كوگىلدىر وتىن قالامىزدى 99،3 پايىز قامتيدى
مەملەكەت باسشىسى گاز سالاسىن دامىتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىپ، دامۋدىڭ جاڭا كەشەندى جوسپارىن ازىرلەۋدى تاپسىرعان بولاتىن. «QazaqGaz» ۇلتتىق كومپانياسىندا بيىل گەولوگيالىق بارلاۋ جانە كۇردەلى قۇرىلىس جىلى بولىپ جاريالاندى. QazaqGaz كومانداسىنىڭ ۇيلەسىمدى جۇمىسىنىڭ، «سامۇرىق-قازىنانىڭ»، ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ، ۇكىمەت پەن سەرىكتەستەرىنىڭ قولداۋىمەن الدا تۇرعان نەگىزگى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋدا ماڭىزدى قادامدار جاسالۋدا.
ءبىزدىڭ قالامىزعا العاش كوگىلدىر وتىن 1961 جىلى كەلگەن ەكەن. سودان بەرى الپىس ءتورت جىلعا جۋىقتاپتى. بۇگىندە قالامىزدى گازبەن قامتۋ 100 پايىزعا جاقىن قاپتى، 99،2%. بۇل رەتتە «QazaqGaz» ۇلتتىق كومپانياسى» اق-نىڭ سۇبەلى ۇلەسى بار.
گەولوگيالىق بارلاۋ ماڭىزعا يە
«تۇتىنۋشىلاردى گازبەن ۇزدىكسىز قامتاماسىز ەتۋ – ءبىز ءۇشىن ءاردايىم باسىم مىندەت. ەڭ جوعارى جۇكتەمە كەزىندە، مىسالى، قاتتى ايازدى كۇندەرى تۇرعىندارعا تۇراقتى گاز جەتكىزۋگە ءوز رەسۋرسىمىز جەتكىلىكتى. قاجەت بولعان جاعدايدا، جالپى كولەمى شامامەن 4 ملرد تەكشە مەتر گاز بولاتىن وزىمىزگە قاراستى جەراستى گاز قويمالارىنداعى (جگق) گاز قورىنىڭ ەسەبىنەن قوسىمشا قامتاماسىز ەتە الامىز»، – دەپ مالىمدەگەن بولاتىن «QazaqGaz» ۇلتتىق كومپانياسى» اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى سانجار جاركەشوۆ.
QazaqGaz كۇزگى-قىسقى كەزەڭدى الاڭسىز وتكىزۋ ويلاعان ۇلتتىق كومپانيا جىل سايىن ناۋرىز ايىنان باستاپ جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىقتى باستايدى. قىس مەزگىلىندە ءىرى گاز جەتكىزۋشىلەرىنىڭ كەن ورنى نە گاز وڭدەۋ زاۋىتىندا قانداي دا ءبىر كەزەكتەن تىس جوندەۋ جۇمىسى بولا قالعان جاعدايدا قوسىمشا گاز كولەمىن الۋ ءۇشىن «گازپروممەن» قوسىمشا گاز كولەمىنە سپوتتىق كەلىسىم-شارت جاسالادى. وعان قوسا، قوسا، ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىنە وزبەكستان ارقىلى گاز ءترانزيتىنىڭ بالامالى باعىتتارى قاراستىرىلۋدا.
ۇلتتىق كومپانيا گازدى ۇنەمدى تۇتىنۋ قاعيداتىن قالىپتاستىرۋعا كۇش سالۋدا. وسىعان وراي، ءتيىستى زاڭ مەن تۇتىنۋ نورماتيۆىنە تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ قاراستىرىلۋدا. بىلتىرعى 8 قازاندا پارلامەنت ماجىلىسىندە ءتيىستى زاڭ جوباسىنىڭ تانىستىرىلىمى بولدى. بۇل قۇجات بيىلعى ءى توقسانىنىڭ سوڭىنا دەيىن تۇپكىلىكتى بەكىتىلۋى ءتيىس.
