الماتى تورىندە بۇۇ-نىڭ ەۋروپاداعى تۋريزم سالاسىنداعى ايەلدەردىڭ قۇقىعى مەن مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋگە ارنالعان وڭىرلىك العاشقى كونفەرەنسياسى ءوتتى. 400-دەن استام قىز-كەلىنشەك قاتىسقان اۋقىمدى ءىس-شارانى جاھاندىق Central Stage باستاماسىنىڭ شەڭبەرىندە بۇۇ-نىڭ تۋريزم ۇيىمى (UN Tourism)، الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى جانە Almaty Tourism Bureau بىرلەسىپ ۇيىمداستىردى.
كونفەرەنسيادا حالىقارالىق ۇيىمدار، قالا بيلىگى جانە تۋريستىك يندۋستريا وكىلدەرى ءتۋريزمنىڭ تۇراقتى دامۋى، سيفرلاندىرۋ، مادەني مۇرانى ساقتاۋ جانە ايەلدەردىڭ ءرولىن ارتتىرۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى.
كونفەرەنسيادا مىنبەرىندە ءسوز العان ساراپشى ماماندار بۇل باستامانىڭ قازاقستاندا كوتەرىلگەنىن جانە العاشقى كونفەرەنسيانىڭ ءدال الماتىدا وتكەنىن زور مارتەبە ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ءيا، مەگاپوليس بۇگىندە ورتالىق ازيانىڭ جەتەكشى تۋريستىك ورتالىعى سانالادى جانە UN Tourism ۇيىمىنىڭ Central Stage باعدارلاماسىنىڭ باستى الاڭىنا اينالعان.
"الماتى – بولاشاق ءتۋريزمىنىڭ ايناسى. مۇندا ەكونوميكالىق دامۋ مەن الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك قاتار جۇرەدى. قالا ينكليۋزيۆتى جانە تۇراقتى تۋريزم قاعيداتتارىن بەلسەندى تۇردە دامىتىپ كەلەدى. بىلتىر الماتىعا 1،3 ميلليون تۋريست كەلگەن. بۇل كورسەتكىش الدىڭعى جىلمەن سالىستىرعاندا 19%-عا جوعارى. قازاقستان بويىنشا 10،5 ميلليون ازامات ىشكى تۋريست سانالادى. ەلدىڭ دۇنيەجۇزىلىك تۋريزم باسەكەگە قابىلەتتىلىك يندەكسىندە 66-ورىننان 57-ورىنعا كوتەرىلۋى ءتۋريزمنىڭ دامۋ قارقىنىن كورسەتەدى. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – ءتۋريزمدى اشىق ءارى حالىققا قولجەتىمدى ەتۋ. ايەلدەردىڭ ءرولىن ارتتىرۋعا ارنالعان بۇل كونفەرەنسيا – وسى باعىتتاعى ماڭىزدى قادام"، – دەدى UN Tourism ۇيىمىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى زوريسا ۋروشيەۆيچ.
اتالمىش كونفەرەنسيا الماتىنىڭ حالىقارالىق بەدەلىن نىعايتىپ قانا قويماي، وڭىردەگى تۇراقتى جانە ينكليۋزيۆتى ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەدى دەيدى ساراپشىلار. سونداي-اق ولار بۇل تاقىرىپتىڭ نەلىكتەن ماڭىزدى ەكەندىگىنە توقتالدى.
تۋريزم – ەكونوميكاداعى "ايەلدەرگە ءتان" سالالاردىڭ ءبىرى. دەگەنمەن بۇل باعىتتا جۇرگەن قىز-كەلىنشەكتەر ءالى دە بىرنەشە قيىندىققا تاپ بولۋدا. اتاپ ايتساق، تۋريزم سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىندەردىڭ 54%-ى – ايەلدەر، ءبىراق باسقارۋ لاۋازىمدارىندا ولاردىڭ ۇلەسى وتە از؛ ايەلدەر كوبىنە بەيرەسمي، ماۋسىمدىق جانە تومەن جالاقىسى بار جۇمىستاردا ەڭبەك ەتەدى؛ قارجىلىق، سيفرلىق تەحنولوگيالار مەن وقىتۋعا قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى؛ مادەني ستەرەوتيپتەر دە كەدەرگى؛ "ەرلەرگە ءتان" سالالاردا (كولىك، ەكستريم-تۋريزم، IT، مەملەكەتتىك باسقارۋ) قاتىسۋى تومەن. مىنە، كونفەرەنسيا كوتەرگەن تاقىرىپتار وسى.
