20 قىركۇيەكتەن باستاپ الماتىدا كۇزگى اعاش وتىرعىزۋ باستالادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
ماۋسىمدىق كوگالداندىرۋ جۇمىسىنا دايىندىق ماسەلەسى جونىندەگى كەڭەستە الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆقا 2023 جىلعا 320 مىڭ اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانىپ، 22 مىڭى كوكتەمدە وتىرعىزىلعانى، قالعانى 20 قىركۇيەكتەن باستاپ ەگىلەتىنى باياندالدى. قازىرگى ۋاقىتتا كوگالداندىرۋشىلار تەحنولوگيا بويىنشا كوشەت وتىرعىزىلعانعا دەيىن 5-10 كۇن جەلدەتىلۋى كەرەك شۇڭقىر قازىپ، توپىراقتى دايىنداپ جاتىر.
كۇزگى وتىرعىزۋ قالانىڭ بارلىق اۋدانىن قامتيدى. اتاپ ايتساق، مەدەۋ اۋدانىندا 22 مىڭ، جەتىسۋ اۋدانىندا 16 مىڭ، تۇركسىب اۋدانىندا 28 مىڭ، ناۋرىزباي اۋدانىندا 10 مىڭ، المالى، اۋەزوۆ جانە بوستاندىق اۋداندارىندا 5 مىڭ، الاتاۋ اۋدانىندا 207 مىڭ اعاش. الاتاۋ اۋدانىنداعى اۋقىمدى كوگالداندىرۋعا يندۋستريالىق ايماقتىڭ جانە سانيتارلىق ايماقتىڭ اۋماعى-جەو-2 ماڭىنداعى قورعانىس ايماعى، قاراسۋ الاڭى، موڭكە بي كوشەسىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى اۋماق، سونىمەن بىرگە ماگيسترالدىق كوشەلەر مەن جاڭا شاعىن اۋدانداردىڭ اۋلا اۋماقتارى بويىنداعى ۋچاسكەلەر كىرەدى.
باس بوتانيكالىق ب ا ق پەن عىلىمي اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەت ماماندارىنىڭ ۇسىنىسىمەن كوشەلەر بويىنا جالپاق جاپىراقتى شەگىرشىن، ەمەن، ۇيەڭكى، شاعان، تەرەك، ال ساياباقتار مەن گۇلزارلارعا - ءساناعاش، قايىڭ، اكاسيا، شىرشا جانە جەمىس (الما، شيە، المۇرت، ورىك) اعاشتارى وتىرعىزىلادى. اعاشتىڭ بۇل تۇرلەرى تىعىز جانە جانە سايالى اعاشقا اينالىپ، لاستانعان اۋا اعىنىن جاقسى ۇستايدى. نەگىزىنەن اتالىق تەرەك ساتىپ الىنادى، بۇل تەرەك مامىعىنىڭ ازايۋىنا جانە تۇرعىندار اراسىندا ماۋسىمدىق اللەرگيا دەڭگەيىن تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
كەڭەس بارىسىندا قالا باسشىسى وسىمدىكتەردى مەحانيكالىق (سۋ تاسيتىن كولىكتەرمەن سۋارۋ) كەزەڭ-كەزەڭىمەن اۆتوماتتى تۇردە سۋارۋعا كوشۋدى قامتاماسىز ەتۋگە ەرەكشە نازار اۋدارۋدى تاپسىردى، بۇل بيۋدجەت قاراجاتىن ەكى ەسەدەن استام ۇنەمدەيدى. ەكولوگيا جانە قورشاعان ورتا باسقارماسىنىڭ باسشىسى سەرىك ادىلبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، اۆتوماتتى سۋارۋ جۇيەسىن ورناتۋ مەردىگەر ۇيىمدارمەن قالانى كوگالداندىرۋ بويىنشا شارت جاساسۋ كەزىندەگى مىندەتتى پۋنكت بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار، 2023 جىلى قابىلدانعان جاسىل جەلەكتەردى كۇتىپ-باپتاۋ جانە قورعاۋ ەرەجەسىندە 3 جىلعا دەيىن وتىرعىزىلعان اعاشتارعا كۇتىم جاساۋدى قامتاماسىز ەتۋ جەتكىزۋشىلەرگە جۇكتەلگەن.
جاسىل جەلەكتەردى ءتيىمدى سۋارۋ جانە كوشەتتەردىڭ ءومىر ءسۇرۋىن ارتتىرۋ ءۇشىن بيىل سۋ جيناعىشتىڭ قۇرىلىسى مەن رەكونسترۋكسيالاۋ باستالدى. بۇگىنگى تاڭدا قۇرىلىس-مونتاجداۋ جۇمىستارى 80%-عا اياقتالدى (29 ۇڭعىما سالىندى، تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىمەن 500 مىڭنان استام اعاش قامتىلدى، سۋارۋ جۋۋ ماشينالارىنىڭ سيستەرنالارىن تولتىرۋ ءۇشىن 9 قاز مويىن قۇبىر ورناتىلدى، حالىق ارەنا، قالقامان سكۆەرىندە، جەلتوقسان ساياباعىندا، شااج، تيميريازيەۆ جانە ۋسيكوۆ كوشەلەرىندە سۋ بەرۋ قامتاماسىز ەتىلدى). بيىل جىل سوڭىنا دەيىن مەدەۋ اۋدانىنداعى وماروۆا كوشە بويىندا ۇڭعىمانى بۇرعىلاۋ مەن قوسىمشا 4 قاز مويىن قۇبىر ورناتۋ اياقتالادى.
قالا تۇرعىندارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا اپاتتى جانە السىرەگەن اعاشتاردى كەسۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر. بيىل كەسۋ جونىندەگى ءىس-شارالار اياسىندا ءار كەسىلگەن اعاشتىڭ ورنىنا ون كوشەتتەن (170 مىڭ كوشەت) وتىرعىزۋ ءۇشىن 17 مىڭعا جۋىق اعاشتى كەسۋ كوزدەلگەن.
اۋلا اۋماقتارىن كوگالداندىرۋعا قالا تۇرعىندارى دا قاتىسا الادى: «جاسىل اۋلا» اكسياسى اياسىندا تۇرعىندارعا جايپاق جاپىراقتى كوشەتتەر تەگىن بەرىلەدى. قازىرگى ماۋسىمدا وسى ماقساتتارعا 3 مىڭ كوشەت دايىندالدى. ءوتىنىم 20 قىركۇيەكتەن باستاپ قابىلدانادى.
قاتىسۋ ءۇشىن باستاماشىل تۇلعانىڭ ءاتى-جونى جانە بايلانىس دەرەكتەرى، اعاش وتىرعىزاتىن جەردىڭ ناقتى مەكەنجايى، وتىرعىزىلاتىن ورىننىڭ فوتوسۋرەتتەرى، كوشەتتەردىڭ سانىن جانە ولاردىڭ تۇقىمىن كورسەتۋ كورسەتىپ، Jasyl.aula.almaty@gmail.com ەلەكتروندىق مەكەنجايعا جىبەرۋ قاجەت.