ەلىمىزدە ۆەيپ پەن ەلەكتروندى تەمەكىگە تولىق تىيىم سالىنۋى مۇمكىن ەكەنىن بۇدان بۇرىن حابارلاعانبىز.
بۇگىندە قازاقستان ۆەيپ كونترابانداسى بويىنشا الەمدە 5 ورىندا تۇر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
سوندىقتان بۇگىن قمدب ۇسىنعان ۇكىمدى جاريالاپ وتىرمىز.
ەلەكتروندى تەمەكى – ىشىندە حيميالىق قوسپاسى مەن سۇيىقتىعى، ارنايى اۋىستىراتىن كارتريدجى بار، وكپەگە تىنىس الۋ جولدارى ارقىلى نيكوتين جانە ۋلى زاتتاردى جەتكىزەتىن تەمەكىنىڭ جاڭا ءتۇرى.
تەمەكى شەگۋگە قاتىستى عالىمدار اراسىندا بىرنەشە كوزقاراس بار. ءبىرقاتار عالىمدار تەمەكىنىڭ دەنساۋلىققا زيان ءارى ىسىراپ ەكەنىن العا تارتىپ، تەمەكى شەگۋدى حارام دەگەن. اللا تاعالا قۇراندا:
وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ
«وزدەرىڭدى ءوز قولدارىڭمەن قۇردىمعا كەتىرمەڭدەر...»، – دەيدى.
پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن):
لَا ضَرَرَ وَلَا ضِرَارَ
«وزىڭە دە، وزگەگە دە زيان كەلتىرۋگە بولمايدى» ، – دەپ ەسكەرتكەن.
يمام تاحتاۋي ءان-ناجمۋ ءال-عازيدىڭ مىنا ءسوزىن كەلتىرەدى: «تەمەكى داماسك قالاسىندا XV عاسىردا پايدا بولا باستادى. ول ماس قىلماسا دا ادامنىڭ ءالىن كەتىرەتىندىگى ءۇشىن حارام بولادى. ۋممۋ سالامادان جەتكەن ريۋاياتتا پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ءاربىر ماس ەتۋشى جانە ءالدى كەتىرۋشى نارسەگە تىيىم سالدى» ، – دەلىنگەن.
حانافي ءمازھابىنىڭ عالىمى شەيح مۋحامماد ءال-ايني: «ءتورت نارسەگە بايلانىستى تەمەكى تارتۋ حارام بولادى. ولار:
دەنساۋلىققا زياندىعى؛
ەسىرتكىنىڭ ءبىر ءتۇرى ءارى ادامنىڭ ءالىن كەتىرەتىن نارسە بولعاندىعى؛
جاعىمسىز يىسىنەن تەمەكى شەكپەيتىن ادامعا زيانى ءتيۋى؛
ىسىراپشىلدىق.
حانافي ءمازھابىنىڭ كەيبىر عالىمدارى تەمەكى تارتۋدى ماكرۋھ تاحريمي دەپ سانايدى. ءال-ماۋسۋعاتۋ ءال-فيقھيا اتتى كىتاپتا: «تەمەكى تارتۋ كەيبىر ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا، اقىلىنا زيان بولاتىنى ناقتىلانسا نەمەسە تەمەكىگە جۇمساعان قاراجاتقا ءوزى جانە وتباسى قاتتى مۇقتاج بولا تۇرا سارپ ەتسە، حارام بولادى. ال بۇدان باسقا جاعدايدا ماكرۋھ سانالادى»، – دەلىنگەن.
دەگەنمەن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى (ددسۇ) جانە يسلام مەديسينا عىلىمدارى ۇيىمى عىلىمي تۇرعىدان ەلەكتروندى تەمەكىنىڭ، كالياننىڭ جانە باسقا دا شىلىمنىڭ تۇرلەرى ادام بالاسىنىڭ دەنساۋلىعىنا زيان ەكەندىگىن ناقتى تۇردە ايتقان. سوندىقتان ەلەكتروندى تەمەكىنى قولدانۋ حارام دەپ سانالادى. سەبەبى ەلەكتروندى تەمەكىنىڭ زيانى ادەتتەگى تەمەكىدەن اسىپ تۇسپەسە كەم ەمەس.
مىسىر، يوردانيا ەلىنىڭ ءپاتۋا كوميتەتى ەلەتروندى تەمەكىگە تىيىم سالعان.
ۇكىم:
ەلەكتروندى تەمەكى ادامنىڭ دەنساۋلىعىنا زيان بولعاندىقتان جانە ىسىراپقا جاتاتىندىقتان – حارام. ونى قولدانۋعا بولمايدى.