جەردىڭ بەتىن جايلاعان ميللياردتاعان ادامدار كۇن سايىن، ءسات سايىن ميلليونداعان توننا قوقىس تاستايدى.
ەندى تۇرمىستىق قالدىقتاردان قاشىپ قۇتىلا الماساق تا، ونى ازايتۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋ كۇن وتكەن سايىن كوكەيكەستى سيپاتقا اينالىپ كەلەدى. ونىڭ ىشىندە اسىرەسە، ەشقاشان شىرىمەيتىن، وزدىگىنەن توپىراققا ءسىڭىپ كەتپەيتىن پلاستيكتەردى ەكىنشى رەت كادەگە جاراتپاسا، وندا ەرتەڭ ادامزات بالاسى جۇرەتىن جەر تاپپاي قالۋى دا عاجاپ ەمەس. سوندىقتان ترانسۇلتتىق كومپانيالار وسىناۋ وزەكتى ماسەلەگە ارالاسۋعا مۇددەلى بولىپ وتىر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Egemen.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
ماسەلەن، ءدال وسى كۇندەرى الماتىدا «Plastic in Art» اتتى وڭدەلگەن پلاستيكتەردەن جاسالعان بۇيىمدار كورمەسى اشىلىپ، ونەردەگى پلاستيكتىڭ «ەكىنشى ءومىرى» – ونىڭ ادەمى ءارى بەرىك جانە كادەگە جارايتىن جەرى كوپ ەكەندىگىن كورسەتتى. بۇل قىزىقتى ديزاينەرلىك شەشىمدەر، ەرەكشە ونەر مەن تۇتىنۋشىلىق جاۋاپكەرشىلىكتىڭ وتكىر ماسەلەسىنە دەگەن جاڭا كوزقاراس.
كورمە جاستاردىڭ باستاماسىن قولداۋعا باعىتتالعان «3.2.1. ستارت!» جوباسىنىڭ جاڭا ماۋسىمىنىڭ باستالۋىنا ارنالىپ وتىر.
جوبا ۇيىمداستىرۋشىلارى بيىلدان باستاپ «3.2.1. ستارت!» اكسياسىن قازاقستان جاستارى اراسىندا جانداندىرىپ، پلاستيكتەردى بولەك جيناۋعا، ونى وڭدەۋدى دامىتۋعا جانە ناسيحاتتاۋعا باعىتتايتىن بولادى. ءدال وسى وزگەرىستەر كومپانيالارعا – 2030 جىلعا قاراي پلاستيكتەردى 100% جيناپ الۋ مىندەتتەمەسىن ورىنداۋعا كومەكتەسەدى دەگەن ءۇمىت بار.
وسى باستاماعا دەمەۋشىلىك كورسەتۋگە مۇددەلىلىك تانىتىپ وتىرعان Coca-Cola Icecek Kazakhstan كومپانيا وسى ماقساتپەن 6 قالادا قازاقستاننىڭ 10 جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرىن تارتىپ، ولارمەن بىرگە ودان ءارى قاراي قالدىقتاردى ەكىنشى رەت پايداعا جاراتۋ ءۇشىن سۇرىپتاۋ مەن جيناۋ يدەيالارىن ازىرلەۋدى كوزدەپ وتىر.
«3.2.1. ستارت!» 8ء-شى جوباسىنا قاتىسۋشىلاردى پلاستيكتەر جيناۋ، ءوز ۋنيۆەرسيتتەتتەرىندە سۇرىپتاۋ مەن قايتا وڭدەۋ كەستەلەرى جونىندەگى تاپسىرمالار كۇتىپ تۇر، ال ەڭ جاقسى يدەيالار بايقاۋدى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ قارجىلاي قولداۋىنىڭ ارقاسىندا جوو قابىرعاسىندا جۇزەگە اسىرىلماق.
