پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان مەن گەرمانيانىڭ ىسكەر توپتارىنىڭ دوڭگەلەك ۇستەلىنە قاتىستى
قازاقستان پرەزيدەنتى گەرمانيا ەكونوميكاسى شىعىس كوميتەتىنىڭ (گەشك) ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن ەكى ەل ىسكەر توپتارىنىڭ دوڭگەلەك ۇستەلىنە قاتىستى.
مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە گەوساياسي دۇربەلەڭگە قاراماستان، بىلتىر ەكىجاقتى تاۋار اينالىمى 25 پايىزعا ءوسىپ، 2،8 ميلليارد دوللارعا جەتكەنىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، گەرمانيا بيزنەسى قازاقستانعا 6 ميلليارد دوللارعا جۋىق ينۆەستيسيا سالعان. بۇل ينۆەستيسيانىڭ 90 پايىزعا جۋىعى شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورعا تيەسىلى. جالپى ەلىمىزدە گەرمانيا كاپيتالىنىڭ ۇلەسى بار مىڭنان استام كومپانيا جۇمىس ىستەيدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ گەرمانيانىڭ تاباندىلىق، ناقتىلىق جانە جاۋاپكەرشىلىك قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن بيزنەس جۇرگىزۋ ءتاسىلىن جوعارى باعالادى. سونداي-اق «قازاقستاندا نەمىس ساپاسىنا ساي جاسالعان» فورمۋلا بويىنشا ءونىم شىعاراتىن ءوندىرىس ورىندارىن اشۋعا مۇددەلى ەكەنىن ايتتى.
مەملەكەت باسشىسى ءوزارا ىنتىماقتاستىقتىڭ ءبىرقاتار پەرسپەكتيۆتى باعىتىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان، ەڭ الدىمەن، گەرمانيا جانە ەۋروپا ونەركاسىبىنە قاجەتتى تابيعي رەسۋرستار مەن ماڭىزدى شيكىزات سالاسىندا سەنىمدى سەرىكتەس بولۋعا دايىن.
– 2040 جىلعا قاراي ماڭىزدى ماتەريالدار مەن سيرەك كەزدەسەتىن مەتالدارعا الەمدىك سۇرانىس ءتورت ەسە ارتادى دەگەن بولجام بار. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ باعالاۋىنشا، قازاقستاندا قۇنى 46 تريلليون دوللاردان اساتىن بەس مىڭنان اسا بارلاۋ جاسالماعان كەن ورنى بار. سوندىقتان مەن كانسلەر ولاف شولسكە بىرلەسكەن شيكىزاتتى يگەرۋ جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن كونسورسيۋم قۇرۋدى ۇسىندىم. بۇل باستاما ۇكىمەتارالىق سەرىكتەستىك تۋرالى قولدانىستاعى كەلىسىمدەرمەن قاتار، ىنتىماقتاستىعىمىزدى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مەن گەرمانيانىڭ جەكە ينۆەستورلارىن وسى كونسورسيۋمعا قوسىلۋعا شاقىرامىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى تاعى ءبىر پەرسپەكتيۆتى باعىت رەتىندە اتاپ ءوتتى. قاسىم-جومارت توقايەۆ «جاسىل» سۋتەگىنىڭ الەمدەگى جەتەكشى ءوندىرۋشىسى بولۋ ءۇشىن ەلىمىزدە بارلىق العىشارت بار ەكەنىنە توقتالدى. قازىرگى ۋاقىتتا گەرمانيا مەن شۆەسيانىڭ بىرلەسكەن Svevind Group كومپانياسىمەن «جاسىل» سۋتەگىن ءوندىرۋ جونىندە سوماسى 50 ميلليارد دوللار بولاتىن كەلىسىم جاسالدى. بۇل – الەمدەگى ەڭ ءىرى جوبالاردىڭ ءبىرى. الداعى ۋاقىتتا «جاسىل» سۋتەگى ءوندىرىسى «جاسىل» بولات، اليۋمينيي جانە باسقا دا مەتالداردى وندىرۋگە جول اشۋى مۇمكىن. پرەزيدەنت گەرمانيانىڭ تەحنولوگيالىق شەشىمدەرىن قازاقستاننىڭ تابيعي جانە ادامي رەسۋرستارىمەن ۇشتاستىرۋ جوعارى ناتيجەلەرگە جەتكىزەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
ىنتىماقتاستىقتىڭ تاعى ءبىر سالاسى – كولىك-لوگيستيكا الەۋەتىن پايدالانۋ. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، جاڭا گەوساياسي جاعدايدا ەۋروپا مەن ازيا اراسىنداعى بايلانىستى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن «ورتا ءدالىزدىڭ» ماڭىزى ارتىپ كەلەدى.
پرەزيدەنت اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن مول مۇمكىندىك بار ەكەنىن جەتكىزدى.
