مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇل سونشا قيىن شارۋا ەمەس كورىنەدى.
قازىرگى اتا-انانىڭ كوپشىلىگى بالالارىنان كوپ نارسە كۇتەدى. ولارعا ۇرپاعىنىڭ تەك باقىتتى جان بولعانى ازدىق ەتەدى، وعان قوسا ومىردە جەتىستىككە جەتكەن تابىستى ادام بولعانىن قالايدى، ول ءۇشىن بالا اقىلدى جانە ماقساتىنان اينىمايتىن بولۋى كەرەك.
ءبىراق اتا-انا بۇل جاعدايعا ىقپال ەتە الا ما، بالانىڭ اتا-باباسىنان اسىپ تۋىپ، اقىلدىراق بولىپ وسۋىنە كومەكتەسۋ مۇمكىن بە؟ وسى ورايدا ماماندار بالانىڭ ينتەللەكتۋالدى دامۋىنا قاتىستى مىنا 3 ارەكەتتى ۇسىنادى.
- بالامەن بىرگە كوبىرەك ۋاقىت وتكىزىڭىز
پسيحولوگتاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل جەردە دە، كوپ نارسە ءومىردىڭ باسقا سالاسىنداعىداي، بالانىڭ باستى تاربيەشىسى – اتا-اناعا بايلانىستى. بىرىنشىدەن، اتا-انا بالانىڭ دۇنيەتانىمىنا، مىنەز-قۇلقىنا، پسيحولوگيالىق ۇستانىمىنىڭ ورنىعۋىنا اسەر ەتەدى.
اتا-انالار بالاسىنا ومىرلىك ماڭىزى بار «قاتەلىكتەن ساباق الۋ» ۇستانىمىنىڭ قالاي قالىپتاساتىنىن وزدەرىنىڭ ۇلگىسىمەن كورسەتە الادى. ياعني، ءوز كەمشىلىگىڭدى مويىنداعان كەزدە جابىرقاماي، جانىڭدى جەمەي، جىبەرگەن قاتەلىكتى مويىنداۋعا ۇيرەتەدى.
قۇلاپ قالعان جەرىنەن قايتا تۇرىپ جۇگىرىپ كەتۋگە بولاتىنىن كورگەن بالا ءاربىر ساتسىزدىكتى جاڭا جەتىستىككە قاناتتاندىراتىن ترامپلين دەپ تۇسىنەدى، بۇدان كەيىن ول العا جىلجۋدان، تاۋەكەل ەتۋدەن جانە جاڭا نارسەلەردى ۇيرەنۋدەن قورىقپايتىن بولادى.
سونىمەن قاتار، اتا-انالار بالاسىمەن بىرگە كوپ ۋاقىتىن وتكىزۋ، ونىمەن كوبىرەك اڭگىمەلەسۋ ارقىلى دا ونىڭ اقىلدى بولىپ وسۋىنە كومەكتەسە الادى. سويلەۋدى دامىتۋ، بالانىڭ سوزدىك قورىن تولىقتىرۋ – مۇنىڭ ءبارى كوبىنەسە انا مەن اكەنىڭ بالامەن قارىم-قاتىناسىنا بايلانىستى. بالاڭىزبەن ۇنەمى سويلەسىپ، اقىلداسىپ، ونىڭ ايتقانىن ىقىلاسپەن تىڭداپ، ونى قىزىقتىرعان تاقىرىپتى بىرگە تالقىلاپ، اينالاسىمەن تانىستىرىپ، قورشاعان ورتا تۋرالى اقپاراتتاندىرىپ وتىرساڭىز، بۇل – ءسىزدىڭ ۇرپاعىڭىزدىڭ ينتەللەكتۋالدى دامۋىنا بەرگەن مۇمكىندىگىڭىز.
- بالاڭىزدىڭ دوستارىمەن كوبىرەك ارالاسۋىنا مۇمكىندىك بەرىڭىز...
بالاڭىزدىڭ تەك قانا وقۋ ۇلگەرىمىندەگى جەتىستىگىنە قادالا بەرمەڭىز. ارينە، ەگەر ول ەرتە جاسىنان باستاپ ءارىپ تانىپ، ەسەپتى شەمىشكەشە شاعاتىن بولسا، بۇل ونىڭ مەكتەپتە جاقسى وقۋىنا كومەكتەسەدى، ءبىراق بۇل ينتەللەكتتىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەتىن جالعىز نارسە ەمەس.
شىن مانىندە، بالانىڭ ميىنىڭ جاقسى جەتىلۋىنە جانە ونىڭ بولاشاق ومىردەگى تابىسىنا الەۋمەتتىك داعدىلار جاقسى وقۋ مەن ساناۋ قابىلەتىنەن كەم اسەر ەتپەيدى.
ادامدارمەن كوبىرەك قارىم-قاتىناس جاساۋ قابىلەتى جاڭا دوستار تابۋعا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قورشاعان الەم تۋرالى كوپتەگەن جاڭا نارسەلەردى بىلە تۇسۋگە دە كومەكتەسەدى. ياعني، بۇل دا اقىلدى بولۋ دەگەندى بىلدىرەدى.
ارينە، بۇل وقۋعا مۇلدەم ءمان بەرمەۋ كەرەك دەگەن ءسوز ەمەس. ءبىراق بالاڭىزدى مەكتەپتەن كەيىن وقۋعا ماجبۇرلەۋ نەمەسە ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋ ءۇشىن بىرنەشە ساعات وتىرعىزىپ قويۋ ونىڭ ينتەللەكتۋالدى دامۋىنا كومەكتەسۋدىڭ جالعىز جولى ەمەس ەكەنىن ەستە ساقتاڭىز.
- ەمىن-ەركىن ويناتىڭىز
بالالار ويناۋ ارقىلى دا ءبىلىم جينايدى. ياعني، دامۋ ءۇشىن ءبىر نارسەگە بەلسەندى قاتىسۋ كەرەك. بۇل دەگەن سانسىز ءبىلىم بەرەتىن قوسىمشالار نەمەسە تەلەشوۋلاردى كورۋ ەمەس، ول ارقىلى بالاڭىزدىڭ اقىلدى بولىپ كەتپەيتىنىن بىلەسىز. اقىلدى بولۋ ءۇشىن وعان تۇراقتى تۇردە ەمىن-ەركىن ويناي الاتىن مۇمكىندىك قاجەت.
بارلىق سەزىم مۇشەلەرىن قامتيتىن شىعارماشىلىق، قيالىنا ەرىك بەرەتىن رولدىك ويىنداردىڭ كومەگى وتە زور. ولار بالانى ءارتۇرلى جاعدايلاردا ءوزىن جوعالتپاۋعا جانە ءارتۇرلى ماسەلەلەردى شەشۋگە ۇيرەتەدى. سوندىقتان، ءسىز دە بالاڭىزدىڭ ويناۋعا ۋاقىتىن قالدىرماي، وقۋ تاپسىرماسىن شامادان تىس ۇيىپ-توكپەۋىڭىز كەرەك.