الماتىدا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىقتىڭ تۇساۋى كەسىلدى

 الماتىدا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىقتىڭ تۇساۋى كەسىلدى سۋرەتتەردى تۇسىرگەن - س.قۇسايىنوۆ

بيىل قازاق ءبىلىمىنىڭ قاراشاڭىراعى – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە 90 جىل تولىپ وتىر. سوناۋ 1934 جىلدىڭ 15 قاڭتارىندا قابىرعاسى قالانعان وقۋ ورداسى وسىناۋ اتاۋلى كۇنگە ورايلاستىرىپ، ءوزىنىڭ مەرەيتويلىق ءىس-شارالارىن باستاپ تا كەتتى. جىل بويى تويلاناتىن مەرەيتويلىق ءىس-شارالاردىڭ العاشقىسى – ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا حيميالىق گالۆانيكالىق قاپتامالار شىعاراتىن Chemical Coating innovations عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىقتىڭ تۇساۋى كەسىلدى.



ورتالىقتىڭ اشىلۋ راسىمىنە الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەربولات دوسايەۆ، ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ۆي­سە-مينيسترى دارحان احمەد-زاكي، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جان­سەيىت تۇيمەبايەۆ، وقۋ ورداسىنىڭ وقىتۋشى-پروفەسسورلار قۇرامى مەن عالىمدارى قاتىستى.



اتالمىش جوبا ق ر عجبم عىلىم قورىنىڭ قارجىلاي قولداۋىمەن جۇزەگە اسىپ وتىر. مۇندا وقۋ ورداسىنىڭ عالىم­دارى ماشينا جاساۋ جانە تەحنيكالىق قۇرال جاساۋ قاجەتتىلىك­تەرى ءۇشىن، سونداي-اق كادەسىيلار مەن زەرگەرلىك بۇيىمداردى وڭدەپ، ارنايى گالۆانيكالىق قاپتامالار شىعارۋمەن اينا­لىساتىن بولادى. ورتالىقتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا جينالعاندار الدىمەن ءوندىرىستى ارالاپ، ونىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىمەن تانىستى. جاڭا جوبانىڭ جەتەكشىسى الينا عالييەۆا قوناقتار­عا عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىق تۋرالى ايتىپ، كەڭىنەن تانىس­تىردى.



مەرەيتويدىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا ارنايى كەلگەن عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ۆيسە-مينيسترى دارحان احمەد-زاكي ۋني­ۆەرسيتەت عالىمدارىنىڭ اتقارىپ وتىرعان جۇمىسىنا جوعارى باعا بەرىپ، وتاندىق عىلىمدى وركەندەتۋ ءۇشىن زاماناۋي وندىرىستەردى دامىتۋدىڭ اسا ماڭىزدى ەكەنىن جەتكىزدى.



ءوز كەزەگىندە قازۇۋ باسشىسى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ ورتا­لىقتىڭ ماڭىزى تۋرالى ايتا كەلە، «قازۇۋ-دا دايىندالاتىن گالۆانيكالىق قاپتامالار ءونىمنىڭ قىزمەت ەتۋ مەرزىمىن ۇزارتادى. ياعني بۇل وندىرۋشىگە دە، تۇتىنۋشىعا دا پايدالى. بۇل ەڭ الدىمەن – تات باسۋدان قورعاۋدىڭ جاڭا ءارى ءتيىمدى ءادىسى. سونداي-اق، جاڭا ورتالىق ءوندىرىس تەحنولوگى جانە وپە­راتورى ماماندارىن دايارلايدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى.




وسىناۋ جوبانىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن «Chemical Coating innovations» عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى الي­نا عالييەۆا قوناقتارعا بۇل جۇيەنىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى بايانداي كەلە: «بۇگىندە ەلىمىزدە ەلەكتروحيميالىق قاپتامالاردى جاساۋ جۇمىسى قارقىندى دامىپ جاتىر دەپ ايتا الماي­مىز. ويتكەنى، وسى كۇنگە دەيىن مۇنداي عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىقتار بولعان جوق. ەلەكتروحيميالىق قاپتامالاردىڭ قاسيەتى مەن قۇنى وتە ءتيىمدى جانە تاجىريبەدە بەرىك بولا­دى. قازىرگى ۋاقىتتا ءبىزدىڭ ورتالىقتا مىرىشتاۋ، نيكەل­مەن قاپتاۋ جانە مىس وڭدەۋ جەلىلەرى ورنالاسقان قويما بار. ءوندىرىس جىلىنا ون مىڭداعان شارشى مەتر قاپتامالار الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەدى.



جاڭادان اشىلعان ورتالىق ماماندارى الداعى ۋاقىتتا ءارتۇرلى اگرەسسيۆتى ورتادان قورعايتىن قاپتامالاردى الۋ جانە قولدانۋ تەحنولوگيالارىن ازىرلەۋدى دە جوسپارلاپ وتىر.