– قازاقستان ءوڭىردىڭ ازىق-تۇلىك حابىنا اينالۋدى جوسپارلاپ وتىر. وسى ماقساتتا ءونىم ءوندىرۋ، ساقتاۋ جانە تاراتۋ جۇمىستارىن ۇشتاستىراتىن ساۋدا-لوگيستيكالىق بايلانىستاردىڭ ءوڭىرارالىق جۇيەسى قۇرىلادى. قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن ورنىقتى دامىتۋعا ءارتۇرلى سالادا، سونىڭ ىشىندە بيوتەحنولوگياعا جانە تىڭايتقىشتار وندىرۋگە، سپۋتنيك ارقىلى زوندتاۋعا جانە جاساندى ينتەللەكتىگە، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن شىعارۋعا، يرريگاسياعا، سونداي-اق تاماق ونەركاسىبىنە، گەنەتيكا مەن جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە ماماندانعان گەرمانيانىڭ كوپتەگەن كومپانياسى تارتىلۋى مۇمكىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ىنتىماقتاستىقتىڭ تاعى ءبىر باسىم باعىتى IT تەحنولوگيا سالاسى بولا الادى. پرەزيدەنت قازاقستاننىڭ سيفرلىق ترانسفورماسيا باعىتىنداعى باستامالارى الەمدىك دەڭگەيدە مويىندالعانىن اتاپ ءوتتى. بۇۇ ءبىزدىڭ ەلەكتروندى ۇكىمەت جۇيەسىن توپ-30 تىزىمىنە ەنگىزدى.
– ءبىز IT ونىمدەر مەن قىزمەتتەر ەكسپورتىن 1 ميلليارد دوللارعا دەيىن ۇلعايتۋدى جانە 2025 جىلعا قاراي جاھاندىق دەڭگەيدەگى باسەكەگە قابىلەتتى 100 مىڭ IT مامان دايىنداۋ ارقىلى ادامي كاپيتالدى نىعايتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ءبىز گەرمانيالىق سەرىكتەستەرىمىزبەن ىنتىماقتاستىقتىڭ بىرنەشە باعىتى بويىنشا، سونىڭ ىشىندە عىلىمي-زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك-كونسترۋكتورلىق جۇمىستار، ستارتاپتار، ءبىلىم بەرۋ، بايلانىستار جانە باسقا دا وزەكتى سالالارداعى جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا دايىنبىز، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت ادامي كاپيتالدى دامىتۋ جانە ينۆەستيسيا تارتۋ ماسەلەسىن ىنتىماقتاستىقتىڭ وزەكتى باعىتتاردىڭ ءبىرى رەتىندە اتاپ ءوتتى. ادامي كاپيتال سالاسىندا ءقازىردىڭ وزىندە كاسپيي مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جانىنان قازاقستان-گەرمانيا ينجەنەرلىك ينستيتۋتىن جانە شىعىس قازاقستان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جانىنان قازاقستان-گەرمانيا عىلىم جانە تەحنولوگيا ينستيتۋتىن اشۋ باستاماسى كوتەرىلدى. ينۆەستيسيا تارتۋ ءۇشىن قازاقستان «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ الاڭى ارقىلى شەتەل ينۆەستورلارىنا بارلىق مۇمكىندىكتى جاساپ وتىرعانى ايتىلدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ گەرمانيا بيزنەسمەندەرىن قازاقستان ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋعا، جاڭا ءوندىرىس ورىندارىن اشۋعا جانە وزىق نەمىس تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋگە باعىتتالعان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋعا بەلسەندى قاتىسۋعا شاقىردى.
جيىن بارىسىندا گەرمانيا ەكونوميكاسى شىعىس كوميتەتىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى كاترينا كلااس-ميۋلحويزەر، گەرمانيا ونەركاسىبى فەدەرالدىق وداعىنىڭ (BDI) باسقارما مۇشەسى ۆولفگانگ نيدەرمارك، سونداي-اق Deutsche Bahn، Knauf، Wilo، BASF، Rhenus، Svevind جانە باسقا دا ءبىرقاتار ءىرى كومپانيانىڭ توپ-مەنەدجەرلەرى بايانداما جاسادى. ولار ەكونوميكانىڭ ناقتى سالالارى بويىنشا قازاقستانمەن اراداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ قازىرگى جاعدايى مەن دامۋ پەرسپەكتيۆالارى تۋرالى وي-پىكىرلەرىن ورتاعا سالدى.
گەرمانيا ەكونوميكاسىنىڭ شىعىس كوميتەتى – گەرمانيا فەدەراتيۆتىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق، شىعىس جانە وڭتۇستىك-شىعىس ەۋروپا، وڭتۇستىك كاۆكاز جانە ورتالىق ازياداعى 29 ەلگە ارنالعان ايماقتىق باستاماسى. شىعىس كوميتەتىنە گەرمانيا ەكونوميكاسىنىڭ التى جەتەكشى وداعى قولداۋ كورسەتەدى جانە وعان 400-گە جۋىق كومپانيا مۇشە.