قالا قۇرىلىسى كەڭەسىنىڭ مۇشەسى تۇرعىسىنان قالا تۇرعىندارىنىڭ قاتىسۋى الماتىنىڭ باس دامۋ جوسپارىن قالىپتاستىرۋدا ماڭىزدى فاكتورعا اينالعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى. قۇجاتتا جوبانى ازىرلەۋدىڭ ءارتۇرلى كەزەڭدەرىندە تۇسكەن ساراپشىلار مەن قالا تۇرعىندارىنىڭ 1400-گە جۋىق ۇسىنىسى پايدالانىلدى. كوشە كەڭىستىگىنىڭ بىركەلكى دامىماۋى، اسىرەسە قالاعا قوسىلعان اۋماقتاردا، باس جوسپاردىڭ اشىق قولجەتىمدى جوباسىنا تىڭداۋلاردا دا، تۇسىنىكتەمەلەردە دە پىكىرتالاس تاقىرىپتارىنىڭ بىرىنە اينالدى. ەسكە سالساق، 1978 جىلدان باستاپ قالاعا ءبىرقاتار جاڭا اۋماقتار قوسىلدى، الايدا قالا ماڭىنداعى شوعىرلانۋ مەن مەگاپوليستىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە سايكەس كەلەتىن جولداردىڭ تىعىزدىعى وزگەرمەدى. ونداعان جىلدار بويى قالا ۇلعايسا دا، باس جوسپار جولداردىڭ تىعىزدىعى مەن بايلانىستىڭ نەگىزگى ماسەلەسىن شەشە المادى.
كوپتەگەن جىلدار بويى قالادا اۋقىمدى پروبلەمالار قالىپتاستى، مىسالى: ەكولوگيا؛ ماياتنيكتىك كوشى-قون؛ باقىلاۋسىز ۋربانيزاسيا؛ بىركەلكى ەمەس ەكونوميكالىق بەلسەندىلىك. جوعارىدا اتالعان بارلىق پروبلەمالار شەشىلمەگەن نەگىزگى ماسەلەدەن تۋىندادى. الايدا، 2023 جىلى قالا تۇرعىندارى قالا ماڭىنا تىعىز شوعىرلاۋنۋى نەگىزگى جانە باستاپقى ماسەلەنى شەشەتىن باس جوسپاردى قاجەت ەتتى. مەنىڭ ويىمشا، بۇل شەشىم ەڭ ماڭىزدى بولىپ تابىلادى جانە جاڭا باس جوسپاردى قابىلداۋ ەكولوگيامەن، قورشاعان ورتانىڭ جايلىلىعىمەن، تۇراقسىز ەكونوميكالىق وسۋمەن بايلانىستى پروبلەمالاردى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرۋگە نەگىز بولادى، ۋربانيزاسيانى باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونداي-اق، تابيعي ورنالاسۋىنا بايلانىستى قالانىڭ جەتكىلىكتى تابيعي جانە جەلدەنۋ مۇمكىندىگى جوق ەكەنىن اتاپ وتەمىن. جەكە كولىكتىڭ ۇنەمى باقىلاۋسىز وسۋىمەن بىرگە بۇل ءبىزدىڭ قالامىزداعى ەكولوگيانىڭ اپاتتى جاعدايىنا اكەلدى. قالىپتاسقان جاعدايلار قالا تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىنا وراسان زور زيان كەلتىرەدى. جاڭا باس جوسپاردا - قوعامدىق كولىككە بەرىلگەن باسىمدىعى بار جول-كولىك كەشەنى؛ جەكە اۆتوكولىكتى پايدالانۋدى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن 15 مينۋتتىق قالا جانە قالانىڭ پوليورتالىقتارىن دامىتۋدىڭ ءدالىزدى تۇجىرىمدامالار قولدانىلاتىن كەشەندى شەشىمى كوزدەلگەنىنە وتە قۋانىشتىمىن، سەبەبى بۇل قالا ەكولوگياسىن ايتارلىقتاي جاقسارتۋدىڭ ناقتى جولى.
سىزدەرلىڭ نازارىڭىزدى اۋدارعىم كەلەتىن تاعى ءبىر ماسەلە بار. بۇل - الدىڭعى باس جوسپاردى (2001 ج.) جانە ونىڭ اشىقتىعىن جۇزەگە اسىرۋداعى پروبلەما. وسى جىلدار ىشىندە مەكتەپتەر مەن اۋرۋحانالار سياقتى قوعامدىق ماڭىزدى نىساندارعا، قۇرىلىستى تۇرعىن ءۇيدىڭ پايداسىنا بۇرمالاۋ ورىن الدى. مىسالى، 2019 جىلدىڭ سوڭىندا قالانىڭ باس جوسپارىن اشىق تالقىلاۋ بارىسىندا مەن قالانىڭ 2001 جىلعى باس جوسپاردا بەلگىلەنگەن مىڭ توسەككە ارنالعان مەديسينالىق مەكەمەلەر سالۋ جوسپارىن جۇزەگە اسىرماعانىن انىقتادىم. كەيىننەن پاندەميا كەزىندە قالاعا ءدال وسى 1000 توسەك جەتىسپەدى. سول تۇستا شۇعىل تۇردە، ۇلكەن قاراجاتقا ۋاقىتشا مودۋلدىك اۋرۋحانالار سالۋعا تۋرا كەلدى. سونداي-اق، وسى جىلدار ىشىندە 2001 جىلعى باس جوسپاردا قاراستىرىلعان مەكتەپتەر، ءتىپتى ءورت ءسوندىرۋ دەپولارى سالىنباعانى انىقتالدى. قالا تۇرعىندارى مەن اكىمدىككە قابىلدانعان جاڭا باس جوسپاردىڭ ورىندالۋى مەن بارىسى بويىنشا اشىق تۇردە ىسكە اسىرۋعا، مونيتورينگ جۇرگىزۋگە جانە ەسەپ بەرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن قۇرالداردى ازىرلەۋدى ۇسىنامىن.
جالپى ايتقاندا، الماتى قالاسىنىڭ جاڭا باس جوسپارى ءومىر ءسۇرۋ جانە جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جايلى قالالىق ورتا قۇرۋعا باعىتتالعان سەرپىندى جوبا رەتىندە جوسپارلانعان.
ايدىن اقباي، ساۋلەتشى، «Sky Saulet» ج ش س ديرەكتورى،
ق ر قۇرمەتتى ساۋلەتشىسى، الماتى قالاسى قوعامدىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى،
الماتى قالاسى قالا قۇرىلىسى كەڭەسىنىڭ مۇشەسى،
ق ر ساۋلەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى،
ايدىن اقباي