ول جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىن 3،6 ملن-عا دەيىن ۇلعايتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى ازىرلەگەن ەڭبەك نارىعىن دامىتۋدىڭ 2024-2029 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسى بەكىتىلدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
ۇكىمەت مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2023 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ايتىلعان تاپسىرماسىن ورىنداۋ ءۇشىن ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى ازىرلەگەن ەڭبەك نارىعىن دامىتۋدىڭ 2024-2029 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىن بەكىتتى.
وندا ۇسىنىلعان شارالاردى ىسكە اسىرۋ ساپالى جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىن 3،6 ملن-عا دەيىن ۇلعايتۋعا جانە جۇمىسپەن قامتۋ قۇرىلىمىن جاقسارتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
تۇجىرىمداما ۇلتتىق باسىمدىقتار مەن ماقساتتاردى، سونداي-اق ەڭبەك جانە جۇمىسپەن قامتۋ سالاسىنداعى حالىقارالىق مىندەتتەمەلەر مەن ستاندارتتاردى ەسكەرە وتىرىپ ازىرلەنگەن. بۇل – 2030 جىلعا دەيىنگى كەزەڭگە ەڭبەك نارىعىن دامىتۋ جونىندەگى نەگىزگى باعىتتاردى، ءىس-شارالاردى، ينديكاتورلاردى جانە جاۋاپتى ورىنداۋشىلاردى ايقىندايتىن ستراتەگيالىق سيپاتتاعى قۇجات.
دۇنيەجۇزىلىك بانك وكىلدەرىمەن بىرلەسىپ، جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ ديناميكاسى مەن قۇرىلىمىن ەسكەرە وتىرىپ، ەڭبەك نارىعىن شولۋ، ەكونوميكا سەكتورلارىن تالداۋ، وندىرىستىك تىزبەكتى وقشاۋلاۋدىڭ قولدا بار العىشارتتارى جانە ت.ب. بويىنشا تالداۋ جۇرگىزىلدى.
كەشەندى جانە جۇيەلى تۇردە شەشۋدى تالاپ ەتەتىن ەڭبەك نارىعىنىڭ نەگىزگى پروبلەمالىق ماسەلەلەرى:
ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ تومەندىگى جانە تابيعي رەسۋرستاردى ءوندىرۋ مەن ەكسپورتقا تاۋەلدى ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگى؛
قىزمەتكەرلەردىڭ بىلىكتىلىگى مەن داعدىلارىنىڭ ەڭبەك نارىعىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس كەلمەۋى، سونداي-اق كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ مەن وقىتۋ جۇيەسىنىڭ جەتكىلىكسىز دامۋى؛
فورمالدى ەمەس جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جوعارى ۇلەسى، اسىرەسە اۋىلدىق جەرلەردە، سونداي-اق جۇمىسكەرلەردىڭ قۇقىعى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋدىڭ تومەن دەڭگەيى؛
ايەلدەر، جاستار، مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتار، ەتنيكالىق ازشىلىقتار جانە باسقالار سياقتى حالىقتىڭ ءارتۇرلى توپتارى اراسىنداعى جۇمىس ورىندارىنا قولجەتىمدىك پەن تابىستىڭ تەڭسىزدىگى.
2000 جىلدارداعى دەموگرافيالىق ءوسىمنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا 2029 جىلعا قاراي ەڭبەك نارىعىنا قوسىلاتىن جاستار سانى جىل سايىن 300 مىڭنان استام ادام بولدى. ەڭبەك نارىعىن تولىقتىراتىن ازاماتتاردىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ جاڭا ساپالى جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ جونىندە شارالار قابىلداۋدى تالاپ ەتەدى.
تۇجىرىمداماعا سايكەس ساپالى جۇمىس ورنىنىڭ نەگىزگى سيپاتتامالارى: تۇراقتى جۇمىسپەن قامتۋ (جىلىنا كەمىندە 6 اي)، ەڭبەكاقىنىڭ لايىقتى دەڭگەيى (وڭىردەگى ورتاشا جالاقىدان تومەن ەمەس)، ءقاۋىپسىز ەڭبەك جاعدايلارى، كاسىبي دامۋ جانە مانساپتىق ءوسۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر، ەڭبەك قۇقىقتارى مەن الەۋمەتتىك قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ.
