الماتى قالاسى اكىمدىگىندە «قالدىقتاردى كادەگە جاراتۋ نەگىزىندە ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ» جوباسى بويىنشا ينۆەستيسيالىق كەلىسىمگە قول قويىلدى. قۇجاتقا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى ەرلان نىسانبايەۆ پەن قىتايلىق ينۆەستور – «Junxin Environmental Protection (Almaty)» ج ش س قول قويدى، دەپ حابارلايدى اqshamnews.kz.
الماتى اكىمى دارحان ساتىبالدى جوبا ستراتەگيالىق تۇرعىدان اسا ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدىڭ ەڭ ءىرى مەگاپوليسى ءۇشىن بۇل تەك جاڭا ينۆەستيسيالىق جوبا عانا ەمەس، زاماناۋي حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس قالدىقتاردى باسقارۋدىڭ جاڭا جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ جولىنداعى ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى.
اكىمنىڭ ايتۋىنشا، الماتىدا جىل سايىن شامامەن 1 ميلليون توننا قاتتى تۇرمىستىق قالدىق تۇزىلەدى. سوندىقتان ءدال وسى قالادا مۇنداي اۋقىمدى باستامالاردى ىسكە اسىرۋدىڭ ماڭىزى زور.
«جاڭا يننوۆاسيالىق زاۋىت قوقىستى پوليگوندارعا كومۋ كولەمىن ايتارلىقتاي قىسقارتىپ، ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل جوبا جاسىل ەكونوميكانى دامىتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ، قازىرگى جانە كەلەر ۇرپاقتىڭ يگىلىگىنە قىزمەت ەتەدى دەپ سەنەمىز»، — دەدى دارحان ساتىبالدى.
بولاشاق زاۋىت قازاقستاندا قالدىقتاردى ەنەرگەتيكالىق كادەگە جاراتۋعا ارنالعان العاشقى كاسىپورىن بولادى. ول زياندى شىعارىندىلاردى بارلىعىن تولىقتاي ۇستاپ، ەۋروپالىق وداقتىڭ ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىنا ساي جۇمىس ىستەيدى. كاسىپورىننىڭ قۋاتتىلىعى تاۋلىگىنە 1600–2000 توننا قالدىقتى وڭدەۋگە ەسەپتەلگەن. سونىڭ ناتيجەسىندە 60 مۆت ەلەكتر ەنەرگياسى وندىرىلەدى. جوبانىڭ جالپى ينۆەستيسيا كولەمى 280 ميلليون اقش دوللارىن قۇرايدى. زاۋىت زاماناۋي اۆتوماتتاندىرىلعان باسقارۋ جۇيەلەرىمەن جانە كوپساتىلى تازارتۋ كەشەنىمەن جابدىقتالادى. بۇل قورشاعان ورتاعا تۇسەتىن ىقپالدى بارىنشا ازايتىپ، ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتەدى.
جوبا اياسىندا قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتارمەن قاتار، مەديسينالىق جانە قالالىق قالدىقتاردى، سونداي-اق كارىزدىك تازارتۋ قۇرىلىستارىنان شىققان تۇنبالاردى كەشەندى قايتا وڭدەۋ قاراستىرىلعان. ونىڭ بازاسىندا ەلەكتر جانە جىلۋ ەنەرگياسىن ءوندىرۋ، جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىندە دەرەكتەردى وڭدەۋ، كادر دايارلاۋ جانە حالىقتىڭ ەكولوگيالىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ ورتالىعىن قۇرۋ باعىتتارىن دامىتادى. قۇرىلىس كەزەڭىندە شامامەن 700 ۋاقىتشا جۇمىس ورنى اشىلادى. ال نىسان پايدالانۋعا بەرىلگەننەن كەيىن 120-دان استام تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلادى.
قالدىقتاردى ەنەرگەتيكالىق كادەگە جاراتۋ – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكولوگيالىق كودەكسىندە ايقىندالعان نەگىزگى باعىتتاردىڭ ءبىرى. الماتىدا وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋ پيلوتتىق باستاماعا اينالىپ، ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىندە دە وسىنداي وندىرىستەردى دامىتۋعا ۇلگى بولماق.
انىقتاما ءۇشىن:
«Hunan Junxin Environmental Protection» – 2011 جىلى قۇرىلعان جەكەمەنشىك جۇڭگو كومپانياسى. ول قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتاردى باسقارۋ سالاسىندا ەكولوگيالىق تۇرعىدان ءقاۋىپسىز شەشىمدەرگە ماماندانعان. كومپانيا قىزمەتىنە قالدىقتاردى تەرميالىق قايتا وڭدەۋ، ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ جانە رەسۋرستاردى قايتا پايدالانۋ باعىتتارى كىرەدى. كومپانيا وزىق تەحنولوگيالاردى جانە زاماناۋي باسقارۋ تاسىلدەرىن بەلسەندى ەنگىزىپ، وپەراسيالىق تيىمدىلىكتى ارتتىرۋعا ءارى قورشاعان ورتاعا ىقپالدى بارىنشا ازايتۋعا ۇمتىلادى.
2024 جىلى قىتايدا 3،2 ملن توننا تۇرمىستىق قالدىقتى قايتا وڭدەپ، 1،473 ملرد كۆت⋅ساع ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىردى. كومپانيانىڭ 400-دەن استام پاتەنتى بار، ونىڭ ىشىندە شلاك، سۇزگىدەن وتكەن سۋلار مەن تاماق ونەركاسىبىنىڭ قالدىقتارىن كادەگە جاراتۋ سالاسىنداعى پاتەنتتەر دە قامتىلعان. 2024 جىلدان باستاپ كومپانيا حالىقارالىق اۋقىمىن كەڭەيتىپ، باستى نازاردى ورتالىق ازيا ەلدەرىنە اۋدارىپ وتىر. قازىرگى ۋاقىتتا قىرعىزستاندا ءۇش جوبا ىسكە اسىرىلۋ كەزەڭىندە.