"بۇل حالىقارالىق ءىس-شارا – الماتىنىڭ تەڭ مۇمكىندىكتەر مەن تۇراقتى دامۋ باعىتىنداعى ناقتى ۇلەسى. ايەلدەردىڭ كوشباسشىلىعىن جانە كاسىپكەرلىك الەۋەتىن قولداۋ – بۇكىل تۋريزم سالاسىنىڭ وسۋىنە سەرپىن بەرەدى. شىن مانىندە، ءبىزدىڭ شاھار الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلەتىن ساياحاتشىلار ءۇشىن تارتىمدى ورتالىققا اينالعالى ءبىرتالاي جىل. تاۋ كۋرورتى مەن ەكوتروپتار دامىپ كەلەدى. ينفراقۇرىلىم جاڭارتىلۋدا. فەستيۆالدار، گاسترو-تۋريزم، مادەني ءىس-شارالار – مۇنىڭ ءبارى قالا ءيميدجىن كوتەرە تۇسەدى. وسى جوبالاردىڭ باسىم كوپشىلىگىندە الماتىلىق قىز-كەلىنشەكتەردىڭ ۇلەسى وراسان"، – دەدى الماتى قالاسى تۋريزم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى اقمارال ەسجانوۆا.
كونفەرەنسيادا تۋريزم سالاسىنداعى گەندەرلىك ستەرەوتيپتەر مەن كەدەرگىلەردى ەڭسەرۋ، سيفرلىق تەڭسىزدىكتى ازايتۋ، تەحنولوگيالاردىڭ ايەلدەردىڭ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋگە اسەرى، ايەلدەر كاسىپكەرلىگى مەن كوشباسشىلىعىن قولداۋ، تابىستى تاجىريبەلەرمەن الماسۋ جانە ينكليۋزيۆتى تاسىلدەردى ەنگىزۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان پانەلدىك سەسسيالار، تالقىلاۋلار، كەيس-ستادي بولدى. وندا ايەل كاسىپكەرلىگىنىڭ حالىقارالىق تاجىريبەسى قوزعالدى. ورتالىق ازيادان شىققان ايەل كوشباسشىلاردىڭ تاريحى باياندالدى.
سپيكەرلەر قاتارىندا الماتىلىق بەلسەندى قىز-كەلىنشەكتەر، اتاپ ايتساق، SolQyz ايەلدەر قاۋىمداستىعىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى ادا دۋسسالي، Air Astana اۋە كومپانياسىنىڭ ۇشقىشى اجار نەسىپبايەۆا، اسپاز ءارى كاسىپكەر سۆەتلانا حانينايەۆا، Almaty ElectroTrans وكىلى گۇلزيپا قويانبايەۆا جانە وتاندىق ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن وزگە دە بەلسەندى ايەلدەر ءسوز سويلەپ، تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى.
كونفەرەنسيا سوڭىندا تۋريزم سالاسىندا ايەلدەردىڭ مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرۋعا ارنالعان "الماتى ۇندەۋىنە" قول قويىلدى. قۇجاتتا ايەلدەر كاسىپكەرلىگىن دامىتۋ، ءبىلىم بەرۋ باستامالارىن قولداۋ جانە تۇراقتى تۋريزم قاعيداتتارىن ىلگەرىلەتۋ ءىس-شارالارى كوزدەلگەن.
ايەلدەردىڭ بەلسەندىلىگى مەن كوشباسشىلىعى الماتىنىڭ تۇراقتى جانە ينكليۋزيۆتى ءتۋريزمىنىڭ دامۋىندا ەلەۋلى ءرول اتقاراتىنى ءسوزسىز. قىز-كەلىنشەكتەردىڭ تۋريزمدەگى ءرولىن ارتتىرۋ – تەك گەندەرلىك تەڭدىك ماسەلەسى ەمەس، سونىمەن قاتار ايماقتىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك دامۋىنا سەرپىن بەرەتىن ماڭىزدى باعىت.