رامازان ايى اياقتالۋعا جاقىن. بۇگىن – كۇللى مۇسىلمان حالقى اسىعا كۇتەتىن قاسيەتتى ءقادىر ءتۇنى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«اللا تاعالا تۇندەردىڭ ىشىندە ءقادىر ءتۇنىنىڭ ءقادىرى مەن قاسيەتىن ارتتىرىپ قويدى. رامازان ايىنىڭ قاسيەتتى بولۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى – ءقادىر تۇنىندە تاعدىردىڭ جازىلۋى. ال ءقادىر ءتۇنىنىڭ قاسيەتتى بولۋىنىڭ ءمانى – ادامزات بالاسىن ەكى دۇنيە باقىتىنا جەتەلەۋشى، اق پەن قارانىڭ، ادال مەن ارامنىڭ اراجىگىن ايقىنداۋشى قۇراننىڭ ءتۇسۋى.
ايشا انامىز (وعان اللا رازى بولسىن): «رامازاننىڭ سوڭعى ون ءتۇنى كىرگەن كەزدە پايعامبار بىلەگىن سىبانىپ، ءتۇنىن قۇلشىلىقپەن تىرىلتكەن جانە وتباسىن دا قۇلشىلىققا وياتقان» دەيدى. دۇعالار قابىل بولاتىن، كۇنالار كەشىرىلەتىن، تاعدىرلار جازىلاتىن، پەرىشتەلەر سالەم جولدايتىن ءتۇندى ەرەكشە قۇلشىلىقپەن وتكىزگەن ابزال. بۇل تۇندە ناماز بەن قۇران وقۋدىڭ ساۋابى مول. سونىمەن قاتار كوبىرەك دۇعا جاساۋدى ۇمىتپايىق»، - دەدى باس ءمۇفتي.
ءقادىر ءتۇنى – قاسيەتتى، تاعدىر، تارىلۋ دەگەن ماعىنالاردى بىلدىرەدى. ءقادىر ءتۇنى – اللا تاعالا پەرىشتەلەرگە ءامىر ەتۋىمەن قۇران كارىمدى لاۋحۋل ماحفۋزدان (بارلىق جاراتىلىستىڭ تاعدىرى جازىلعان كىتاپ) بايتۋل عيززاعا (دۇنيە اسپانى) تۇسىرگەن قاسيەتتى ءتۇن.
– «نەگىزىنەن قۇراندى ءقادىر تۇنىندە تۇسىردىك» («قادر» سۇرەسى، 1-ايات)، - دەپ ايتقان. كەيىن 23 جىل بويى ءتۇرلى سەبەپتەر مەن وقيعالارعا بايلانىستى پايعامبارىمىزعا (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ۋاحي ەتىلىپ وتىرعان. بۇل ءتۇننىڭ ارتىقشىلىعى جونىندە اللا تاعالا قۇراندا بىلاي دەيدى: «ءقادىر ءتۇنى مىڭ ايدان دا قايىرلى» («قادر» سۇرەسى، 3-ايات). پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «كىم ءقادىر ءتۇنىن يمانمەن جانە ساۋاپ تىلەپ، (نامازدا) تۇرۋمەن وتكىزسە، وتكەن كۇنالارى كەشىرىلەدى»، - دەيدى.
ءاناس يبن مالىك (اللا وعان رازى بولسىن) بىلاي دەپ ايتقان: «رامازان كەلگەندە اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «راسىندا، سەندەرگە بۇل اي كەلدى. وندا مىڭ ايدان دا قايىرلى ءبىر ءتۇن بار. سوندا كىم ول ءتۇنى بەيقامدىق تانىتسا، ونىڭ بارلىق يگىلىگىنەن قۇر قالادى. ال ونىڭ بارلىق يگىلىگىنەن تەك ناعىز ماقرۇم ادام عانا ايىرىلىپ قالادى»، - دەيدى ن. تاعان ۇلى.
