«قازاق موسارتى» راحات-بي ءابدىساعين شوتلانديانىڭ ەڭ اتاقتى پاتشالارىنىڭ ءبىرى 750 جىلدىعىنا وراي وپەرا جازدى.
سەنبى، 2024 جىلدىڭ 17 اقپانىندا گلازگو سوبورىندا «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ دوكتورانتى، دارىندى كومپوزيتور-پيانيست راحات-بي ءابدىساعين جازعان «بريۋس» وپەراسىنىڭ الەمدىك پرەمەراسى ءوتتى. قويىلىمدا شوتلانديا كورولدىك كونسەرۆاتورياسىنىڭ سوليستەرى، حورى جانە ديريجەرلەر ونەر كورسەتتى.
وپەرا گلازگو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ شوتلانديا ادەبيەتىنىڭ پروفەسسورى، اقىن الان رياچتىڭ جاندى داۋىستا وقۋىمەن راحات-بي ءوزى ورىنداعان ون مينۋتتىق ورگان ۋۆەرتيۋراسىمەن اشىلدى.
«بريۋس» وپەراسى راحات ءبيدىڭ شوتلانديا كورولدىك كونسەرۆاتورياسىنداعى دوكتورلىق زەرتتەۋىنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە جازىلعان جانە دجون باربۋردىڭ (شامامەن 1375 ج.) ورتاعاسىرلىق پوەماسىنا نەگىزدەلگەن. ليبرەتتو شوتلانديانىڭ ەڭ ايگىلى پاتشالارى مەن اسكەري جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى روبەرت I ءبريۋستىڭ تاريحىن باياندايدى. روبەرت ءبريۋستىڭ اسكەري جەتىستىكتەرى شوتلانديانىڭ تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى.
پرەمەرا كۇنى تاريحي سوبوردىڭ قابىرعاسىندا انشلاگ بولدى. كورنەكتى عالىمدار، تاريح زەرتتەۋشىلەرى، مۋزىكا ونەرىنىڭ وكىلدەرى، جازۋشىلار، جۋرناليستەر جانە شوتلانديانىڭ تۇرعىندارى اۆتوردىڭ جاڭا وپەرا جانرى – سوبورلىق وپەرانى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ تىڭداۋ ءۇشىن پرەمەراعا قاتىستى.
پرەمەرا بولاتىن جەر كەزدەيسوق تاڭدالعان جوق، ءدال گلازگو سوبورىندا روبەرت I بريۋس شوتلانديا كورولى رەتىندە العاش رەت تانىلدى.
«مەن ەرتەدەگى شوتلاندتاردىڭ تاريحي كونتەكستىن جانە ايتىلۋىن انىقتاۋ جانە زەرتتەۋ ءۇشىن جەتەكشى لينگۆيستەرمەن جانە تاريحشىلارمەن جۇمىس ىستەدىم جانە ءبىز ءماتىندى مەتافورالىق جانە ارىپتىك جولمەن دەشيفرلاۋدا ماڭىزدى جۇمىس جاسادىق. مۋزىكا مۇقيات جاسالعان جانە سوبور كەڭىستىگىندە كەرەمەت دىبىس الەمىن جاساۋ ءۇشىن ورگاننىڭ ۇلىلىعىن پايدالانادى. باتىستىڭ بەدەلدى كونسەرۆاتورياسىندا ءبىلىم الىپ، الەمدىك ونەرگە ءوز ۇلەسىمدى قوسۋعا مۇمكىندىك بەرگەن «بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنە العىسىمدى بىلدىرەمىن»، – دەدى راحات-بي ءابدىساعين.
راحات-بي ليبرەتتو جانە تاريحي كونتەكست ماسەلەلەرى بويىنشا شوتلاندياداعى كوپتەگەن بەدەلدى تاريحشىلار مەن ادەبيەتتانۋشىلارمەن كەڭەسكەن، ورگان ماماندارىنىڭ ءبىرى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى عابيت نەسىپبايەۆ بولدى.
قازاق كومپوزيتورىنىڭ مۋزىكالىق شىعارماشىلىعى تىڭدارمانداردىڭ جۇرەگىنەن ورىن تاۋىپ، بۇل كەش ونىڭ شىعارماشىلىق جولىنداعى ماڭىزدى ساتكە عانا ەمەس، الەمدىك مۋزىكا تاريحىنداعى ايتۋلى وقيعاعا اينالدى. ۇلىبريتانيانىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن قوناقتار، سونىڭ ىشىندە انگليا مەن شوتلانديا قالالارىندا ءبىلىم الىپ جاتقان «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ ستيپەنديانتتارى گلازگو سوبورىندا ەرەكشە كوڭىل-كۇي سىيلادى.
راحات-بي ءابدىساعين ءوز سوزىندە جەرلەستەرىنە قولداۋ كورسەتكەندەرى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ، شەكارا مەن ۋاقىتتان اساتىن ونەر توڭىرەگىندە توپتاسۋ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.
وپەرانىڭ كەلەسى پرەمەراسى 21 اقپاندا ەدينبۋرگتەگى سەنت-دايلس سوبورىندا وتەدى. پرەمەرالار كەستەسى تۋرالى تولىق اقپاراتتى bolashak.gov.kz سايتىنان بىلۋگە بولادى.