ەڭ ۇزدىك يدەيالاردىڭ اۆتورلارى ماۋسىم اياعىنا قاراي ماراپات رەتىندە پلاستيكتەرگە «ەكىنشى ءومىر» سىيلاۋ ءۇشىن ونى قايتا وڭدەۋدەن وتكىزە الاتىن قىمبات جابىقتاردىڭ تولىق جەلىسىنە يە بولادى
«ءبىز ستۋدەنتتەرمەن بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىمىزدىڭ، قازاقستاننىڭ ەكو-قاۋىمداستىعىنىڭ، بيزنەس جانە مەملەكەت وكىلدەرىنىڭ ارقاسىندا – بولەك جيناۋدى ەنگىزۋدىڭ ناتيجەسىندە – قايتا وڭدەۋ ونەركاسىبىن دامىتۋداعى ءوز ماقساتىمىزعا جەتۋدىڭ كوپتەگەن قىزىقتى جولدارىن تابا الاتىنىمىزعا نىق سەنىمدىمىز. بۇكىل الەم اينالمالى ەكونوميكاعا ۇمتىلىپ وتىر، جانە بىزدە ونى قازاقستاندا دامىتۋدىڭ بارلىق مۇمكىندىكتەر بار دەپ ەسەپتەيمىز»، دەيدى CCI Kazakhstan كومپانياسىنىڭ كورپوراتيۆتىك بايلانىستار مەن تۇراقتى دامۋ جوبالارى جونىندەگى ديرەكتورى ءاليما يسەمبايەۆا.
ال كورمەگە كەلۋشىلەر قالدىقتاردى نەگە سۇرىپتاۋ قاجەتتىگى، مۇنى ۇيدە قالاي جاساۋعا بولاتىندىعى، جينالعان شيكىزاتتار قايدا باراتىنى تۋرالى بىلەتىن بولادى. ەڭ باستىسى ۇيىمداستىرۋشىلار پلاستيكتەرگە شيكىزەت رەتىندە قاراۋدى، ولارعا قالاي «ەكىنشى ءومىر» سىيلاۋعا بولاتىندىعى جايلى باياندادى.
مىسالى، ماسەلەن كورمەدە ۇسىنىلعان Trashback-تەن ءمولدىر ۆازا جاساۋ ءۇشىن 29 پەت-بوتەلكە (پلاستيك) قايتا وڭدەلگەن، ال ءبىر NOA فۋتبولكاسىنا 15 بوتەلكە قاجەت بولعان. كورمەنىڭ ەڭ كورنەكتى ەكسپوناتىنىڭ ءبىرى – «3.2.1. ستارت!» جوباسىنىڭ الدىڭعى ماۋسىمىندا جەڭىسكە جەتكەن Rocket Plastic كومانداسى قۇلشىنا جاساعان ساكى دەسەك بولادى.
Coca-Cola كومپانياسى مۇنىڭ الماتىلىقتار مەن قالا قوناقتارى قاتىسقان ەكو-مارافون وتكىزىپ، جاستار قايتا وڭدەلگەن پلاستيكتەن ساكى جاساپ شىعارعان بولاتىن.
وسى ارادا تۇرعىنداردىڭ بەلسەندىلىگىنىڭ، سونداي-اق الماتى قالاسى اكىمدىگى مەن PlastNet جەلىسىنىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا 3 مىڭ تونناداي پلاستيك جينالعانىن، ونىڭ ءبىر بولىگىنەن العاشقى 6 پلاستيك ساكىنى جاسالىپ، ولاردىڭ الماتى قالاسىنا سىيعا تارتىلعانىن، بۇل ساكىلەردى م.گوركيي اتىنداعى ساياباقتان كورۋگە بولاتىنىن ايتا كەتۋگە بولادى. ال قالعانى قايتا وڭدەۋگە جىبەرىلگەن. سوندىقتان كومپانيا وسىنداي باستامالاردى ودان ءارى قاراي ينۆەستيسيالاۋعا نيەت ءبىلدىرىپ وتىر.