اتوم ەلەكتر ستانسيالارىنىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن سەنىمدىلىگى تۋرالى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق يادرولىق ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ەربولات قويانبايەۆ اتوم رەاكتورلارىنىڭ دامۋ تاريحى وتكەن عاسىردىڭ ەلۋىنشى جىلدارىنان باستاۋ الاتىنىن جانە ءتورت بۋىننان تۇراتىنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
"چەرنوبىل مەن فۋكۋسيما رەاكتورلارى ەكىنشى بۋىنعا جاتاتىن. ال قازاقستاندا قاراستىرىلىپ جاتقان جوبالار – ءۇشىنشى جانە 3+ بۋىندارىنا جاتادى. بۇل رەاكتورلار الدىڭعى بۋىنداردىڭ بارلىق كەمشىلىكتەرى مەن اپاتتى وقيعالارىن ەسكەرە وتىرىپ جاسالعان،" – دەدى ەربولات قويانبايەۆ.
زاماناۋي رەاكتورلاردا ءپاسسيۆتى جانە بەلسەندى قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرى قولدانىلادى. اتاپ ايتقاندا، ولار بولات پەن بەتوننان جاسالعان قورعانىش قابىقشادا (كونتايمەنتتە) ورنالاسقان. كونتايمەنت 8 بالدىق جەر سىلكىنىسىنە، سۋ تاسقىنىنا، ءتىپتى ساعاتىنا 720 كم جىلدامدىقپەن ۇشىپ كەلە جاتقان 400 توننا ۇشاقتىڭ سوعىلۋىنا توتەپ بەرە الادى.
اپات بولعان جاعدايدا رەاكتور شاحتاسىنىڭ تۇبىندە ارنايى بالقىما ۇستايتىن قاقپان ورنالاسقان، ول جىلۋعا ءتوزىمدى ماتەريالدارمەن قاپتالعان. مۇنداي تەحنولوگيالار قازىرگى ۋاقىتتا جاپونيادا دا قولدانىلادى.
3+ بۋىندى رەاكتورلاردا تەرەڭ ەشەلوندى قورعانىس بار. يادرولىق ءبولىنۋ رەاكسياسى كەزىندە پايدا بولاتىن راديونۋكليدتەردىڭ تارالۋىنا جول بەرمەيتىن ءبىرىنشى توسقاۋىل – يادرولىق وتىننىڭ ءوزى. ەكىنشى توسقاۋىل – وتىن ورنالاسقان گەرمەتيكالىق مەتالل قاپتاما. 20 سانتيمەترلىك بولاتتان جاسالعان كورپۋس – راديونۋكليدتەردىڭ شىعۋ ىقتيمالدىعىن تومەندەتەتىن ءۇشىنشى توسقاۋىل. ءتورتىنشى توسقاۋىل – كونتايمەنت.
ۇلكەن اپاتتىڭ بولۋ ىقتيمالدىعى 10 ميلليون جىلدا ءبىر وقيعا رەتىندە باعالانادى،" – دەپ اتاپ ءوتتى ەربولات قويانبايەۆ.
اتوم ەلەكتر ستانسيالارىن سالۋ تۋرالى رەفەرەندۋم اياسىندا قويانبايەۆتىڭ بۇل تۇسىندىرمەسى ستانسيالاردىڭ قاۋىپسىزدىك دەڭگەيىنىڭ قانشالىقتى جوعارى ەكەنىن جانە تەحنولوگيالىق دامۋ قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن تولىعىمەن ەسكەرگەنىن كورسەتەدى. ەلدىڭ ەنەرگەتيكالىق بولاشاعىنا قادام باسقان قازاقستان ءۇشىن بۇل ماڭىزدى اقپارات بولىپ تابىلادى.