گاز، سۋ، ەلەكتر ەنەرگياسى سالاسىندا دەرەكتەر بەرۋدىڭ باستاماسى ەسەپتەۋ قۇرالدارىنان باستالادى. ال ەگەر سول قۇرالدار «اقىلدى» بولسا، ول حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنا وڭ اسەرىن تيگىزەرى ءسوزسىز.
وتكەن اپتادا الماتىنىڭ «الاتاۋ» يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار پاركى ايماعىندا «جىلۋ، سۋ، گاز جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن ەسەپكە الۋ اسپاپتارى مەن جۇيەلەرىن ءوندىرۋ» تاقىرىبىندا سەمينار ءوتتى. ەلىمىزدىڭ ءبىرقاتار قالالارىنان كەلگەن سالا ماماندارىنىڭ باسىن قوسقان جيىندى «NERO» كومپانياسى ۇيىمداستىردى.
حالىققا ءتيىمدى ءارى ساپالى قىزمەت كورسەتۋدى كوزدەيتىن اتالمىش كومپانيا ەلىمىزدەگى جىلۋ، سۋ، گاز جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن ەسەپتەۋ قۇرالدارى مەن مودۋلدىق توراپتاردى وندىرۋمەن اينالىسادى.
الدىمەن ۇيىمداستىرۋشىلار سەمينارعا قاتىسۋشىلاردى ەسەپتەۋىش قۇرالدارىن شىعاراتىن ءوندىرىس ورنىمەن، ياعني زاۋىتپەن تانىستىردى. جاۋاپتى ماماندار ونداعى ءجۇرىپ جاتقان جۇمىس پروسەسىنە توقتالا وتىرىپ، ءاربىر ەسەپتەۋىش قۇرالداردىڭ تەحنولوگيالىق جاسالۋ ۇلگىسى مەن اتقاراتىن قىزمەتىن ءتۇسىندىردى. كورسەتكىشتەردى قاشىقتىقتان جازىپ الۋ اسپاپتارىنىڭ دايىندالۋ ءتاسىلى كورپۋستاردى قۇيۋ، پلاتالاردى دانەكەرلەۋ، قۇراستىرۋ، كاليبرلەۋ جانە سالىستىرىپ تەكسەرۋدى قامتيتىن بىرەگەي تەحنولوگيالىق پروسەستەن تۇرادى. بۇگىندە كومپانيادا ءبىلىمى مەن بىلىگى ۇشتاسقان، كاسىبي 50-گە جۋىق مامان جۇمىس ىستەيدى. جۇمىسشىلاردىڭ سانىن ارتتىرۋ ماقساتىندا كومپانيا الداعى ۋاقىتتا جاڭا جۇمىس ورنىن اشۋ جۇمىستارىن قولعا الۋدا. بۇگىندە كومپانيا قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە مىڭداعان ەسەپكە الۋ نۇكتەلەرىن ورناتىپ قانا قويماي، ءتۇرلى جوبالالاردى جۇزەگە اسىرۋدا تابىستى قىزمەت ەتىپ كەلە جاتىر.
«كومپانيا بۇعان دەيىن قاراعاندى قالاسىندا جۇمىس ىستەپ كەلگەن. كەيىننەن الماتىنىڭ جانىندا، ورنالاسقان جەرى بىزگە وتە ىڭعايلى «الاتاۋ» اەا مەن يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار پاركىنە قونىس اۋداردىق. بارلىق اسپاپتار سەرتيفيكاتتالعان جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ولشەم بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋ مەملەكەتتىك جۇيەسىنىڭ تىزىلىمىندە تىركەلگەن. كومپانيانىڭ باسەكەلەستەرىنەن ارتىقشىلىعى جوعارى ساپا مەن ۇزاق مەرزىمدى قۇرىلعىلارمەن قازاقستاندى قامتۋ ۇلەسىنىڭ 50%-دان استامىن قامتاماسىز ەتەتىن بىرەگەي تەحنولوگيالىق پروسەسس بولىپ تابىلادى. قاراجاتتى ۇنەمدەۋ، ىسىراپقا جول بەرمەۋ جانە ەڭ باستىسى، قاشىقتان حابار الۋ سەرۆيسىن جەتىلدىرىپ، قاۋىپسىزدىكتى ارتتىرۋ. ياعني ءاربىر ەسەپتەۋ اسپابىنان دەرەكتەردى قاشىقتىقتان بەرۋ، ساپا، قۇزىرەتتىلىك پەن جاۋاپكەرشىلىك – ءبىزدىڭ كومپانيانىڭ باستى ۇستانىمى. قالا تىرشىلىگىن جاقسارتۋعا نيەت ءبىلدىرۋشى كومپانيالاردى ءبىز شىعارعان ونىمدەردى كورۋگە شاقىرامىز»، – دەيدى «HEPO گرۋپپ» ءجشس-نىڭ ديرەكتورى ەرلان نابييەۆ.
