الماتىنى دامىتۋ - باس جوسپاردىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى
ۋربانيست جانە قوعام قايراتكەرى رەتىندە مەن بيلىكتىڭ قالانىڭ قالا قۇرىلىسىنىڭ بولاشاعىن الدىن الا ايقىندايتىن جاڭا قۇجاتتى ازىرلەۋ جونىندەگى باستاماسى جانە ونى تالقىلاۋعا الماتىلىقتاردىڭ بەلسەندى قاتىسۋى الماتى ءۇشىن ۇلگى بولارلىق جاعداي بولعانىن ايتقىم كەلەدى. الايدا، باس جوسپاردىڭ ءاۋديتىن 2020 جىلى ساراپشىلار مەن بەلسەندىلەر توبى باستادى. ءبىراق كوۆيدتىڭ سالدارىنان توپتىڭ جۇمىسى توقتاتىلدى. 2021 جىلدىڭ باسىندا ءار ءتۇرلى باعىتتار بويىنشا (كولىك، جوسپارلاۋ شەشىمدەرى، كوگالداندىرۋ جانە ت. ب.) 11 كىشى توپتان تۇراتىن جاڭا توپ جينالدى، باس جوسپاردى تۇزەتۋ كەزىندە ەسكەرىلگەن 200-دەن استام ۇسىنىس ءتۇستى. ءبىراق، تۇزەتۋلەر جيناقتالعان پروبلەمالاردى شەشپەگەندىكتەن، 2022 جىلى الماتى اكىمى جاڭا باس جوسپاردى ازىرلەۋگە باستاماشى بولدى. مەن وسى تۇستا اسحات سادۋوۆتىڭ تاراپىنان اۋقىمدى ۋربانيستىك زەرتتەۋ جۇرگىزىلگەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى، ول قالا تۇرعىنىنىڭ ساۋالناماسىنا قاتىستى، باس جوسپار جوباسىنىڭ جۇرتشىلىققا تۇساۋكەسەرى كەزىندە شامامەن 13،5 ساۋالناما جينالدى، جاۋاپتار Space syntax باعدارلاماسىنىڭ كومەگىمەن تالداندى جانە ازاماتتاردىڭ تىلەكتەرى قۇجاتپەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە باسشىلىققا الىندى. قاڭتار ايىندا قوعامدىق تالقىلاۋلاردا ازاماتتاردان 1400-گە جۋىق ۇسىنىس جينالدى، ولاردى ازىرلەۋشىلەر دە پايدالاندى، سونىمەن قاتار قۇجاتقا ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ ۇسىنىستارى نەگىزىندە تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى.
ناتيجەسىندە، الماتىنىڭ باس دامۋ جوسپارىنىڭ باسىمدىعى حالىقتىڭ ءارتۇرلى ساناتتارىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە جاۋاپ بەرەتىن جانە قالادا ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەتىن تەڭگەرىمدى جانە الۋان ءتۇرلى الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى قۇرۋ بولدى.
الماتىنىڭ باس دامۋ جوسپارى اياسىندا بەس پوليورتالىقتىڭ ءارقايسىسىندا الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ جەتكىلىكتى سانىن ورنالاستىرۋ كوزدەلەدى. باستى ماقسات - قالانىڭ بارلىق تۇرعىندارى ءۇشىن الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمنىڭ قادامدىق قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ. بۇل اۋدانداردى جوسپارلاۋدا 231،9 مىڭ وقۋشى ورنىن قامتاماسىز ەتەتىن جاڭا مەكتەپتەر مەن قوسىمشا قۇرىلىس سالۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلاتىن بولادى. بۇعان قوسا، حالىققا ساپالى مەديسينالىق قىزمەتتەرگە قولجەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن 65 جاڭا ەمحانانىڭ قۇرىلىسى جۇزەگە اسىرىلادى.
