراتتاردىڭ مولشەرى ءجىبىتۋ، تازارتۋ جانە ءپىسىرۋ كەزىندە كۇرت تومەندەيدى. 80%-عا ەرتە پىسكەن كوكونىستەر مەن جەمىستەردەگى نيتراتتاردان ولاردى بۋمەن وڭدەۋ نەمەسە قايناتۋ ارقىلى قۇتىلۋعا بولادى. نيتراتتاردان تازارتۋ ءۇشىن كوكونىستى قايناعان سۋمەن شايىپ الۋ كەرەك.

قولدانار الدىندا كوكونىستەر مەن جەمىستەردى اعىندى سۋمەن جاقسىلاپ جۋۋ كەرەك. شيكى كوكونىستەر مەن شوپتەردى توپىراق بولشەكتەرى مەن شاڭدى جاقسى كەتىرۋ ءۇشىن سالقىن سۋعا 10 مينۋتقا ءجىبىتىپ، سودان كەيىن اعىندى سۋمەن شايۋ ۇسىنىلادى.

ەسىڭىزدە بولسىن، جۋىلماعان نەمەسە ساپاسىز وندەۋدەن وتكەن كوكونىستەردى، جەمىستەردى، شوپتەردى، قاۋىنداردى، جيدەكتەردى تاعامعا قولدانۋ ىشەك ينفەكسيالارى مەن پارازيتتىك اۋرۋلاردى تۋدىرۋى مۇمكىن. سونىمەن قاتار تاماق پىسىرەر الدىندا قولدى مۇقيات جۋۋ كەرەك ەكەنىن ەستە ۇستاعان ءجون. ءوزىڭىزدىڭ جانە جاقىندارىڭىزدىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاڭىز، – دەلىنگەن الماتىنىڭ سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ حابارلاماسىندا.