ءقادىر ءتۇنى رامازاننىڭ قاي تۇنىنە كەلەتىنى جايلى ەكى ريۋايات بار:
سوڭعى ون كۇننىڭ تاق تۇندەرى. ايشا (اللا وعان رازى بولسىن) انامىز: «ءقادىر ءتۇنىن رامازاننىڭ سوڭعى ون كۇننىڭ تاق تۇندەرىنەن ىزدەڭدەر»، - دەگەن حاديس جەتكىزگەن. جانە يبن ابباستان (اللا وعان رازى بولسىن) جەتكەن: «ءقادىر ءتۇنىن رامازاننىڭ سوڭعى ون كۇنىنەن، قالعان توعىزىنشى، جەتىنشى جانە بەسىنشى تۇندەردەن ىزدەڭدەر»، - دەگەن ريۋايات بار.
يبن وماردان جەتكەن حاديستە پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن):
«ءقادىر ءتۇنىن جيىرما جەتىنشى تۇننەن ىزدەڭدەر»، - دەگەن.
ۋباي يبن كاعب ءقادىر ءتۇنى جايلى بىلاي دەيدى: «اللاعا سەرت! راسىندا مەن ول ءتۇننىڭ قاي ۋاقىت ەكەنىن بىلەمىن. بىلۋىمشە پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ءتۇنىن قۇلشىلىقپەن وتكىزۋگە ءامىر ەتكەن ءتۇن – ول جيىرما جەتىنشى ءتۇن» دەگەن.
ابدۋللا بين ابباس (اللا وعان رازى بولسىن) ريۋايات ەتكەن تاعى ءبىر حاديستە بىلاي دەلىنەدى: «پايعامبارعا (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ءبىر قارت كەلىپ: «ۋا، اللانىڭ ەلشىسى! مەن اۋرۋ قارتپىن، ماعان تۇندە قۇلشىلىق ەتۋ اۋىر تيەدى. ماعان ءبىر ءتۇندى كورسەتىپ بەرىڭىز، اللا تاعالا ءقادىر تۇنىنە ساي كەلۋىنە جار بولعاي»، - دەيدى. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «جەتىنشى (ياعني 27ء-نشى) ءتۇنى تۇر»، - دەپ جاۋاپ بەرەدى».
«بۇل مۇباراك ءتۇننىڭ جاسىرىن بولۋىنىڭ سىرى اجالدىڭ، قيامەت كۇنىنىڭ جاسىرىن بولۋى سەكىلدى مۇسىلمان بالاسىنىڭ عيباداتتى كوبەيتە تۇسۋگە جانە دە عاپىل قالىپ، جالقاۋلىق تانىتپاۋ ءۇشىن قۇلشىلىققا ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا جاتسا كەرەك.
ايشا انامىز (وعان اللا رازى بولسىن) ارداقتى پايعامبارىمىز مۇحاممەدتەن (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ۋا، اللانىڭ ەلشىسى، ءقادىر تۇنىندە قانداي دۇعا تىلەيىن؟» دەپ سۇرايدى. سوندا پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «اللا، راسىندا، سەن كەشىرىمدىسىڭ جانە كەشىرگەندى جاقسى كورەسىڭ. مەنى كەشىرە كورشى» دەپ ايتاسىڭ» دەپ جاۋاپ بەرگەن. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) تاعى ءبىر حاديسىندە: «كىمدە-كىم ءقادىر ءتۇنى يمانمەن جانە ساۋابىن ءۇمىت ەتىپ قۇلشىلىق ەتسە، ونىڭ الدىڭعى كۇنالارى كەشىرىلەدى»، - دەگەن.
ءيسى مۇسىلمان بالاسىنىڭ تاعدىر جازىلاتىن ءتۇندى تاعاتسىزدانا كۇتۋىنىڭ ءبىر حيكمەتى – جاراتقانعا جاقىنداي تۇسۋگە تالپىنۋى. سوندىقتان بۇل ءتۇندى ساۋاپتى ىستەرمەن وتكىزۋگە تىرىسايىق»، - دەدى قمدب ءتوراعاسى.
بۇل ءتۇندى ويىن-ساۋىق ورىندارىندا وتكىزۋگە بولمايدى. قادىر ءتۇنىن ۇيدە نەمەسە مەشىتتە وتكىزەدى. ءتۇندى جالعىز دا، جاماعاتپەن دە قارسى الۋعا بولادى. بۇل ءتۇنى ناماز وقىلادى، قۇران وقىلادى، وتكەن كۇندەردىڭ، ايلاردىڭ قاتەلىكتەرى تالدانادى، وتكەن رەنىشتەر كەشىرىلەدى، بولاشاققا جوسپارلار جاسالادى.