قازاقستاننىڭ ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋ ماسەلەسى الماتىدا وتكەن دوڭگەلەك ۇستەلدە تالقىلاندى. اكادەميا پروفيلاكتيكالىق مەديسيناسى مەن ۇلتتىق دۇرىس تاماقتانۋ ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى الماز شارمان بيولوگيالىق سيركادتىق ىرعاقتى ەڭبەك جانە وقۋ تارتىبىنە بەيىمدەۋدىڭ حالىقارالىق تاجىريبەلەرىنە توقتالدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا بۇل وزگەرىس ەل تۇرعىندارىنىڭ 70%-ىن تابيعي كۇن تارتىبىنە جاقىنداتادى. قالعان 30%-ى جاڭا ۋاقىتقا بەيىمدەلۋى قاجەت بولادى.
«الەمدە بيولوگيالىق ىرعاقتى ەڭبەك جانە وقۋ تارتىبىنە ۇيلەستىرۋدىڭ ءارتۇرلى ادىستەرى بار. سونىڭ ءبىرى – UTC (الەمدىك سكوورديناسيالانعان ۋاقىت) ەرەجەسىن ساقتاۋ»، – دەدى ول.
اقش تاجىريبەسى
مىسال رەتىندە، شارمان اقش-تا 1966 جىلدان بەرى قولدانىلعان جازعى ۋاقىتقا كوشۋ تاجىريبەسىن اتاپ ءوتتى. بۇل ءادىس بويىنشا ساعات تىلدەرى العا جىلجىتىلىپ، كەيىن ستاندارتتى ۋاقىتقا قايتىپ ورالاتىن بولعان. الايدا حالىقتىڭ نارازىلىعى مەن شاتاسۋىنا بايلانىستى بۇل تاجىريبەنى الىپ تاستاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.
قىتايدىڭ تاجىريبەسى
جۇڭگو ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىن قولدانۋ ارقىلى بۇل ماسەلەنى ءوز ەرەكشەلىگىنە ساي شەشتى. باتىستا ورنالاسقان ءۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىندارى تابيعي كۇن تارتىبىنە بەيىمدەلىپ، جۇمىس پەن بيزنەستى وزدەرىنە قولايلى ۋاقىتتاردا باستايدى. بۇل يكەمدى ءتاسىل ءار ايماقتىڭ تابيعي جاعدايلارىنا سايكەس ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءتيىمدى ۇلگىسى رەتىندە تانىلدى.
جەكە ءتاسىلدىڭ ماڭىزى
الماز شارماننىڭ پىكىرىنشە، ءار ادام ءوز سيركادتىق ىرعاقتارىن ەسكەرە وتىرىپ، ەڭبەك جانە وقۋ كەستەسىن بەيىمدەي الادى. ادامداردىڭ تابيعي ەرەكشەلىگى، ياعني «جاپالاق» نەمەسە «بوزتورعاي» بولۋىنا قاراي، ولاردىڭ بەلسەندىلىگى ءارتۇرلى ۋاقىتتا بايقالادى.
«ماسەلەنىڭ شەشىمى بار. ماڭىزدىسى – ءار ادامنىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرۋ»، – دەدى ول.
دەنساۋلىق ماسەلەسى باستى نازاردا
دوڭگەلەك ۇستەلدە ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى حالىق دەنساۋلىعىن ساقتاۋ ەكەنىن باسا ايتتى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، بۇل وزگەرىستىڭ دەنساۋلىققا تيگىزەتىن اسەرىن عىلىمي زەرتتەۋلەر ارقىلى انىقتاپ، ناقتى شەشىمدەر قابىلداۋ قاجەت.
قازاقستاننىڭ ءبىرىڭعاي ۋاقىت بەلدەۋىنە كوشۋى حالىقتىڭ بيولوگيالىق ءريتمىن تابيعي كۇن تارتىبىنە جاقىنداتىپ، دەنساۋلىق پەن ەڭبەك تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى. بۇل رەفورما ەلدىڭ الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق دامۋىنا وڭ اسەر ەتۋگە نەگىزدەلگەن.