13 جىلدىق تاجىريبەسى بار كومپانيا 1300 م2 ايماقتى الىپ جاتىر. وندىرىستىك اۋماق ەسەپتەۋىش قۇرالداردى شىعاراتىن زاماناۋي قۇرالدارمەن جابدىقتالعان. كەڭ ءارى جارىق بولمەلەردەگى جۇمىس ۇستەلىندە 4-5 مامان جۇمىس ىستەپ وتىر. ولاردىڭ قولىنان شىققان ونىمدەر بۇگىندە ەلىمىزدىڭ ءبىرقاتار قالالارىندا پايدالانىلادى.
«اقىلدى» ەسەپتەۋىشتەردىڭ باستى ەرەكشەلىكتەرى، ول، بىرىنشىدەن، كوممۋنالدىق قىزمەتتەر مەن پاتەر اراسىندا بايلانىس اۆتوماتتاندىرىلادى. جاڭا «اقىلدى» ەسەپتەۋىش قۇرالدار تۇرعىنداردىڭ سۋدى نەمەسە ەلەكتر توگىن، گازدى قانشا قولدانعانى تۋرالى مالىمەتتى تىكەلەي كوممۋنالدى قىزمەتتەرگە تولقىن ارقىلى جىبەرە بەرەدى. ياعني پاتەر يەسىنىڭ قاتىسۋىنسىز جۇرەدى. ايتا كەتەيىك، ەسەپتەۋىش قۇرىلعىلارى تولىعىمەن اۆتونومدى جانە قوسىمشا توكتى قاجەت ەتپەيدى. ەكىنشىدەن، كوممۋنالدىق قىزمەتتەر تولەۋدە اشىقتىقتى قامتاماسىز ەتەدى. ۇشىنشىدەن، ءۇيدىڭ جالپى ەسەپتەگىش قۇرالىنا كەلەتىن ەسەپتىڭ ازايۋى جانە ەسەپتەگىش قۇرالدىڭ ەسەپتى دالدىكتە بەرۋى. «اقىلدى» ەسەپتەۋىش قۇرالداردىڭ ءتيىمدىلى سول، ول كوممۋنالدى قىزمەت تۇرلەرىنىڭ شىعىندارىن ەسەپتەۋدى كۇشەيتەدى، ناتيجەسىندە رەسۋرستاردى ءتيىمدى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ال ءوز كەزەگىندە بۇل تۇرعىنداردىڭ سۋدى، ەلەكتر توگىن، گازدى پايدالانۋدا ۇقىپتىلىق كورسەتۋىنە سەپ بولادى.
زاۋىت جۇمىسىمەن تانىسۋ بارىسىندا قاتىسۋشىلاردان اتالمىش كومپانيا وندىرگەن قۇرىلعىلار جايىنداعى وي-پىكىرلەرىمەن ءبولىسۋىن وتىندىك.
