ءماجىلىس وتىرىسىندا AMANAT پارتياسىنىڭ دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاريفتەرىن نەگىزسىز كوتەرىپ وتىرعان، ەل اۋزىندا "ەسو" دەپ اتالىپ كەتكەن – ەنەرگيامەن جابدىقتاۋشى ۇيىمدارعا تىيىم سالۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
وسىدان 20 جىل بۇرىن ليبەراليزاسيا جانە ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ بولشەك ساۋدا نارىعىندا باسەكەلەستىكتى ەنگىزۋ اياسىندا – ەنەرگيامەن جابدىقتاۋشى ۇيىمدار پايدا بولدى. ولار نارىقتا ەلەكتر قۋاتىن كوتەرمە باعامەن ساتىپ الىپ جانە تۇتىنۋشىلارعا ساتۋدى جۇزەگە اسىراتىن كومپانيالار نەمەسە جەكە كاسىپكەرلەر. ءبىر سوزبەن ايتقاندا ديستريبيۋتورلىق قىزمەت اتقاراتىن دەلدالدار.
“قازىرگى تاڭدا بۇل ۇيىمداردىڭ رەتتەلەتىن جانە رەتتەلمەيتىن ەكى ءتۇرى نارىقتا جۇمىس ىستەپ وتىر. رەتتەلەتىن ۇيىمدار تۇرعىندارعا، زاڭدى تۇلعالارعا جانە بيۋدجەتتىك ۇيىمدارعا قىزمەت كورسەتەدى جانە مەملەكەت تاراپىنان ولاردىڭ وپەراسيالىق شىعىندارى ەسكەرىلىپ، جابدىقتاۋ ءتاريفىنىڭ ورتاشا باعاسى 1 كۆت ساعاتقا 1 تەڭگە جوباسىندا بەكىتىلىپ وتىر”، – دەدى دەپۋتات.
دەپۋتاتتىڭ سوزىنشە، رەتتەلمەيتىن ۇيىمدار تاريفتەرىن وزدەرى بەلگىلەيدى.
“ءبىزدىڭ بولجامدى ەسەبىمىز بويىنشا ءاربىر دەلدال جىلىنا كەمىندە 1 ميلليارد تەڭگە تازا پايدا كورەدى ەكەن. 120-دان استام رەتتەلمەيتىن ەسو-لاردىڭ ءبىر جىلدىق تازا تابىسى – كەمى 150 ميلليارد تەڭگە. بۇل ازىرشە بولجام سيفرلار، ناقتىسىن ەشكىم بىلمەيدى. ويتكەنى بۇلار ەشكىمگە ەسەپ بەرمەيتىن، تەك دەلدالدىق قىزمەت ارقىلى، كەڭسەدەگى ازعانتاي عانا قىزمەتكەرىمەن، حالىقتىڭ ادال تابىسىنان ميللياردتاپ قارجى تاۋىپ وتىر. سوراقىسى، بۇل ۇيىمداردىڭ بالانسىندا ءبىر مەتر ەلەكتر جەلىسى، ءتىپتى ەلەكتر باعانى مەن ترانسفورماتورى جوق. بۇل نە دەگەن باتپان قۇيرىق؟!” – دەپ اشۋلاندى جاڭبىرشين.
ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ سوزىنشە، بيۋدجەتتىك ۇيىمداردى، ادال كاسىپكەرلەردى، ەڭ باستىسى حالىقتى سۇلىكشە سورىپ وتىرعان، قاناعاتسىز دەلدالداردىڭ قىزمەتى ءدال وسىلاي جالعاسا بەرەتىن بولسا، مۇنىڭ ءتۇبى قوعامدا ساياسي-الەۋمەتتىك شيەلەنىسكە اكەلۋى ابدەن مۇمكىن.
“سەبەبى، بىرىنشىدەن، دەلدالدار ءتاريفتى نەگىزسىز كوتەرۋدى جالعاستىرا بەرەدى جانە سۋپەرپايدا تابادى. مىسالى، كەيبىر وڭىرلەردە دەلدالداردىڭ تاريفىندەگى تازا پايدا ءبىر كۆت ساعات ءۇشىن 25 تەڭگەگە جەتكەن. ال، قازاقستانداعى ەڭ ءىرى ەكىباستۇز 1ء-شى ەلەكتر ستانسياسىنىڭ 1 كۆت ساعات ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ ءتاريفى – 8 تەڭگە. دەلدالدار ەشتەڭە وندىرمەي-اق ستانسيالارمەن سالىستىرعاندا كەمى 3 ەسە پايدا كورىپ وتىر.
ەكىنشىدەن، بيىل 1 قاڭتاردان باستاپ مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ زاڭىنان رەتتەلەتىن ەلەكتر جابدىقتاۋشى ۇيىمداردىڭ ءبىر كوزدەن كەلىسىمشارت جاساۋ نورماسى الىنىپ تاستالعاندىقتان، رەتتەلمەيتىن دەلدالدار باعانى دەمپينگ جاساپ، زاڭدى تۇلعالار مەن بيۋدجەتتىك ۇيىمداردى وزدەرىنە تارتىپ الا باستادى.
سونىڭ سالدارىنان بيۋدجەتتىك ۇيىمدار ارقىلى سۋبسيديالانىپ وتىرعان تۇرعىنداردىڭ ەلەكتر ءتاريفى كوتەرىلدى. باعا ءوستى.
ۇشىنشىدەن، دەلدالداردىڭ ارتىندا شەتەلدىك جانە شەتەلدە تۇراتىن قازاقستاندىق وليگارحتاردىڭ تۇرعانىن بىلەمىز. وسى رەتتە، ەسو-لاردىڭ تازا پايداسى وليگوپوليالىق توپپەن شەتەلگە شىعارىلىپ جاتقانى تاعى بار”، – دەپ ءسوزىن دايەكپەن كەلتىردى جاڭبىرشين.
ول دالەل رەتىندە وتكەن جىلدىڭ اياعىندا "Ratel.kz" اقپاراتتىق پورتالى قازاقستاندىق دەلدال كومپانيانىڭ كورشى ەلدىڭ ەنەرگەتيكا سالاسىنا 2،3 ميلليارد اقش دوللارى كولەمىندە ينۆەستيسيا سالاتىنى جايلى مالىمەتپەن ءبولىستى.
“بۇل دەگەنىمىز ەلدە تاپقان تابىستى اكتيۆ رەتىندە شەتەلگە شىعارۋمەن پارا-پار. ال مۇنداي، قارجى يەلەرى تاپقان كاپيتالدارىن مەملەكەتكە ءقاۋىپ ءتوندىرۋ باعىتىندا پايدالانبايتىنىنا كىم كەپىل؟”، – دەپ ساۋال جولدادى دەپۋتات.