كيەلى جەرلەردەگى ەتنوگرافيالىق ەسكەرتكىشتەر
الماتىدا 6 جەلتوقساندا ق ر مەملەكەتتىك ورتالىق مۋزەيىندە ق ر تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ەتنوگراف-عالىم تاتتىگۇل قارتايدىڭ «ەتنوەكسپەديسيا كۇندەلىگىنەن» اتتى فوتوكورمەسىنىڭ اشىلۋ ءراسىمى وتەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
«ەتنوەكسپەديسيا كۇندەلىگىنەن» اتتى فوتوكورمە ءداستۇرلى باسپانا كيىز ءۇي تىگۋ، كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعىن ساندەۋ مادەنيەتىمەن، سۋدى پايدالانۋ ادىستەرى، سونىڭ ىشىندە قۇدىق قازۋ جانە ونىڭ قابىرعاسىن تاس، كىرپىشپەن قالاۋ، سونداي-اق، تال، جۇزگىن، كوكبۇتا، سەكسەۋىل، جىڭعىلمەن شەگەندەۋ سياقتى تابيعاتتى يگەرۋمەن بايلانىستى قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى بىلىمدەر جۇيەسىنىڭ ايماقتىق جانە جەرگىلىكتى جەرگە ءتان ەرەكشەلىگىمەن تانىستىرادى.
ەتنوەكسپەديسيالىق زەرتتەۋلەر بارىسىندا بەلسەندى قولدانىستاعى قۇدىقتار تۇرلەرىمەن قاتار، جويىلۋ قاۋپىندەگى جانە شۇعىل قورعاۋدى قاجەت ەتەتىن كەيبىر قاراۋىل-قۇدىق تۇرلەرى انىقتالدى. سولتۇستىك قىزىلقۇم، ارال، ماڭعىستاۋ ايماعىندا تۇراتىن قازاقتاردىڭ مال قورا سوعۋ، تۇيەنى تاڭبالاۋ ارقىلى تىركەۋگە الۋ سياقتى شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قىزمەتىنىڭ تۇرلەرى، سونداي-اق، ءۇي كاسىپشىلىگىن جۇرگىزۋىندەگى جانە كۇندەلىكتى ءومىر مەن تۇرمىستاعى داستۇرلەردى كورسەتىن فوتولار قويىلعان.
سىر-ارال جانە باتىس ءوڭىردىڭ كيەلى جەرلەرىندەگى ەتنوگرافيالىق ەسكەرتكىشتەر – كەسەنەلەر، ءقابىر ۇستىنە قويىلاتىن تاستاردىڭ تۇرلەرى: قۇلپىتاس، ساندىقتاس، قويتاس، قوشقارتاستاردىڭ ساقتالۋى ەرەكشە نازار اۋدارتادى، سونىمەن قاتار، ولار قازاق حالقىنىڭ ەجەلگى ساندىك-قولدانبالى ونەرىندەگى تاس قاشاۋ ونەرىنىڭ بىرەگەي ۇلگىلەرى.
كورمەنىڭ اشىلۋ بارىسىندا اۆتوردىڭ «ءبورىتانىم: ەكسپەديسيالىق زەرتتەۋلەر»، «سۋتانىم: ەكسپەديسيالىق زەرتتەۋلەر» اتتى عىلىمي-تانىمدىق كىتاپتارىنىڭ تانىستىرىلىم ءراسىمى وتەدى.
تاتتىگۇل قارتاي – ارحەولوگيا، ەتنولوگيا جانە مۋزەولوگيا كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، «مۋزەولوگيا جانە ەسكەرتكىشتانۋ» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى. كانديداتتىق ديسسەرتاسياسىنىڭ جەتەكشىسى – پروفەسسور نۇرسان ءالىمباي. زەرتتەۋ باعىتى: تاريحي ەتنوگرافيا، مادەني انتروپولوگيا، ەسكەرتكىشتانۋ، ەتنوارحەولوگيا. ءۇش جۇزگە جۋىق عىلىمي جانە عىلىمي-تانىمدىق ەڭبەكتەردىڭ اۆتورى. «قازاقستاننىڭ اريدتىك ايماقتارىندا سۋمەن قامتۋدىڭ ءداستۇرلى ادىستەرى: ەتنولوگيالىق جانە گەوارحەولوگيالىق تۇرعىدا قاراستىرۋ» (2018-2020)؛ «قازاقستاننىڭ ءشولدى اتىراپتارىنىڭ ەگىنشىلىك-مالشارۋاشىلىق لاندشافتتارىن ەتنوگرافيالىق جانە گەوارحەولوگيالىق زەرتتەۋ: يگەرۋ مەن بوس قالدىرۋلاردىڭ تاريحي سەبەپتەرى» (2020-2022) اتتى ىرگەلى عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالارىنىڭ عىلىمي جەتەكشىسى. تاتتىگۇل قارتايدىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن جاڭگىر حان قازدىرعان حان قۇدىعى، حان باعى مەن حان مەشىتى قۇدىعى قايتا قالپىنا كەلتىرىلىپ، باتىس-قازاقستان وبلىسىنداعى «حان ورداسى» قورىق مۋزەيىنە تابىستالعان (2019).
تاتتىگۇل قارتايدىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن جۇرگىزىلگەن ەكسپەديسيالار: سىر-ارال ەتنوگرافيالىق ەكسپەديسياسى (2012-2014)؛ سىر-ارال، داريالىق تاقىر گەوارحەولوگيالىق، ەتنوگرافيالىق كەشەندى ەكسپەديسياسى (2018-2020)؛ باتىس قازاقستان وبلىسى، ماڭعىستاۋ گەوارحەولوگيالىق، ەتنوگرافيالىق كەشەندى ەكسپەديسياسى (2018-2019)؛ شۋ-ىلە اڭعارى، قىزىلقۇم گەوارحەولوگيالىق، ەتنوگرافيالىق كەشەندى ەكسپەديسياسى (2021).
فوتوكورمە 2021 جىلدىڭ 20 جەلتوقسانىنا دەيىن جالعاسادى.