بۇگىندە 17 جول ۋچاسكەسىندە اقى تولەۋ كەرەك.
قازاقستاندا اقىلى جولداردىڭ سانى دا، ۇزىندىعى دا جىل سايىن ارتىپ كەلەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
الداعى ەكى جىلا ونىڭ سانى 20-عا جەتەدى.
نەگىزگى شەكتەۋلەر
اقىلى جولدارداعى نەگىزگى شەكتەۋلەر جول ەرەجەسىنىڭ 16-تاراۋىندا كورسەتىلگەن. وندا اۆتوماگيسترالداردا قالاي جانە قانداي كولىكتەرمەن جۇرۋگە تىيىم سالىنعانى جازىلعان. نەگىزگى شەكتەۋلەر:
جاياۋ جۇرۋگە؛
ءۇي جانۋارلارىن شىعارۋعا؛
ۆەلوسيپەدتەردى، موپەدتەردى، تراكتورلاردى جانە وزدىگىنەن جۇرەتىن ماشينالاردى، سونداي-اق تەحنيكالىق سيپاتتامالارى نەمەسە ولاردىڭ جاي-كۇيى بويىنشا جىلدامدىعى ساعاتىنا 40 كيلومەتردەن كەم وزگە دە كولىك قۇرالدارىن باسقارۋعا؛
رۇقسات ەتىلگەن ەڭ جوعارى ماسساسى ءۇش مىڭ بەس ءجۇز كيلوگرامنان اساتىن جۇك كولىكتەرىمەن ەكىنشى جولاقتان ءارى شىعۋعا؛
تۇراققا ارنالعان ارنايى الاڭداردان تىس جەرلەردە توقتاۋعا؛
جولدى ءبولىپ تۇرعان توسقاۋىلداردىڭ تەحنولوگيالىق ايىرىمدارىندا كەرى بۇرىلۋعا جانە وعان كىرۋگە؛
ارتقا قاراي جۇرۋگە؛
كولىكتى جۇرگىزىپ ۇيرەنۋگە تىيىم سالىنادى.
ال كولىك بۇزىلىپ قالسا، جولدىڭ ءجۇرۋ بولىگىن بەلگىلەيتىن سىزىقتان اسىپ توقتاۋ قاجەت. سوسىن ارنايى بەلگىنى قويعان ءجون.
اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستىڭ 615-بابىندا جاياۋ جۇرگiنشiلەر مەن وزگە دە قاتىسۋشىلاردىڭ جول ەرەجەسىن بۇزعانى ءۇشىن قانداي شارا قولدانىلاتىنى جازىلعان. ماسەلەن، ۆەلوسيپەدپەن اۆتوماگيسترالگە شىققان ادامدارعا 2 اەك (7 384 تەڭگە) كولەمىندە ايىپپۇل سالىنادى. ال سول ادامنىڭ كەسىرىنەن بىرەۋدىڭ دەنساۋلىعىنا جەڭىل زيان كەلسە، 10 اەك (36 920 تەڭگە) مولشەرىندە ايىپپۇل قاراستىرىلعان. ءبىر جىلدىڭ ىشىندە ءتارتىپ بۇزۋشىلىق قايتالانعان جاعدايدا ايىپپۇلدىڭ كولەمى ەكى ەسەگە ارتادى.
شەكتى جىلدامدىق
"QazAvtoJol" كومپانياسىنىڭ مالىمەتىنە سايكەس، كولىك جۇرگىزۋشىلەرى اقىلى جولداردا كوپ جاعدايدا جىلدامدىق رەجيمىن ساقتامايدى. سول ءۇشىن ايىپپۇل ارقالاپ جاتادى. ال زاڭ بويىنشا رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولدارىندا ناقتى قوزعالىس جىلدامدىعى بەكىتىلگەن. ولار:
ءى-ا ساناتى – 140 كم/ساع (استانا-پاۆلودار، استانا-ششۋچينسك، استانا-تەمىرتاۋ، الماتى-قونايەۆ)؛
ءى-ب ساناتى – 110 كم/ساع (الماتى-قورعاس، شىمكەنت – وزبەكستان شەكاراسى، قونايەۆ-تالدىقورعان، شىمكەنت-قىزىلوردا، شىمكەنت-تاراز، تاراز-قاينار، ششۋچينسك-كوكشەتاۋ)؛
پاۆلودار-سەمەي-قالباتاۋ اۆتوجولىنىڭ پاۆلودار وبلىسىنا قاراستى ۋچاسكەسىندە (دولگوە-اققۋلى) - 100 كم/ساع؛
پاۆلودار-سەمەي-قالباتاۋ اۆتوجولىنىڭ اباي وبلىسىنا قاراستى ۋچاسكەسىندە (شارباقتى-سەمەنوۆكا - قالباتاۋ) - 110 كم/ساع؛
ورال-رەسەي فەدەراسياسىنىڭ شەكاراسى (ساراتوۆ) اۆتوجولىنىڭ باتىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى ۋچاسكەسىندە (بولاشاق-دوستىق) - 100 كم/ساع؛
پاۆلودار-رەسەي فەدەراسياسىنىڭ شەكاراسى اۆتوجولىنىڭ پاۆلودار وبلىسىنا قاراستى ۋچاسكەسىندە (ميچۋرينو) - 110 كم/ساع، ءدال وسى جولدا قىزىتاڭنان ورلىتوبەگە دەيىن - 100 كم/ساع؛
بەينەۋ-اقجىگىت اۆتوجولىنىڭ ماڭعىستاۋ وبلىسىنا قاراستى ۋچاسكەسىندە (تاجەن) - 100 كم/ساع؛
ورال-رەسەي فەدەراسياسىنىڭ شەكاراسى (سامارا) اۆتوجولىنىڭ باتىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى ۋچاسكەسىندە (چاپوۆ-پوگودايەۆو) - 100 كم/ساع.
