جاز – بالمۇزداق كوپ جەلىنەتىن مەزگىل. ءارى بالا بىتكەن دەمالىستا، قولدارىنا تيىن-تەبەن تۇسسە، «بالمۇزداق الامىز» دەپ دۇكەنگە قاراي قۇستاي ۇشادى. وسى ءبىر ءتىل ۇيىرەر ءتاتتىنىڭ ءقادىرلى بولعانى سونشالىق، الەم كۇنتىزبەسىندە دۇنيەجۇزىلىك بالمۇزداق كۇنى دە بار ەكەن.
العاش رەت نيۋ-يوركتا بالمۇزداق 1786 جىلى ماۋسىمدا ساتىلىپتى. سودان بەرى وسى كۇندى بالمۇزداق كۇنى دەپ اتاپ كەلەدى. ءبىراق قىتايدا ودان دا ەرتەرەكتە پايدا بولعان دەسەدى. ەجەلگى جۇڭگو حالقى مۇز، قار جانە جەمىس-جيدەك قوسپاسىنان سەرگىتەتىن تاعامدار ازىرلەگەن. ەۋروپاعا بۇل رەسەپتتى العاش بولىپ سول ەلدە ساياحاتتا بولعان ماركو پولو اكەلگەن كورىنەدى. ەرتەدەگى گرەك قولباسشىسى الەكساندر ماكەدونسكييدىڭ ءاربىر قيان-كەسكى ۇرىستان كەيىن قاردى بالمەن نەمەسە جەمىس شىرىنىمەن ارالاستىرىپ جەگەنى ايتىلادى كەي دەرەكتەردە. قىزىق ەكەن.
بالمۇزداقتى العاشىندا تەك اۋقاتتى ادامدار عانا ساتىپ الا الاتىن بولعان. ال بۇگىندە كەز كەلگەن ادام ءۇشىن قولجەتىمدى. الەمدە جىل سايىن 15 ميلليارد ليتر بالمۇزداق جەلىنەدى. بۇل مولشەر 5000 وليمپيادالىق باسسەيندى تولتىرۋعا جەتەدى ەكەن. ءار ءۇش سەكۋند سايىن ءبىر بالمۇزداق ساتىلادى.
بالمۇزداقتى فرانسۋز يمپەراتورى ناپولەون بوناپارت تا قاتتى جاقسى كورگەن دەسەدى. ال بريتانيانىڭ بۇرىنعى پرەمەر-مينيسترى مارگارەت تەچەردىڭ ساياسي مانسابىن باستاماس بۇرىن، حيميا سالاسىندا جۇمىس ىستەگەن جانە جۇمساق بالمۇزداق رەسەپتەرىن جاساۋعا قاتىسقان دەيدى دەرەك كوزدەرى. بىردە NASA عارىشكەرلەرگە «جەردەن» نەنى ساعىناتىنىن سۇراپ، ساۋالناما جۇرگىزگەن ەكەن. ناتيجەسىندە كوسموستا جۇرگەن عارىشكەرلەردىڭ ەڭ ساعىناتىن تاماعىنا پيسسا، گازدالعان سۋسىن جانە بالمۇزداق كىرگەن.
جەر بەتىندەگى ەڭ قىمبات بالمۇزداق «التىن» دەپ اتالادى. ول اقش-تا ساتىلادى، باعاسى 1000 دوللار. ال العاشقى ەڭ ۇلكەن بالمۇزداق كانادادا جاسالعان. ونىڭ سالماعى 10 توننانى قۇراپتى.
جەر بەتىندە ەڭ كوپ تارالعان ءتۇرى – ءۆانيلدى بالمۇزداقتار. پورتۋگاليادا ءۇي جانۋارلارىنا ارناپ قانتسىز بالمۇزداقتار ءوندىرىلدى. مەكسيكاداعى ەڭ تانىمال دەسەرت – قۋىرىلعان بالمۇزداقتار.
عالىمدار بالمۇزداقتىڭ ادامنىڭ كوڭىل كۇيىن كوتەرەتىنىن، سونداي-اق ونى كوپ جەيتىن ايەلدەردە بالا كوتەرۋ مۇمكىندىگى جوعارى بولاتىنىن دالەلدەگەن. وندا نە تۇرىس، كەتتىك دۇكەنگە، بالمۇزداق الۋعا، بۇگىنگى كۇنىمىز ءساتتى ءارى كوڭىلدى ءوتسىن!
ازىرلەگەن نۇر جامال.