امەن قايدار – 100
شاكەن ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىنىڭ «قازاق انيماسيا» شىعارماشىلىق بىرلەستىگىندە قازاق مۋلتيپليكاسياسىنىڭ اتاسى امەن قايداردىڭ 100 جىلدىعى اتاپ ءوتىلدى. Iس-شارا بارىسىندا جۇلدىزدار اللەياسىنداعى امەن قايداردىڭ ەسكەرتكىش مەموريالىنا گۇل شوقتارى قويىلدى.
جينالعان قاۋىم نازارىنا قازاق مۋلتپليكاسياسىنىڭ 1967 جىلى جارىق كورگەن العاشقى تۋىندىسى – «قارلىعاشتىڭ قۇيرىعى نەگە ايىر؟» ءفيلمىنىڭ سيفرلاندىرىلعان نۇسقاسى ۇسىنىلدى. سونداي-اق، ق ر مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرماسىمەن، ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ قولداۋىمەن تۇسىرىلگەن «امەن اعانىڭ عاجايىپ بايتەرەگى» اتتى قىسقامەتراجدى ءمۋلتفيلمى كورسەتىلدى. ءىس-شاراعا جينالعان اعايىندار، سونىمەن قاتار، امەن قايداردىڭ جەكە زاتتارى قويىلعان، مەملەكەتتىك ارحيۆ ۇسىنعان ارنايى كورمەنi تاماشالادى.
امەن قايدار ەسىمى اتالعاندا ويىمىزعا بىردەن «قارلىعاشتىڭ قۇيرىعى نەگە ايىر؟» ءفيلمى ورالادى. ءيا، ءبىزدىڭ قازاق مۋلتيپليكاسياسىنىڭ تاريحى امەن اتامىزدىڭ ءدال وسى فيلمىنەن باستاۋ الادى. مۋلتفيلم 48 ەلدە كورسەتىلىپ، لەنينگرادتاعى ءىىى بۇكىلوداقتىق كينوفەستيۆالدىڭ لاۋرەاتى، ال 1975 جىلى نيۋ-يوركتەگى حالىقارالىق مۋلتفيلمدەر كينوفەستيۆالىندە «قولا پراكسينوسكوپ» سىيلىعىن جەڭىپ العان.
شىعارماشىلىعىن بالالار الەمىمەن بايلانىستىرا بىلگەن امەن اتامىزدىڭ، سونداي-اق، تانىمال انيماسيالىق جۇمىستارى قاتارىندا ۇلتىنىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن ارقاۋ ەتكەن «اقساق قۇلان»، «قۇيىرشىق»، «قوجاناسىر»، «كۇن شاعىلىسى»، «تازشا بالا»، «سيقىرلى كىلەم»، «قىرىق وتىرىك»، «ەر توستىك» بار.
قازاق انيماسياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى تۇلعا كينەماتوگرافيستەر وداعىنىڭ حاتشىسى، كەيىن سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى. «قۇرمەت بەلگىسى»، «وتان سوعىسى»، «پاراسات» وردەندەرىمەن، مەدالدارمەن ماراپاتتالدى، قازاق كسر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، 3-دارەجەلى «بارىس» وردەنىنىڭ، «التىن ادام» سىيلىعىنىڭ، تاۋەلسىز «تارلان» جالپىۇلتتىق سىيلىعىنىڭ يەگەرى اتانىپ، 2007 جىلى «ەكران شەبەرى» اتاعىن الدى.
امەن ءابجان ۇلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ تۋماسى. 40-جىلداردىڭ باسىندا جاس سۋرەتشى ۇلى وتان سوعىسىنا بارىپ، ستالينگرادتى قورعاۋعا جانە ۋكراينانى ازات ەتۋگە قاتىسقان. كورسۋن-شيەۆچەنكو شايقاسىندا اۋىر جاراقات العان.
سوعىستان كەيىن بالا كۇنگى ارمانىنا جەتۋ ءۇشىن قازاق مەملەكەتتىك تەاتر-كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىنە ءتۇسىپ، 1946–1950 جىلدار ارالىعىندا گرافيكانى وقىپ شىقتى. سودان كەيىن بۇكىلوداقتىق مەملەكەتتىك كينەماتوگرافيا ينستيتۋتىندا ءبىلىمىن جالعاستىرىپ، قازاق كينوسىندا جاڭا جانر – مۋلتيپليكاسيانىڭ نەگىزىن قالادى. 1966 جىلدان باستاپ ول «قازاقفيلمدە» مۋلتفيلمدەر ءبولىمىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى بولدى، سول كەزدە العاشقى قازاق مۋلتفيلمدەرى دۇنيەگە كەلدى. «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا ءا.قايداردىڭ جەتەكشىلىگىمەن 47 فيلم جارىق كوردى.