ايتا كەتەرى، بيىل جىلدامدىقتى اسىرعانى ءۇشىن ايىپپۇلدىڭ كولەمى ءوستى.
ورتاشا جىلدامدىقتى ەسەپتەيدى
جاقىندا جول ەرەجەسىنە تاعى وزگەرىس ەنگىزىلدى. وعان سايكەس، ورتاشا جىلدامدىق ەسەپتەلەدى. سەبەبى بۇگىندە كولىك جۇرگىزۋشىلەرى رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار جولداردا قاتتى جۇرەدى. ال كامەرالارعا جاقىنداعاندا جىلدامدىقتى ازايتادى دا، ءوتىپ كەتكەننەن كەيىن قايتادان قاتتى جۇرەدى. سونىڭ سالدارىنان جول-كولىك اپاتتارى بولىپ جاتادى.
ورتاشا جىلدامدىقتى ەسەپتەۋ ءتارتىبى مىناداي: تراسسانىڭ باسىندا جانە اياق جاعىندا بەينەكامەرالار بار، ءبىرىنشى كامەرا كولىكتىڭ جولعا شىققانىن تىركەسە، ەكىنشىسى كەلگەن ۋاقىتىن تىركەيدى، ەكى كامەرانىڭ ۋاقىتىمەن اۆتوماتتى تۇردە كولىكتىڭ تراسسامەن جۇرگەن ورتاشا جىلدامدىعى ەسەپتەلەدى، كولىك جۇرگىزۋشىسى ورتاشا جىلدامدىقتى اسىرىپ جىبەرسە، ايىپپۇل سالىنادى.
جول اقىسىن تولەمەگەندەر ايىپپۇل ارقالايدى
اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستىڭ 628-بابىندا اقىلى جولداردا اقىنى ۋاقىتىندا تولەمەگەنى ءۇشىن دە ايىپپۇل قاراستىرىلعان:
1.جەكە تۇلعالارعا – 5 اەك (18 450 تەڭگە)؛
2.زاڭدى تۇلعالارعا – 10 اەك (36 920 تەڭگە).
جولدىڭ اقىسى ءبىر اپتانىڭ ىشىندە تولەنۋى كەرەك. ايتپەسە، 8ء-شى كۇنى ايىپپۇل سالىنادى.
ايتا كەتەرى، بۇگىندە اقىلى جولداردىڭ اقىسىن بانك قوسىمشالارى، تەرمينالدار مەن ينتەرنەت سەرۆيستەر ارقىلى تولەۋگە بولادى. جالپى شامامەن 20-عا جۋىق اقى تولەۋ ءتاسىلى بار.
اقىلى جولداردىڭ ءتىزىمى
قازىرگى كەزدە قازاقستاندا 17 اقىلى جول بار. ولار:
استانا – ششۋچينسك؛
استانا – تەمىرتاۋ؛
الماتى – قورعاس؛
الماتى – قونايەۆ؛
استانا – پاۆلودار؛
تاراز-قاينار؛
شىمكەنت-قىزىلوردا؛
شىمكەنت – تاراز؛
شىمكەنت – وزبەكستان شەكاراسى؛
قونايەۆ – تالدىقورعان؛
ششۋچينسك – كوكشەتاۋ؛
پاۆلودار – قالباتاۋ؛
بەينەۋ – اقجىگىت؛
ورال – سامارا؛
پاۆلودار – ومبى؛
كوكشەتاۋ – پەتروپاۆل؛
ورال – ساراتوۆ.