بۇل ماسەلە ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرى ءۇشىن اسا ماڭىزدى، ويتكەنى ولارعا بارلىق سۋارمالى سۋدىڭ 97%-ى تيەسىلى.
ەكولوگيا ءمينيسترى ماعزۇم مىرزاعالييەۆ ەلدەگى ەگىستىك القاپتارىن سۋارۋعا قاتىستى كۇردەلى جاعداي تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz ق ر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ.
بۇل ماسەلە ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرى ءۇشىن اسا ماڭىزدى، ويتكەنى ولارعا بارلىق سۋارمالى سۋدىڭ 97%-ى تيەسىلى. مۇندا بيىل سۋ ازدىعى بايقالادى.
الماتى وبلىسى ىلە الاتاۋىنىڭ وڭتۇستىك بەتكەيىندەگى وزەن باسسەيندەرىندە جاۋىن-شاشىن نورمادان 39 پايىزعا از، ال شاعىن جانە ورتا سۋ قويمالارىنىڭ تولىمدىلىعى ۆەگەتاسيالىق كەزەڭنىڭ باسىندا 75-80%-دى قۇرادى.
جامبىل وبلىسى شۋ جانە تالاس وزەندەرىنىڭ باسسەيندەرىندە سۋ دەڭگەيى 20-25%-عا تومەن. سەبەبى بۇل وزەندەردىڭ بۇكىل اعىنى قىرعىزستان اۋماعىندا قالىپتاسادى، ول جاقتا دا سۋ از بولعاندىقتان، مەملەكەتارالىق سۋ وبەكتىلەرى بويىنشا كەلىسىلگەن كولەمدى الۋ قيىندادى.
تۇركىستان مەن قىزىلوردا وبلىستارىندا سىرداريا وزەنىنىڭ سۋ دەڭگەيى توقتاعۇل سۋ قويماسىنىڭ تولۋىنا بايلانىستى.
تۇركىستان جانە قىزىلوردا وبلىستارىندا سىرداريا وزەنىندەگى سۋ دەڭگەيى توقتوعۇل سۋ قويماسىنىڭ تولتىرىلۋىنا بايلانىستى. ماعزۇم مىرزاعالييەۆتىڭ ايتۋىنشا، بيىل بۇل سۋ قويماسىنىڭ كولەمى سوڭعى 5 جىلداعى ەڭ تومەن كورسەتكىشتى كورسەتتى. نورما 15 ملرد.م3 بولسا، بيىل 1 ساۋىردەگى جاعداي بويىنشا، تولىمدىلىعى تەك 8،7 ملرد. م3 قۇرادى. سونداي-اق ارىس وزەنىنىڭ اعىنى نورمادان 73%-عا جانە تاۋ وزەندەرىنىڭ ورتاشا اعىنى - 25%-عا تومەن.
مۇندا جاعدايدى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن «قازسۋشار» رمك گيدروتەحنيكالىق جانە ۇيىمداستىرۋ شارالارىن قابىلدايدى.
سىرداريا وزەنىندەگى سۋ دەڭگەيىنىڭ تومەندىگى سۋدى كوپ قاجەت ەتەتىن كۇرىش القاپتارى ورنالاسقان قىزىلوردا وبلىسىندا سۋارۋدى قيىنداتىپ وتىر. مۇنداعى جاعدايدى جاقسارتۋ ءۇشىن «قازسۋشار» رمك گيدروتەحنيكالىق جانە ۇيىمداستىرۋ شارالارىن قابىلدايدى.
بيىلعى جىلى جوسپارلانعان ەگىس كولەمى 440 مىڭ گەكتاردى قۇرايتىن تۇركىستان وبلىسىندا سۋارۋعا قاجەتتى سۋدىڭ 85%-ى وزبەكستان اۋماعىنان كەلەدى. سوندىقتان مۇنداعى جاعداي دوستىق، زاح، حانىم مەملەكەتارالىق كانالدارى ارقىلى سىرداريا وزەنىنە قۇيىلاتىن سۋدىڭ كولەمىنە بايلانىستى. شاردارا سۋ قويماسىنىڭ كولەمى وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا، بيىل 550 ملن.م3 از ەكەنىن ەسكەرۋ قاجەت، - دەيدى مينيستر.
سونىمەن قاتار، دوستىق كانالىنان سۋعارۋ بويىنشا وتىنىمدەر كوبەيگەن، ويتكەنى كۇرىش ەگۋ القابى 2 ەسەگە ۇلعايدى. 2 مىڭ گا ورنىنا 4،7 مىڭ گا ەگىلدى، بۇل ءوز كەزەگىندە قوسىمشا 100 ملن.م3 سۋدى قاجەت ەتەدى. سوندىقتان مامىر ايىندا شاردارا سۋ قويماسىنان ماشينالىق سۋ بەرۋ ارناسى ىسكە قوسىلدى. سونداي-اق 14 درەناجدى ۇڭعىما جانە 3 سورعى تارتىلدى.
مينيستر الماتى وبلىسىندا 2020 جىلى قاپشاعاي سۋ قويماسى بويىنشا كۇردەلى جاعداي قايتالانۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى. وسىعان بايلانىستى وبلىس اكىمدىگىنە ءتيىستى شارالار قابىلداۋ ماڭىزدى، - دەيدى ماعزۇم مىرزاعالييەۆ.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، جالپى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا جاعداي مينيسترلىكتىڭ باقىلاۋىندا. سۋ تاپشىلىعى سالدارىن بارىنشا جەڭىلدەتۋ ءۇشىن بارلىق قاجەتتى شارالار قابىلدانىپ جاتىر.
ماسەلەن، قازاقستان قىرعىزستانمەن توقتوعۇل سۋ قويماسىنان جاز ايلارىندا قوسىمشا 330 ملن.م3 سۋ الۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول جەتكىزدى. بۇدان بولەك «باحري توچيك» (تاجىكستان) سۋ قويماسىنان قازاقستانعا قوسىمشا 315 ملن.م3 كولەمىندە سۋ جىبەرۋ تۋرالى ۋاعدالاستىق بار.
سونداي-اق، ەكولوگيا مينيسترلىگى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، اقپان-ناۋرىز ايلارىندا وڭىرلەرگە سۋدىڭ از بولاتىنى تۋرالى ەسكەرتتى. سۋدى كوپ قاجەت ەتەتىن داقىلداردى ازايتۋدى، سونداي-اق وسى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ كوكتەم-جازعا دايىندالۋدى ۇسىندى.
«بۇل رەتتە اكىمدىكتەرگە سۋ دەڭگەيىنىڭ تومەندىگى جانە قابىلدانعان شارالار تۋرالى شارۋالارعا اۋقىمدى ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ماڭىزدى. جەرگىلىكتى بيلىك «قازسۋشار» رمك فيليالدارىمەن بىرلەسىپ، سۋ بەرۋدىڭ ونكۇندىك جەدەل كەستەسىنە سايكەس جوسپارلى تاۋلىك بويى سۋ پايدالانۋدى ىسكە قوسۋى كەرەك»، - دەدى ماعزۇم مىرزاعالييەۆ.