نوسەر تىلەگەن كوكالا باس قورعاسىن بۇلتتار شىڭ باسىن قىمتاپ العان...
الماتىدا بيىلعى جاز جاۋىن-شاشىندى، نايزاعايلى بولىپ باستالىپ، اۋا رايى قۇبىلمالى قالپىن ءالى ساقتاپ تۇر. الاتاۋدىڭ باسىنان بۇلت كەتپەيدى، تۇمشالاپ العان. تاۋ بوكتەرلەرى مەن شاتقالدارىن سالقىن سامال ەنشىلەپ، تۇنگە قاراي، اسىرەسە تاڭ الدىندا سالقىنداتىپ جىبەرەدى.
«الداعى اپتادا اپتاپ ىستىقپەن بىرگە نوسەرلى جاۋىن، وكپەك جەل، سالقىن سامال بولۋى ابدەن مۇمكىن. نايزاعاي ويناپ، كۇن كۇركىرەۋى دە عاجاپ ەمەس...» دەگەنبىز وتكەن جولعى پايىمىمىزدا. سولاي بولدى دا، كۇن كۇركىرەپ، نايزاعاي وينادى.
بۇگىن قولدانىستاعى كۇنتىزبە بويىنشا، شىلدە ايىنىڭ 6-شى جاڭاسى. ال «شىلدە امالىنىڭ» العاشقى ونكۇندىگى ءبىتىپ، ەكىنشىسى باستالدى. تابيعات جىرشىسى ءىلياس جانسۇگىروۆ اقىننىڭ:
«قۇرت، ىرىمشىك قاينالدى،
قۇلىندار دا بايلاندى.
جاپىراقتار جالپايدى،
جاس قوزىلار مارقايدى...»، –
دەپ باستالاتىن شىلدە كورىنىسى تۋرالى «جازعى شىلدە» ولەڭىنىڭ جازىلعان مەزگىلى بۇل.
شىلدە وتە ىستىق اي، ونىڭ ىستىعى 40 گرادۋسقا جەتەتىن بولعاندىقتان ءارى 40 كۇنگە سوزىلاتىندىقتان، بۇرىنعىلار «قىرىق كۇن شىلدە» دەپ اتاعان. ماۋسىم ايىنىڭ 25 جۇلدىزىنان تامىز ايىنىڭ 5 جۇلدىزىنا دەيىنگى كەزەڭدى قامتيدى، اۋا رايى وتە ىستىق بولادى. ءيا، بۇل بولجام بويىنشا، قازاقى پايىم وسىلاي دەيدى. ال شىن مانىندە ءالى اسپان تولىق ءارى تۇراقتى اشىلار ەمەس، جاڭبىر باسىلار ەمەس.
وسى مەزگىلدى دانىشپان حالقىمىز «باس شىلدە» دەپ تە اتايدى. امال كەزىندە قاپىرىق ىستىق بولادى. كەيبىر جىلدارى قوڭىرجاي قالىپتا وتەتىن بولعان. ەل اراسىنداعى اۋا رايىن باقىلايتىن ەسەپشىلەر، باس شىلدەنىڭ قالاي وتۋىنە قاراپ، شىلدە ايىنداعى كۇن رايىن بولجايتىن بولعان.
وتكەن جولعى پايىمىمىزدا ءسوز ەتكەندەي، ەل جايلاۋلارىندا قۇلىن بايلانىپ، بيە ساۋۋ ءجۇرىپ جاتىر. قىمىزدىڭ ءجۇز اۋرۋعا ەم ەكەنىن دارىگەرلەر ايتىپ ءجۇر. ساۋمال – سال اۋرۋلارىنا، جۇرەك پەن اسقازان جاراسىنا، باۋىر مەن وكپە اۋرۋلارىنا مىڭ دا ءبىر شيپا. بۋىن مەن قانازدىق دەرتىنە دە داۋا.
بۇگىن اي كۇنتىزبەسى بويىنشا، وتكەندە تۋعان ايدىڭ –18ء-ى، ال قولدانىستاعى كۇنتىزبەنىڭ ءتىلى ايدىڭ – 6-سىن كورسەتىپ تۇر، قازاقشا ەسەپكە جۇگىنسەك، شىلدە ايى ەندى 9 كۇننەن كەيىن تۋادى. ءار ايدىڭ باسى مەن ورتاسى جانە سوڭعى كەزى البەتتە، وزگەرىسسىز بولمايدى. دەمەك، الداعى اپتانىڭ جاڭبىرلى بولاتىنىن مەڭزەپ تۇر. كۇن بۇرىنعىدان سالقىندايدى، ءبىراق مۇنداي كورىنىس ۇزاققا بارماۋى ءتيىس...