قوي مەن ەشكى ءبىر ادامنىڭ اتىنان باۋىزدالادى. ال، تۇيە مەن قارامال ءبىر ادامنىڭ اتىنان دا، جەتى ادامنىڭ اتىنان دا سويىلۋىنا بولادى. ءبىراق جەتى ادامنان اسىپ كەتۋگە بولمايدى[1].
Almaty-akshamy.kz بۇل تۋرالى ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
بۇعان ءجابيردىڭ (ودان اللا رازى بولسىن):
نَحَرْنا مع رسولِ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم عامَ الحُديبيةِ: البَدنةَ عن سَبعةٍ، والبَقرةَ عن سَبعةٍ
«اللا ەلشىسىمەن بىرگە حۋدايبيادا ءبىر تۇيەنى جەتى ادامنىڭ اتىنان، ءبىر قارامالدى جەتى ادامنىڭ اتىنان باۋىزدادىق»[2]، – دەپ ايتقان ءسوزى دالەل.
الايدا تۇيە مەن قارامالدى قۇرباندىققا شالۋعا بىرىككەن كىسىلەردىڭ بارلىعىنىڭ نيەتى قۇرباندىق قۇلشىلىعىن وتەۋ ماقساتىندا بولۋى كەرەك. ەگەر ولاردىڭ بىرەۋى قۇرباندىققا تەك ەت الۋ نيەتىمەن قوسىلسا، بارلىعىنىڭ قۇرباندىعى قۇرباندىق رەتىندە سانالمايدى[3]. ال قۇرباندىق، قيران[4]، تاماتتۋع[5]، اقيقا[6]، ءنازىر[7] قۇرباندىعىن نيەت ەتىپ قوسىلۋعا بولادى. باستىسى بۇلاردىڭ بارلىعىنىڭ نيەتى قۇلشىلىق ماقساتىندا بولۋى شارت[8].
«قۇرباندىق ءپاتۋالارى» كىتابىنان
[1] «ءال-مابسۋت»، 6/171.
[2] مۋسليم، №1318.
[3] «ءال-فاتاۋا ءال-ھينديا»، 5/375.
[4] قيران – قاجىلىقتى وتەۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. وندا الدىمەن ۋمرا جاساپ، ودان كەيىن يحرام حالىنەن شىقپاي، يحرام كيىمىن شەشپەستەن قاجىلىق ۋاقىتىن كۇتەدى. قاجىلىق ۋاقىتى باستالعاندا العاشقى يحرامىمەن قاجىلىعىن جالعاستىرادى. ياعني قاجىلىققا ۋمرانى قوسۋ ارقىلى ەكى عيباداتتى ءبىر يحراممەن وتەۋ.
[5] ءتاماتتۋع (تاماتتۋع) – قاجىلىقتى وتەۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. وندا الدىمەن ۋمرا جاساپ، ودان كەيىن يحرام حالىنەن شىعادى. ودان كەيىن قاجىلىق ۋاقىتىنا دەيىن وعان يحرام كەزىندە تىيىم سالىناتىن بارلىق نارسەلەر رۇقسات ەتىلەدى. قاجىلىق ۋاقىتى باستالعاندا قايتادان يحرامعا كىرىپ قاجىلىعىن جالعاستىرادى.
[6] اقيقا – اراب تىلىندە «تۋىلعان نارەستەنىڭ شاشى» دەگەندى بىلدىرەدى. ال، شاريعاتتاعى ماعىناسى: «ول – ءسابيدىڭ دۇنيەگە كەلۋىنە وراي اللا تاعالاعا شۇكىرشىلىك رەتىندە سويىلاتىن قۇرباندىق».
[7] ءنازىر قۇرباندىعى – ول بەلگىلى شارتتاردىڭ ورىندالۋىنا بايلانىستى مۇسىلمان بالاسى ءبىر مالدى قۇرباندىققا شالامىن دەپ ۋادە ەتىپ، ۋادەنىڭ ۋاقىتى كەلگەندە شالاتىن مالعا ايتىلادى.
[8] «ءبادايۋ ءاس-سانايىع»، 4/198.