QazaqGaz بەن حالىقارالىق گەولوگيالىق بارلاۋ كومپانيالارى اراسىندا ءبىرقاتار ءىرى كەلىسىمدەرگە قول قويىلدى. ىشكى نارىقتا گازدى تۇتىنۋ كولەمى قارقىندى ارتىپ كەلەدى. كومپانيا گەولوگيالىق بارلاۋعا باسا ءمان بەرۋدە. كەيىنگى ەكى جىل كولەمىندە گاز قورى بار 23 الەۋەتتى ۋچاسكە قارالسا، سونىڭ 15 ۋچاسكەسى QazaqGaz-عا بەكىتىلىپ بەرىلگەن. البەتتە، بۇل رەتتە ينۆەستورلاردى تارتۋ ارقىلى گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ تالاپ ەتىلەدى.
QazaqGaz ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، «الەۋمەتتىك ءاميان» قاناتقاقتى سەرۆيسىن ىسكە قوستى. جوبا شىمكەنت قالاسى مەن باتىس قازاقستان وبلىسىندا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك (ااك) پەن تۇرعىنجاي كومەگىن (تك) الاتىن ازاماتتاردى قولداۋعا باعىتتالعان. اتالعان وڭىرلەردىڭ ااك جانە تك الىپ جۇرگەن تۇرعىندارى eGov Mobile قوسىمشاسىنىڭ كومەگىمەن تابيعي گازعا 24 پايىزعا دەيىنگى جەڭىلدىكتى پايدالانا الادى. سىناق كەزەڭىنەن كەيىن بۇل جوبا بۇكىل ەلگە تاراتىلادى.
سالانى سيفرلاندىرۋعا ءمان بەرىلۋدە
«اقىلدى» ەسەپتەگىشتەردى ورناتا وتىرىپ، تاراتۋ جەلىسى مەن ابونەنتتەردى سيفرلاندىرۋ بەلسەندى تۇردە جۇرگىزىلۋدە. سيفرلانعان ابونەنتتەر ينتەراكتيۆتى كارتادان كورىنەدى. سونىڭ كومەگىمەن گازدى قالىپتى تۇتىنبايتىن ابونەنتتەردىڭ ورنالاسقان ورنىن انىقتاۋعا، ەسەپتەگىشتىڭ كورسەتكىشىن جيناۋدى باقىلاۋ مەن گازدى ەسەپكە الۋدىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋعا بولادى.
الداعى ۋاقىتتا جاساندى ينتەللەكتىنى قولدانا كەلە، وسى جۇيە بۇكىل ەلگە ەنگىزىلەدى. بۇرناعى جىلى كومپانيا تۇرعىن ۇيلەرگە گاز بەرۋ ءۇشىن eGov.kz ارقىلى ءونلاين-وتىنىم جۇيەسىن ەنگىزدى. بۇل ازاماتتاردىڭ اتالعان قىزمەتكە قولجەتىمدىلىگىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەردى. ءقازىر تەحنيكالىق شارتتى بەرۋگە وتىنىمدەردىڭ 46 پايىزى ونلاين-پلاتفورما ارقىلى الىنادى. مۇنىڭ ءوزى ابونەنتتەردىڭ گازعا قوسىلۋ ۇدەرىسىن ايتارلىقتاي جەڭىلدەتتى.
كومپانيانىڭ باستى قۇندىلىعى – ونىڭ ماماندارى. مامانداردى وقىتۋ مەن ۇدايى تاعىلىمدامادان ءوتۋى سەرىكتەستەردەن الەمدىك وزىق تاجىريبەنى ۇيرەنۋ. كومپانيادا Eni-مەن ىنتىماقتاستىق كۇشەيىپ، قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان كۋرستار سەرياسى وتكىزىلدى. بۇعان قوسا، QazaqGaz-دا گاز سالاسىنىڭ بەيىندى ماماندارىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ مەن ولاردى كاسىبي قايتا دايارلاۋدىڭ ءبىرىڭعاي كورپوراتيۆتىك ورتالىعى – وقۋ ورتالىعى قۇرىلدى. Solar Turbines، Baker Hughes ءتارىزدى شەتەلدىك كومپانيالارمەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋ جوسپاردا. ماقسات – عىلىمدى، يننوۆاسيا مەن ءوندىرىستى ينتەگراسيالاۋ، گاز سالاسىندا وتاندىق عىلىمدى كوممەرسيالاندىرۋدى دامىتۋ.
