ەلىمىزدە 98،2 مىڭنان استام مۇگەدەك بالا ءومىر سۇرەدى.
ونىڭ 19 مىڭنان استامىنا سەرەبرالدى سال اۋرۋى دياگنوزى قويىلعان، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
بالالار اراسىنداعى مۇگەدەكتىك ماسەلەسى قازاقستانداعى وزەكتى پروبلەمالاردىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر.
بۇگىندە مەديسينا بۇل دەرتتى تولىق ەمدەپ جازۋعا قاۋقارسىز. ورتالىق جۇيكە جۇيەسىندەگى اقاۋ سالدارىن ساپالى رەابيليتاسيا مەن بالانىڭ ءوز بەتىنشە ءجۇرىپ-تۇرۋ قابىلەتىن دامىتۋ ارقىلى رەتتەۋگە بولادى.
بالالاردى وڭالتۋ ءمامس پاكەتىنە كىرەدى
2020 جىلدان باستاپ وڭالتۋ جانە دەنساۋلىقتى قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتالعان ەم-شارالار مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ ارقىلى قارجىلاندىرىلادى.
«قازاقستاندا 18 جاسقا دەيىنگى بالالار مەديسينالىق كومەكتى تەگىن پايدالانادى جانە مەملەكەت تاراپىنان ساقتاندىرىلادى. مىسالى، بيىلعى جىلدىڭ 4 ايىندا وڭتۇستىك استانادا بالالارعا 4،5 مىڭنان استام رەابيليتاسيالىق ەم-شارا جۇرگىزىلگەن. وعان قور تاراپىنان 915،7 ملن تەڭگەگە جۋىق قارجى تولەندى. ال، 2023 جىل سوڭىنا دەيىن قور تاعى دا وسىنداي 15 مىڭ ەم-شاراعا 3،2 ملرد تەڭگە تولەمەك»، – دەدى مسق الماتى فيليالى ديرەكتورى تىلەۋحان ابىلدايەۆ.
قارجى كولەمى ارتقان سوڭ رەابيليتاسيا ءپروفيلى بويىنشا مامانداندىرىلعان قىزمەت كورسەتەتىن كلينيكالار مەن ورتالىقتار دا كوبەيدى. سولاردىڭ اراسىندا «اردي» مۇگەدەك بالالار اتا-انالارى قاۋىمداستىعى» دا بار. ورتالىق سەرەبرالدى سال اۋرۋىنا شالدىققان بالالاردى، سونداي-اق جۇيكە جۇيەسى زاقىمدانعان كىشكەنتاي پاسيەنتتەردى وڭالتۋدىڭ 3ء-شى كەزەڭى بويىنشا قابىلدايدى.
وتكەن جىلى اردي ورتالىعىندا 800-دەن استام بالا ءمامس ارقىلى مەديسينالىق وڭالتۋدان وتكەن. ەمدەلىپ، اياققا تۇرعان بالالاردىڭ ىشىندە 25ء-ى جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەر مەن بالا-باقشالارعا بارعان.
«اردي» مۇگەدەك بالالار اتا-انالارى قاۋىمداستىعى 1991 جىلى ءبىر توپ باستاماشىل اتا-انالار تاراپىنان قۇرىلعان. سودان بەرى قاۋىمداستىق مۇمكىندىگى شەكتەۋلى پەرزەنت تاربيەلەپ وتىرعان 745 وتباسىنا تۇراقتى قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى. 2004 جىلى دەربەس وڭالتۋ ورتالىعى بولىپ قۇرىلعان قاۋىمداستىق 19 جىلدان بەرى سەرەبرالدى سال اۋرۋىمەن اۋىراتىن بالالاردى كەشەندى رەابيليتاسيادان وتكىزىپ كەلەدى.
«ءبىزدىڭ ورتالىق ماماندارى ەرەكشە بالالاردى فيزيكالىق رەابيليتاسيادان وتكىزىپ قانا قويماي، پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇرعىدان دامىتۋدى ماقسات ەتەدى. مۋلتيديسيپلينارلىق كوماندا قۇرامىندا نيەۆرولوگ، پەدياتر، رەابيليتولوگ، پسيحوتەراپيەۆت، ەمدىك دەنە شىنىقتىرۋ مامانى، ماسساجيست، ورتوپەد، پسيحولوگ، ەرگوتەراپيەۆت، دەفەكتولوگ، لوگوپەد، الەۋمەتتىك قىزمەتكەر سىندى ماماندار ەڭبەك ەتەدى. وسىنداي مامانداردىڭ جان-جاقتى كومەگىمەن بالالارعا دا، اتا-انالارعا دا كومەك كورسەتۋگە تىرىسامىز»، – دەيدى ورتالىقتىڭ باس دارىگەرى ايسلۋ قوجانوۆا.
ورتالىقتا ەرگوتەراپيا بولىمشەسى، مونتەسسوري كابينەتى، قاراڭعى جانە جارىق سەنسورلىق بولمە بار. كينەزيوتەراپيا جانە مەحانوتەراپيا زالدارى بالانىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋ، قاسىق، قالام سىندى ۇساق زاتتاردى ۇستاۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋعا ارنالعان زاماناۋي قوندىرعىلارمەن جابدىقتالعان.
باستى ماقساتىمىز – بالالارعا مەيلىنشە ەرتە جاستا كومەك كورسەتۋ. ناۋقاسقا شالدىققان ءبۇلدىرشىندى بىزگە 1 جاسقا تولا سالىسىمەن الىپ كەلۋگە بولادى. ويتكەنى، قانشا ەرتە باستاسا، كەشەندى ءىس-شارالار ارقىلى بالانىڭ جاسىنا ساي، ۇيلەسىمدى دامۋىنا ىقپال ەتۋگە بولادى، دەيدى مامان.
«ءبىزدىڭ ماماندار ورتالىققا ەمدەلۋگە كەلگەن بالاعا باسىمدىق بەرەدى. ەڭ الدىمەن، قيمىل-قوزعالىس اپپاراتى تيىسىنشە دامىماعان بالاعا دەن قويامىز. ماماندار كومانداسى ناۋقاستى كەشەندى دامىتۋ پروسەسىن باستايدى. مىندەتتى تۇردە ونىڭ وتباسىمەن جۇمىس ىستەيمىز. وقىتامىز، ۇيدە بالانى دامىتۋعا قاجەتتى جاعداي جاساۋ جولدارىن ۇيرەتەمىز. سونىمەن قاتار، ونىڭ قورشاعان ورتاسىنا كوڭىل بولەمىز، سەبەبى بۇل بالاعا، ونىڭ ءومىر ساپاسىنا اسەر ەتپەي قويمايتىن فاكتورلاردىڭ ءبىرى»، – دەيدى ورتالىق قىزمەتكەرلەرى.
اردي قاۋىمداستىعى بازاسىندا ارنايى وقۋ-رەسۋرستىق ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. وندا شەتەلدىڭ بىلىكتى ماماندارى ەرەكشە بالالاردى وڭالتۋ تاقىرىبىندا سەمينارلار مەن ترەنينگتەر وتكىزىپ تۇرادى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، ورتالىق الەۋمەتتىك باعدار ۇستانادى جانە بالالاردى ءمامس پەن قالا اكىمدىگىنىڭ الەۋمەتتىك قورعاۋ باعدارلامالارى نەگىزىندە ەمدەيدى.