«سيفرلىق تەحنولوگيالار جاھاندىق دامۋدىڭ اجىراماس بولشەگىنە اينالدى. بۇل پروسەسس ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە قارقىن الىپ كەلەدى. «ۇرلەي سالىپ، كوزىڭ قايسى دەۋدەن» اۋلاقپىز، ارينە. مۇندا ءبىز كومپانيانىڭ جۇمىسىمەن تانىسۋعا كەلدىك. سوندىقتان كومپانيانىڭ جۇمىسىنا بىردەن جوعارى باعا بەرۋگە ەرتە. ۋاقىت بار، ءالى زەردەلەپ، زەرتتەپ، پايدالانىپ كورۋ كەرەك. دەيتۇرعانمەن، ەنەرگيا رەسۋرستارىن ەسەپكە الۋدى سيفرلاندىرۋ باعىتىندا الماتىدا جۇمىسىن باستاعان كومپانيانىڭ جۇمىسىنا تابىس تىلەيمىز»، – دەيدى «الاتاۋ جارىق كومپانياسى» اق-نىڭ جارىق تاراتۋ جەلىلەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى دميتريي حلىبوۆ.
قازاقستاندا دەرەكتەردى قاشىقتان بەرۋدى جانە تۇراقتى جۇزەگە اسىراتىن اقىلدى ەسەپتەۋىشتەردىڭ ۇلەسى 20%-دان اسپايدى. ەسەپتەۋ قۇرالدارىنىڭ شامامەن 80%-ى ادەتتە قاجەتتى دەرەكتەردى بەرمەيدى. مەترولوگيالىق كورسەتكىشتەرى تومەن ءارى ساپاسى دا ناشار. بۇل ءوز كەزەگىندە قۇرىلعىلاردىڭ قىزمەت كورسەتۋ مەرزىمىن قىسقارتىپ قانا قويماي، ەسەپتەۋ قۇرالدارىن ۇنەمى اۋىستىرۋعا اكەلەدى. مۇنداي ساپاسىز قۇرىلعىلار تۇتىنۋشىنىڭ قالتاسىنا سالماق سالادى. ال اتالمىش كومپانيا شىعاراتىن ەسەپتەۋ قۇرالدارىنىڭ ساپاسى جوعارى. ءارى پايدالانۋ سيپاتتامالارى بارلىق تالاپتارعا ساي. قۇرىلعىلار ءبىرىڭعاي بايلانىس پروتوكولدارىمەن جانە جەكە باعدارلامالىق جاساقتارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. كومپانيا كوپفۋنكسيونالدى ەلەكتر ەنەرگياسىن ەسەپتەگىشتەرىن، ياعني ءۇش فازالى «I-SM 3حح»، سۋ ەسەپتەگىش «I-SU»، شىعىن ەسەپتەۋگە ارنالعان ۋلترادىبىستى «سارباز-رۋز» ەسەپتەگىشتەرى سەكىلدى كەڭ اۋقىمدى ەسەپتەۋىشتەردى شىعارادى. دەمەك، اتالمىش كومپانيانىڭ اۋقىمدى ىسكە اسىراتىن جوبالارى بويىنشا بارلىق اسپاپتاردان تۇراقتى تۇردە 100% دەرەكتەردى جيناقتاۋعا مۇمكىندىگى مول. بۇگىنگى تاڭدا وسىنداي «اقىلدى» قۇرالدار ءبىرقاتار قالالاردا ورناتىلعان. ماسەلەن، جەزقازعان قالاسى بويىنشا 30 مىڭنان استام ەلەكتر ەسەپتەۋىشتەرى، قاراعاندى قالاسى بويىنشا 2000-نان استام جىلۋ ەسەپتەۋىش قۇرالدارى جانە 1100 سۋىق سۋ ەسەپتەگىش قۇرالدارى تۇراقتى تۇردە جۇمىس جاساپ تۇر. كومپانيا 2014–2022 جىلدار ارالىعىندا 34 500 ەسەپتەۋىش قۇرالدارىن جاساپ شىعارعان. سيفرلىق تەحنولوگيانى ىسكە اسىرۋ جولىندا تولاعاي جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزگەن كومپانيا بۇگىندە تۇرعىنداردىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋ، سونىمەن قاتار ۇلتتىق ەكونوميكانى سيفرلاندىرۋ اياسىندا ءوز جۇمىسىن جالعاستىرىپ كەلەدى.