باس جوسپاردى ىسكە اسىرۋ كەزىندە 188 جاڭا مەكتەپ پەن 12 قوسىمشا قۇرىلىس سالۋ كوزدەلگەن، بۇل 231،9 مىڭ جاڭا وقۋشى ورنىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قالانىڭ بارلىق تۇرعىندارىن جوعارى ساپالى مەديسينالىق قىزمەتپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 65 جاڭا ەمحانا سالىنادى. سونداي-اق، 11 وتباسىلىق-دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، 25 كوپسالالى جانە 13 مامانداندىرىلعان ستاسيونار جاڭعىرتىلادى. بۇل الەۋمەتتىك نىساندار تۇرعىندارعا كۇندەلىكتى ومىردە ىڭعايلى جانە جايلى بولۋىمەن قاتار، ءاربىر پوليورتالىقتىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالادى.
بۇل شارالار بىزگە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى قامتاماسىز ەتۋدە ارتۇرلىلىكتى جويۋعا جانە ءار تۇرعىن ءاۇشىن جايلى جانە تۇراقتى الەۋمەتتىك قىزمەتتەرگە قولجەتكىزە الاتىن تەڭدەستىرىلگەن قالالىق ورتانى قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
باس جوسپار - بۇل 10 جىلعا جۋىق جۇمىستىڭ ناتيجەلەرىن قامتيتىن جاھاندىق قۇجات جانە اۋديت بۇل قۇجاتتى 100% تەكسەرە المايتىنى انىق، الايدا قۇجات بارلىق نەگىزگى باعىتتار، ساراپتامالىق جانە ازاماتتىق قوعامنىڭ سۇرانىسىنا سايكەس تۇزەتىلدى. ودان ءارى جۇمىس اۋدانداردى ەگجەي-تەگجەيلى جوسپارلاۋ جوبالارى دەڭگەيىندە جۇرگىزىلەتىن بولادى.
الماتىنىڭ باس دامۋ جوسپارى ءبىزدىڭ ازاماتتاردىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن تىلەكتەرىن ەسكەرىلگەن دەر كەزىندە قولعا الىنعان قۇجاتقا اينالدى. بۇل جوسپاردى جۇزەگە اسىرۋ ءبىزدىڭ قوعامنىڭ ومىرىنە ايتارلىقتاي جاڭالىقتار اكەلەتىنىنە جانە قالانى ودان دا تارتىمدى جانە ءومىر سۇرۋگە ىڭعايلى ەتەتىنىنە سەنىمدىمىز.
قورىتىندىلاي كەلە، قالا قۇرىلىسىنا قاتىستى تاعى ءبىر ماڭىزدى اسپەكتىنى اتاپ وتكىم كەلەدى: بۇل - اكىم ەربولات دوسايەۆتىڭ كەلۋىمەن قالادا ءارتۇرلى سالالارداعى كاسىبي ساراپشىلاردان تۇراتىن قالا قۇرىلىسى كەڭەسىنىڭ قايتا قۇرىلۋى. نەبارى سەگىز ايدىڭ ىشىندە قالا قۇرىلىسى كەڭەسى جاڭا جوبالاردى قابىلداۋ بويىنشا شەشىم قابىلداۋ كريتەرييلەرىن وزگەرتە الدى. ەندى جوبانىڭ قاباتتىلىعىن تومەندەتۋگە، كۆارتالدىق ورنالاسۋىن پايدالانۋعا، ينكليۋزيۆتىلىگىنە (قولجەتىمدىلىگىنە)، سەيسميكالىق قاۋىپسىزدىگىنە، كوگالداندىرۋعا جانە ەكولوگيالىق تازالىعىنا باستى نازار اۋدارىلادى. كەڭەستەگى ءاربىر ساراپشى جاڭا باس جوسپاردىڭ باستى ماقساتتارىنا ساي كەلەتىن، ءوز باعىتىنا ايرىقشا نازاردى تالاپ ەتەدى.