ساپالى جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ءوسۋ درايۆەرى بولۋى كەرەك:
ونەركاسىپ (تاۋ-كەن ءوندىرۋ، وڭدەۋ، ەنەرگەتيكا، سۋمەن جابدىقتاۋ)، قۇرىلىس، كولىك سالاسى، ساۋدا جانە قىزمەت كورسەتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى، IT-سالا، ونەر جانە تۋريزم، سونداي-اق قورعانىس قىزمەتى سياقتى ەكونوميكانىڭ نەگىزگى ناقتى سەكتورلارىن يندۋستريالاندىرۋ؛
جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جانە ىلگەرىلەتۋ؛
جۇمىس ۋاقىتىنىڭ يكەمدىلىگىنە نەگىزدەلگەن جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جاڭا تۇرلەرىن قۇرۋ.
تۇجىرىمدامادا ەلدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىندە باستاپقى يندۋستريالاندىرۋ، ورتالىق جانە شىعىس وبلىستاردا قايتا يندۋستريالاندىرۋ، رەسپۋبليكانىڭ سولتۇستىگىندە اگروبيزنەستى كلاستەرلەۋ جانە باتىس وڭىرلەردە وفتەيك-كەلىسىمشارتتاردى دامىتۋ جونىندەگى شارالار كوزدەلگەن.
ەڭبەك نارىعىنداعى نەگىزگى سۇرانىس ورتا بىلىكتى ماماندارعا تيەسىلى ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، الداعى جىلدارى تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم ادامي كاپيتالدى دامىتۋدىڭ درايۆەرى بولادى. الىنعان ءبىلىم مەن داعدىلاردىڭ جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ تالاپتارىنا سايكەستىگىن كاسىپتىك ستاندارتتار نەگىزىندە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋ جانە ءبىلىم مەن داعدىلاردى تاۋەلسىز باعالاۋ ارقىلى ۇلتتىق بىلىكتىلىك جۇيەسىن دامىتۋ ەسەبىنەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانعان.
سونداي-اق تۇجىرىمدامادا پلاتفورمالىق قىزمەتكەرلەردى رەسىمدەۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىنە كوپ كوڭىل ءبولىندى. 2022 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاندا شامامەن 1 ملن ادام پلاتفورمالىق جۇمىسپەن اينالىسادى. پلاتفورمالىق جۇمىسپەن قامتۋدىڭ باستى ارتىقشىلىقتارى: جۇمىس ۋاقىتىنىڭ يكەمدىلىگى، نەگىزگى قىزمەتپەن ۇشتاستىرۋ مۇمكىندىگى، مانساپ پەن جەكە ءومىردىڭ تەپە-تەڭدىگى. سوندىقتان پلاتفورمالىق جۇمىسپەن قامتۋ سپەكترى جىل سايىن اۋقىمىن كەڭەيتىپ، قىزمەت كورسەتۋ، تۋريزم، IT، ساۋدا، قۇرىلىس، جىلجىمايتىن مۇلىك جانە ت.ب. سالالارعا ەنەتىن بولادى. مەملەكەتتىڭ نەگىزگى مىندەتى – پلاتفورمالىق جۇمىسپەن اينالىساتىن جۇمىسشىلار ءۇشىن ەڭبەك قۇقىعىن قورعاۋدى جانە الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردى قامتاماسىز ەتۋ.
ەڭبەك نارىعىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋ جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىندا مەملەكەت كورسەتەتىن بارلىق قىزمەتتەردى جاپپاي سيفرلاندىرۋ ارقىلى ىسكە اسىرىلاتىن بولادى. نەگىزگى كريتەرييلەر – اشىقتىق جانە بارلىعىنا قولجەتىمدىلىكتى ارتتىرۋ.
اۆتوماتتاندىرۋ جانە سيفرلاندىرۋ ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە ەڭبەك نارىعىنداعى جاعدايدى باقىلاۋعا جانە تالداۋعا، كادرلارعا دەگەن قاجەتتىلىكتى انىقتاۋعا، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ەكونوميكانىڭ ناقتى قاجەتتىلىكتەرىنە قاراي تۇزەتۋگە جانە وزەكتەندىرۋگە، سونداي-اق ەكونوميكالىق ىنتالاندىرۋ شارالارىنىڭ تيىمدىلىگىن باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ۇسىنىلعان شارالاردى ىسكە اسىرۋ ساپالى جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىن ۇلعايتۋعا جانە جۇمىسپەن قامتۋ قۇرىلىمىن جاقسارتۋعا اكەلەدى. ەل ەكونوميكاسىندا 2029 جىلعا قاراي 3،6 ملن ساپالى جۇمىس ورنىن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانعان. بۇل جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جالپى قۇرىلىمىندا 45%-دى كورسەتەدى. جىل سايىن تابىسى مەديانالىق تابىستان اساتىن ادامداردىڭ سانى ورتا ەسەپپەن 250 مىڭعا ارتادى.