باسپا ءسوز تۋرى بارىسىندا الماتى قالاسى ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسىنىڭ ماماندارى ب ا ق وكىلدەرىنە سۋ باسۋ ورىندارىن جويۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان اپاتتىق قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن كورسەتتى. "تاۋسامالى" شاعىناۋدانىندا ۇزىندىعى 980 م قۇرايتىن ويجايلاۋ وزەنىنىڭ ارناسىن بەكىتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. رايىمبەك داڭعىلىندا 1400 مەترلىك سۋى اعىزۋ جەلىسى سالىنىپ جاتىر. تولە بي مەن ياسساۋي كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرا وتىرىپ، ۇزىندىعى 150 م قۇرايتىن ارىق جەلىسى جوندەلدى. سونىمەن قاتار جۋرناليستەر رايىمبەك داڭعىلىنان قاراسۋ كوشەسىنە دەيىنگى ءۇزىندىعى 2200 م كوللەكتوردىڭ جوندەۋ جۇمىستارىمەن جانە جالپى ۇزىندىعى 3360 م قۇرايتىن مومىش ۇلى كوشەسىنەن چۋلانوۆ كوشەلەرىنىڭ جۇبانوۆ كوشەسىنەن رىسقۇلوۆ داڭعىلىنا دەيىنگى ارالىعىنداعى وتكىزۋ كانالىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىمەن تانىستى.
بۇعان دەيىن قالا اكىمىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسىنىڭ ماماندارى جاۋىن كەزىندە سۋ باساتىن ورىنداردى انىقتاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن بولاتىن.
بارلىعى 102 سۋ باسۋ ورنى انىقتالىپ، ونىڭ ىشىندە 56 اۋماق بويىنشا شۇعىل تۇردە اپاتتىق قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قاجەت ەكەندىگى انىقتالدى. نەگىزگى ماسەلە – جاۋىن-شاشىن جەلىسىنىڭ جوقتىعى، كارىز جەلىسىنە قوسىلماعان، قوقىسقا تولعان جانە بىتەلگەن ارىقتار مەن كوللەكتورلار. جۇمىس بارىسىندا جالپى ۇزىندىعى 1،5 مىڭ شاقىرىم ارىق جەلىسىنىڭ بويى 1464 جەردە تۇيىقتالعاندىعى، ال 16 كوللەكتوردىڭ 12ء-سى ىستەن شىققاندىعى بەلگىلى بولدى.
قازىرگى كەزدە ۇنەمى سۋ باساتىن 25 اۋماقتا جۇمىستار اياقتالدى: ايتەكە بي كوشەسى بويىندا نازاربايەۆ، ابىلاي حان داڭعىلدارى، پانفيلوۆ، قونايەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسى؛ تولە بي مەن ياسساۋي كوشەلەرىنىڭ قيىلىسى؛ جاروكوۆ-ساتبايەۆ، ساتبايەۆ-بايتۇرسىنوۆ، ال-فارابيدەن رەميزوۆكاعا بۇرىلىس؛ "تاستىبۇلاق"، "قالقامان" شاعىناۋداندارى. سونداي-اق اۋەزوۆ اۋدانىنداعى ءبىر كانال مەن جەتىسۋ، الاتاۋ اۋداندارىنداعى 4 كوللەكتور جوندەلدى.
ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسى ماماندارىنىڭ ايتۋى بويىنشا، سۋ باسۋدىڭ تاعى ءبىر سەبەبى – سۋ اعىزۋ قۇبىرلارى ديامەترىنىڭ سۋ اعىنىنىڭ كۇشىنە سايكەس كەلمەۋى.
«قازىرگى تاڭدا قالادا ديامەترى 500 مم سۋ اعىزۋ قۇبىرلارى پايدالانىلادى. ولار كەلىپ تۇسكەن سۋ كولەمىن يگەرە المايدى. وسى ماسەلەنى شەشۋ ماقساتىندا ديامەترى 1 مم قۇرايتىن قۇبىرلار ورناتىلىپ جاتىر. وسىلايشا، سۋ اعىزۋ قۇبىرلارىنىڭ وتكىزۋ قابىلەتى ەكى ەسەگە ارتىپ وتىر»، - دەدى ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسى باسشىسىنىڭ م.ا. سەرىك ادىلبايەۆ.
جىل سوڭىنا دەيىن قالعان 31 سۋ باسۋ ورنىن جويىپ، 8 كوللەكتور مەن 3 كانالدى جوندەۋ جوسپارلانعان.