2025 جىلدىڭ تامىزى – قازاق رۋحى مەن ادەبيەتىنىڭ التىن ايى. ويتكەنى 10 تامىزدا ۇلتتىڭ دارا دانىشپانى، اسا كورنەكتى اقىنى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ تۋعانىنا 180 جىل تولادى. بۇل داتا – تەك تاريحي بەلگى ەمەس، ول – ۇرپاقتار اراسىندا ۇلتتىق سانا مەن مادەنيەتتى جاڭعىرتۋعا تىڭ سەرپىن بەرەتىنى انىق. ال بيىل ەلىمىز ءۇشىن ايتۋلى داتاعا وراي قانداي باستامالار ەلدى شۋلاتتى؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسىنىڭ ماتەريالىنان ءبىلىڭىز.
رەسپۋبليكا بويىنشا 500-گە جۋىق ءىس-شارا
بيىل ەلىمىزدە ۇلى اقىننىڭ قۇرمەتىنە 500-گە جۋىق ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلىپ جاتىر. مادەني-رۋحاني باعىتتاعى بۇل باستامالار حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق جانە وڭىرلىك دەڭگەيدە ءوتىپ جاتىر. مادەني ءىس-شارالار سەمەيدەگى اۋقىمدى كونسەرتتەن باستاۋ الدى. سونداي-اق، اباي مۇراسىن ناسيحاتتاۋعا ارنالعان كورمەلەر مەن عىلىمي كونفەرەنسيالار قولعا الىندى.
"اباي اكادەمياسى" ەنسيكلوپەديالىق پورتالى ىسكە قوسىلدى
الماتىدا جانە باسقا دا قالالاردا "اباي اكادەمياسى" ەنسيكلوپەديالىق پورتالى ىسكە قوسىلدى. بۇل پلاتفورما اقىن شىعارماشىلىعىن سيفرلاندىرىپ، بارشاعا قولجەتىمدى ەتۋدى ماقسات ەتەدى. سونىمەن قاتار، ماقانشىدا الاكول جاعاسىندا حالىق ءارتىسى سەكەن تۇرىسبەكوۆ پەن "اق جاۋىن" وركەسترىنىڭ كونسەرتى، سەمەيدەگى اربات الاڭىندا يلليۋستراتور اڭساعان مۇستافانىڭ كورمەسى اشىلدى.
عىلىمي ورتادا قالاي ەلەندى؟
عىلىمي ورتادا دا يگى جاڭالىقتار بار. ابايدىڭ شىعارمالارى الەمنىڭ 10-نان استام تىلىنە اۋدارىلىپ، تۇركى كەڭەسى "اباي جىلى" دەپ جاريالادى. ءتىپتى قازاقستان ەلشىلىكتەرى جانىنان اباي ورتالىقتارى اشىلىپ، اقىننىڭ الەمدىك دەڭگەيدە تانىلۋىنا ۇلەس قوسىپ جاتىر.
"اباي مەن قۇنانبايلارعا - سىياقى تابىستالادى"
سونىمەن بىرگە، كاسىپكەرلەر مەن بەلسەندىلەر جاڭا باستاما كوتەرىپ، 10 تامىزدا تۋعان بارلىق ابايلارعا 180 مىڭ تەڭگەدەن جانە قۇنانباي ەسىمىن يەلەنگەن 10 سابيگە 300 مىڭ تەڭگەدەن بەرىلەتىنىن حابارلادى. بۇل – ۇلت رۋحىن جاڭعىرتىپ، تاريحي ەسىمدەردى قايتا تۇلەتۋگە باعىتتالعان ماڭىزدى قادام.
بيىلعى ابايدىڭ 180 جىلدىق مەرەيتويى – بۇل تەك مەرەكە عانا ەمەس، رۋحاني جاڭعىرۋ مەن ادەبي ءداستۇردى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ كۇنى. مەرەيتوي اياسىندا الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن مەيماندار ۇلى حاكىمنىڭ رۋحاني الەمىمەن تانىسىپ، ونىڭ سوزدەرىن تەرەڭ زەرتتەۋگە مۇمكىندىك الدى. مادەني شارالار اقىننىڭ تۋعان توپىراعى - جيدەبايدا قورىتىندىلانادى.
الماتىدا قانداي ءىس-شارالار وتەدى؟
مەرەيتويدىڭ باستى سالتاناتى 10 تامىزدا – ابايدىڭ تۋعان كۇنىندە وتەدى. ساعات 10:00-دە رەسپۋبليكا سارايىنىڭ الدىنداعى اباي الاڭىندا ۇلى اقىننىڭ ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارىن قويۋ ءراسىمى وتەدى.
ال ساعات 12:00-دە ءدال وسى الاڭدا "الاشتىڭ ابايى" اتتى مۋزىكالىق-درامالىق كونسەرت ۇيىمداستىرىلادى. كونسەرتكە ءاسانالى ءاشىموۆ، تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ، سايات مەرەكە ۇلى، روزا رىمبايەۆا، ايگۇل قوسانوۆا جانە وزگە دە تانىمال ونەر يەلەرى قاتىسادى. باعدارلامادا – اباي شىعارمالارىنان شابىتتانعان تەاترلاندىرىلعان كورىنىستەر، پوەزيا، ۆوكالدىق جانە اسپاپتىق نومىرلەر ۇسىنىلادى.
9 تامىزدا ساعات 15:00-دە دىنمۇحامەد قونايەۆتىڭ مەموريالدىق مۋزەيىندە "ۇلى اباي" اتتى ءدارىس وتەدى. وندا اقىن بەينەسى تاريحي جانە ادەبي كونتەكستە سارالانادى.
10 تامىزدا 10:00-دە ماحاتما گاندي اتىنداعى ساياباقتا №4 كىتاپحانا-فيليال "جۇرەگىمنىڭ تۇبىنە تەرەڭ بويلا" اتتى ارت-كومپوزيسيا وتكىزەدى. باعدارلامادا – ادەبي ويىندار، ولەڭ وقۋ، اباي اندەرىن ورىنداۋ، سونداي-اق "عالامنىڭ جىر داناسى – ۇلى اباي" اتتى كورمە ۇسىنىلادى.
28 تامىزدا ساعات 19:00-دە رەسپۋبليكا سارايىندا "ابايعا تاعزىم" اتتى مەرەكەلىك كونسەرت وتەدى. قويىلىم ابايدىڭ رۋحاني جولىن مۋزىكا، تەاتر جانە ءبيدى بىرىكتىرە وتىرىپ ساحنالايدى.
قىركۇيەكتە مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىندا "مەن ءبىر جۇمباق اداممىن… اباي" سپەكتاكلىنىڭ پرەمەراسى وتەدى (جاس شەكتەۋى: 16+). قويىلىم مۇحتار اۋەزوۆتىڭ "اباي جولى" رومانى مەن "قارا سوزدەرى" نەگىزىندە ساحنالانىپ، اقىننىڭ ىشكى جان دۇنيەسىن، پاراساتى مەن رۋحاني تەرەڭدىگىن اشادى.
بارلىق ءىس-شارا ازاماتتاردى، اسىرەسە، جاستاردى ۇلتتىق مادەنيەتكە جاقىنداتۋعا، قازاق ادەبيەتىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋعا جانە اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ رۋحاني مۇراسىن تەرەڭ ۇعىنۋعا باعىتتالعان. اباي تۇلعاسى ادامگەرشىلىك پەن اعارتۋشىلىقتىڭ، جاندى قازاق ويىنىڭ سيمۆولى.