كەرەك دەرەك
2025 جىلى ەلىمىزدىڭ 12 ملن 400 تۇرعىنى گازبەن قامتىلدى.
بىلتىر مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ەلدىمەكەندەرى گازداندىرۋ دەڭگەي ارتىپ، 1700 شاقىرىمدىق جەلى جاڭارتىلدى، 300 مىڭنان استام ادام كوگىلدىر وتىنمەن قامتاماسىز ەتىلدى.
2025 جىلى مەملەكەت 7 ەلدىمەكەندى گازداندىرۋعا ارنالعان 45 جوبانى ىسكە اسىرۋدا 65،3 ملرد تەڭگە ءبولدى. بۇل – گازداندىرۋ دەڭگەيىن 6 پايىزعا ارتىرۋ. سونداي-اق، 12،4 ملن-نان استام ادام گازعا قول جەتكىزەدى
الماتىداعى الاۋ
«گازداندىرۋ ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ەكولوگيالىق مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋىنا ىقپال ەتەدى. وسى جىلى Qazaqgaz ءبىر ماڭىزدى جوبا – الماتى قالاسىندا 2ء-شى، 3ء-شى جىلۋ ەنەرگەتيكالىق ورتالىقتارى (جەو) ءۇشىن سىرتقى گاز ينفراقۇرىلىمىن سالۋدى اياقتادى. ول مىناداي ءتورت نىساننىڭ قۇرىلىسىن قامتىدى: 2-جەو مەن 3-جەو-دا ەكى اۆتوماتتى گاز تاراتۋ ستانساسى، TIP-04 جالعاستىرعىش گاز قۇبىرى مەن «الماتى – بايسەركە – تالعار» ماگيسترالدىق گاز قۇبىرىنىڭ ەكىنشى جەلىسى. بۇل قارىشتى قادام بيزنەستى دامىت مەن وڭىردە جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا مۋلتيپليكاتيۆتىك اسەر ەتەدى. الماتى جىلۋ-ەلەكتر ورتالىقتارىن كومىردەن گازعا اۋىستىرۋ وڭىردەگى ەكولوگيالىق جاعدايدىڭ جاقسارۋىنا تىكەلەي ىقپالىن تيگىزەدى»، – دەدى جىل قورىتىندىسىن جاساعان «QazaqGaz» ۇلتتىق كومپانياسى» اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى سانجار جاركەشوۆ.
«اقشامنىڭ» انىقتاماسى
الماتى قالاسى مەن قالا ماڭىنداعى اۋداندى گازبەن قامتۋ (گاز تاراتۋ جۇيەسى) مىنا اۋماقتاردا: «وربيتا» اگرس («العاباس» شاعىناۋدانى)، گرس-1 (شاپاعات شاعىن اۋدانى)، گرس-2 («كوكجيەك» شاعىناۋدانى)، Aگرس-زTK، اگرس-تالعار، «بايسەركە» اگرس-تە جۇزەگە اسىرىلادى. گاز قۇبىرلارى مەن قۇرىلىستارىنا كەلەر بولساق، جوعارى، ورتاشا جانە تومەن قىسىمدى گاز قۇبىرلارىنىڭ جالپى ۇزىندىعى – 5770 كم. سونىڭ ىشىندە جوعارى قىسىم – 144 كم، ورتاشا قىسىم – 994 كم، تومەن قىسىم – 4632 كم. گيدراۆليكالىق جارۋ قوندىرعىسىنىڭ سانى – 75 بىرلىك. شگرپ سانى – 1767 بىرلىك. بيىلعى 5 قاڭتارداعى تۇرمىستىق تۇتىنۋشى سانى – 490 799. ونىڭ 313 556ء-ى – ۇجىمدىق سەكتور، 177 243ء-ى – جەكە. كبپ – 10 265، ونەركاسىپ كاسىپورىندار – 951، تەك – 19.