سونىمەن، اتالمىش جوبانى ىسكە اسىرۋ ونەركاسىپ سەكتو­رىنىڭ ناقتى سۇرانىسىنا نەگىزدەلىپ وتىر. ماسەلەن، تەمىر­جول سالاسىنىڭ الپاۋىتى سانالاتىن فرانسۋزدىق ALSTOM كومپانياسىنىڭ تەحنولوگياسى بويىنشا تەمىرجول اۆتوماتي­كاسىن شىعاراتىن ماشينا جاساۋ زاۋىتى – «قازەلەكتروپري­ۆود» بك ج ش س حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس قاپتالا­تىن قورعاۋ قاپتامالارىن الۋ تەحنولوگيالارى مەن قىزمەتتەرىن قاجەت ەتەدى. وسى سۇرانىستارعا وراي، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دا ەلەكتروحيميالىق تەحنولوگيالاردىڭ تۇتاس جۇيەسى ازىرلەنىپ، ولاردىڭ ىشىندە ءارتۇرلى ماقساتتاعى ەلەكتروليتتىك قاپتامالاردى الۋ تەحنولوگيالارى كوممەرسيا­لاندىرۋعا ۇسىنىلاتىن بولادى


جاڭا ورتالىقتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنان سوڭ، وقۋ ورداسى­نىڭ ءال-فارابي كىتاپحاناسىندا مەرەيتويدىڭ رەسمي ءبولىمى باستالدى. قوناقتار مەن وقۋ ورداسىنىڭ تۇلەكتەرى ۋنيۆەرسيتەت تاريحىنا ارنالعان سيرەك فوتوسۋرەتتەر مەن كىتاپتاردىڭ كورمەسىن تاماشالادى. سونىمەن قاتار، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 90 جىلدى­عىنا ارنالعان كىتاپتاردىڭ ەكسپوزيسياسى ۇسىنىلدى.


الدىمەن قوناقتار قاراشاڭىراقتىڭ قالىپتاسۋ داۋىرىنەن سىر شەرتەتىن شەجىرەگە تولى دەرەكتى ءفيلمدى تاماشالادى.


العاشقى ءسوز كەزەگىن العان باسقارما ءتوراعاسى، ۋنيۆەرسي­تەت رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ تاريحىن تەرەڭگە تارتقان ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ كەنى بولعان وقۋ ورداسىنىڭ وسىناۋ جىلدار ىشىندە ءجۇرىپ وتكەن جولى مەن تابىسقا تولى تاريحى­نان سىر شەرتتى. وقۋ ورداسىنىڭ تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ دامۋى مەن قالىپتاسۋىنا زور ۇلەس قوسقانىن ماقتانىشپەن اتاپ ءوتتى.


كەلەسى كەزەكتە الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەربولات دوسايەۆ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ەلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسى ءۇشىن اسا ماڭىزدى ەكەنىن ايتىپ، وقۋ ورداسىنىڭ ۇجىمىن ايتۋلى مەرەيتويمەن قۇتتىقتادى.


مەرەيتوي سالتاناتىنا جينالعاندار ۇلكەن ەكراننان ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەكتىڭ ۆيدەو- قۇتتىقتاۋىن تىڭدادى.


وسىناۋ جىلدار بويى قاراشاڭىراق قابىرعاسىندا ەڭبەك ەتىپ، ەلىمىزدىڭ ءبىلىمى مەن عىلىمىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋشىلارى «عىلىمدى دامىتۋعا سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن»، «انا ءتىلىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن»، ى.ال­تىنسارين توسبەلگىلەرىمەن، سونىمەن قاتار ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن، العىس حا­تىمەن جانە وقۋ ورداسىنىڭ ەڭ جوعارى ماراپاتى «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن»، «ەڭبەك ارداگەرى» مەدالىمەن ماراپاتتالدى.


وسىناۋ وقۋ ورداسىنىڭ مىڭداعان تۇلەكتەرىنىڭ ىستىق ىقىلاسىن قازۇۋ تۇلەكتەر قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى قاي­رات ءمامي جەتكىزدى.



ۋنيۆەرسيتەتتىڭ مەرەيتويىنا ارنالعان سالتاناتتى جيىن سوڭى ستۋدەنتتەردىڭ كونسەرتىنە ۇلاستى.

ءسىزدىڭ رەاكسياڭىز؟
ۇنايدى
0
ۇنامايدى
0
كۇلكىلى
0
شەكتەن شىققان
0
سوڭعى جاڭالىقتار

09:20

16:33

16:28

13:27

12:23

12:17

12:15

12:13

12:05

12:03

12:01

11:59

11:57

11:55

11:53

11:51

11:46

11:43

11:41

11:39

11:37

11:34

11:31

11:29

11:26