ءقاۋىپسىز الماتى: قالاداعى ۋچاسكەلىك پۋنكتتەر قالاي وزگەرەدى
الماتىدا پوليسيانىڭ سەرۆيستىك مودەلى ەنگىزىلۋدە. سەرۆيستىك قىزمەت – بۇل بارلىق جانە كەز كەلگەن ماسەلە بويىنشا قۇقىقتىق ءتارتىپتى قورعاۋشىلارعا جۇگىنۋ ازاماتتار ءۇشىن قولجەتىمدى دەگەندى بىلدىرەدى.
جاڭا مودەل اياسىندا جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن مەگاپوليستە «قادامدىق قولجەتىمدىلىك» قاعيداتى بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن جانە پوليسيا مەن جەرگىلىكتى تۇرعىندار اراسىندا ارىپتەستىك قاتىناستار ورناتۋعا باعىتتالعان 30 زاماناۋي ۋچاسكەلىك پۋنكت پەن 16 سەرۆيستىك ورتالىق اشۋ جوسپارلانعان. وسى جوبالاردى ءساتتى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن «ءقاۋىپسىز قالا» باعىتى بويىنشا الماتى قالاسى اكىمدىگى جانىنداعى جوبالىق كەڭسە مەن ق ر ءىىم بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزىپ وتىر.
الماتىدا العاشقى وسىنداي ۋچاسكەلىك پۋنكت (پۋپ) وسى جىلدىڭ تامىز ايىندا ناۋرىزباي اۋدانىنداعى «الەم سيتي-1» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە اشىلدى. بۇل تۇك-دەگى اۋلالاردا، كىرەبەرىستەردە، سونىمەن قاتار، ىرگەلەس اۋماقتاردا بەينەباقىلاۋ كامەرالارى قويىلدى، بۇل قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا اۋداننىڭ قاۋىپسىزدىگىن تاۋلىك بويى باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
«ءبىزدىڭ پۋپ الدىمىزعا ءبىرقاتار ماڭىزدى مىندەت قويىپ وتىر. ەڭ اۋەلى ءبىز ءوز ايماعىمىزدا قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتەمىز. بۇل وقيعالارعا جىلدام ارەكەت ەتۋدى جانە قىلمىستىڭ الدىن الۋدى قامتيدى. پۋپ اقپاراتقا جىلدام قول جەتكىزۋ ءۇشىن بايلانىس، بەينەباقىلاۋ جانە مالىمەتتەر بازاسىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. وسىنىڭ ارقاسىندا ءبىز سىن-قاتەرگە جەدەل دەن قويىپ، تەرگەۋدى ءتيىمدى جۇرگىزە الامىز»، - دەدى الماتى قالاسى پد ۋمپس ۋچاسكەلىك پوليسيا ينسپەكتورلارىنىڭ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى، پوليسيا مايورى ايتان ەلەۋسىزوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، پۋپ-تىڭ تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە ورنالاسۋى ۋچاسكەلىك ينسپەكتورعا تۇرعىندارمەن ءتيىمدى قارىم-قاتىناس جاساۋعا جانە جەدەل ارەكەت ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
«ءبىز ءۇشىن تاعى ءبىر ماڭىزدى مىندەت – تۇرعىندارمەن ءوزارا قاتىناستى كۇشەيتۋ. ءبىز الماتىلىقتاردىڭ بىزگە كەز كەلگەن ۋاقىتتا حابارلاسا الاتىنىن بىلگەنىن قالايمىز. سوندىقتان حالىقپەن كەزدەسىپ ءتۇرلى ءىس-شاراعا قاتىسامىز»، - دەپ ۋچاسكەلىك پوليسەيلەردىڭ ق ر ءىىم اكادەمياسىندا وقىپ جاتقانىن ايتتى.
سەرۆيستىك ورتالىقتار تۋرالى ايتساق، ولار ازاماتتاردىڭ كومەگىنە شۇعىل نازار اۋدارۋعا، جاعىمسىز وقيعالاردىڭ الدىن الۋعا، قالالىق پوليسيا بولىمشەلەرىنىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋعا، سونىمەن بىرگە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى جۇمىسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. پوليسيانىڭ سەرۆيستىك ورتالىقتارىندا تەگىن قىزمەتتەردىڭ 55 ءتۇرى، ونىڭ ىشىندە كوشى-قون، اكىمشىلىك زاڭناما جانە باسقا دا زاڭ ماسەلەلەرى بويىنشا كونسۋلتاسيالار كورسەتىلەدى. مۇندا پسيحولوگ، مەدياتور جۇمىس ىستەيدى. سەرۆيستىك ورتالىقتاردا رەسەپشن، كۇتۋ ايماعى، بالالار بۇرىشى قاراستىرىلعان.
ءىىو جۇيەسىندە ۋچاسكەلىك پوليسيا ينسپەكتورلارى ەڭ كوپفۋنكسيونالدى پوليسيا قىزمەتىن ۇسىنادى. ولار قۇقىق بۇزۋشىلىقتار مەن قىلمىستاردىڭ الدىن الۋدىڭ، قوعامدىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ، تۇرعىن شاعىن اۋداندار مەن ەلدى مەكەندەردەگى ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. بيىل 8 ايدا ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلار 2 مىڭ 211 قىلمىستى اشىپ، 63 مىڭ 811 قۇقىق بۇزۋشىلىق انىقتالدى. جالپى الماتىدا قىلمىس 27،8%-عا تومەندەدى.