الماتىدا ەسەپتەۋ قۇرالدارى جوق تۇرعىندارعا سۋدى تۇتىنۋ نورمالارى وزگەردى

مەملەكەت باسشىسىنىڭ حالىققا «ادىلەتتى قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق باعىتى» جولداۋىندا بەرگەن تاپسىرماسىنا سايكەس، 2023 جىلى تابيعي مونوپوليالار سالاسىن رەتتەۋدىڭ جاڭا تاريفتىك ساياساتى – «ينۆەستيسيا ورنىنا تاريف» قابىلداندى. ونىڭ باستى ماقساتى – ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ جانە رەسۋرستاردى، اسىرەسە سۋدى ۇتىمدى پايدالانۋ، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz

قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا جەكە تۇلعالار ءۇشىن اۋىز سۋدى تاريفتەۋ قاعيداتتارى قايتا قارالدى، ونىڭ اياسىندا «تۇتىنۋدىڭ الەۋمەتتىك نورمالارى» ەنگىزىلدى. ق ر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ كوميتەتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، جاڭا تاريفتەۋ الگوريتمى «نەعۇرلىم كوپ تۇتىنساڭىز، سوعۇرلىم كوپ تولەيسىز» قاعيداسىن ۇستانادى. بۇل سۋدى ۇنەمسىز پايدالاناتىن تۇتىنۋشىلار ءۇشىن تاريفتەردىڭ قىمباتتاۋىن بىلدىرەدى.

وسى شارالار اياسىندا سۋدى ۇتىمدى پايدالانۋ ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا الماتىدا ەسەپتەۋ قۇرالدارى جوق تۇتىنۋشىلار ءۇشىن جاڭا سۋ تۇتىنۋ نورمالارى قابىلداندى. «الماتى سۋ» مكك حابارلاۋىنشا، بۇل نورمالار 1989 جىلدان بەرى العاش رەت وزگەردى. قۇجاتقا سايكەس، 2025 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ سۋدى جانە كارىزدى ەسەپتەۋ ءۇشىن جاڭا مولشەرلەمەلەر ەنگىزىلدى.

ەسەپتەۋ قۇرالدارى ورناتىلماعان ۇيلەردىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن تولەم مىنا نورمالار بويىنشا ەسەپتەلەدى:

-              ءار تىركەلگەن ادامعا ايىنا 15 تەكشە مەتر سۋ تۇتىنۋ قاراستىرىلعان. ءىس جۇزىندەگى تاريف بويىنشا تولەم 2 217،60 تەڭگە؛

-              ەگەر ورتالىقتاندىرىلعان كارىز جۇيەسى بولسا، ءار ادامعا قوسىمشا 687،96 تەڭگە الىنادى.

1989 جىلدان بەرى قولدانىلىپ كەلگەن بۇرىنعى نورمالار ايتارلىقتاي تومەن بولاتىن: جەكە ۇيلەر ءۇشىن ءبىر ادامعا ايىنا 3-6 تەكشە مەتر، پاتەرلەر ءۇشىن – 8،4 تەكشە مەتر. بۇل ەسكىرگەن نورمالار تۇتىنۋشىلاردى ەسەپتەگىش قۇرالدارىن ورناتۋعا نەمەسە سۋدى ۇنەمدەۋگە ىنتالاندىرمادى. سونىڭ ناتيجەسىندە قازىرگى ۋاقىتتا تەك 65% تۇرعىن ۇيلەر سۋ ەسەپتەگىشتەرىمەن جابدىقتالعان.

«الماتى سۋ» مكك ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن جەكە ۇيلەر ورتالىق كوممۋنيكاسيالارعا قوسىلماعان بولاتىن. قازىرگى ۋاقىتتا قابىلدانعان شارالاردىڭ ارقاسىندا جەكە سەكتور بەلسەندى تۇردە قالانىڭ ينجەنەرلىك جۇيەلەرىنە قوسىلىپ جاتىر. سونىمەن بىرگە، زاماناۋي ۇيلەردە بىرنەشە سانيتارلىق توراپتاردىڭ، مونشا، ساۋنا جانە باسسەيندەردىڭ بولۋىنا بايلانىستى سۋ تۇتىنۋ كولەمى ءوستى.

سۋىق سۋمەن جابدىقتاۋ جانە كارىز قىزمەتتەرى بويىنشا قولدانىستاعى تاريفتەرمەن، سونداي-اق سۋ ەسەپتەگىش قۇرالدارى جوق تۇتىنۋشىلارعا ارنالعان تولەمدەر مولشەرىمەن «الماتى سۋ» مكك-نىڭ رەسمي سايتىندا (almatysu.kz) تانىسۋعا بولادى. سونداي-اق سايتتا سۋ ەسەپتەۋ قۇرالدارىن ورناتۋ جانە تەكسەرۋ بويىنشا ليسەنزيالانعان ۇيىمداردىڭ ءتىزىمى جازىلعان.

وسىعان بايلانىستى، الماتى قالاسىندا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ، مولشەرىن بەلگىلەۋ جانە مۇقتاج ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىنىڭ ءتىزىمىن انىقتاۋ قاعيدالارىنا سايكەس، ىستىق جانە (نەمەسە) سۋىق سۋمەن جابدىقتاۋ جانە گازبەن جابدىقتاۋعا ارنالعان جەكە ەسەپتەۋ قۇرالدارىن ساتىپ الۋ، ورناتۋ نەمەسە تەكسەرۋ شىعىندارىن وتەۋ قاراستىرىلعان. بۇل كومەكتى جان باسىنا شاققانداعى ورتاشا تابىسى ءۇش ەسە ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن اسپايتىن ازاماتتار پايدالانا الادى. ءاربىر قۇرىلعى ءۇشىن شىعىنداردى وتەۋ كولەمى 3،4 (ءۇش ءبۇتىن وننان ءتورت) ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن اسپايدى.

1) مەملەكەتتىك اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك جانە (نەمەسە) تۇرعىن ءۇي كومەگىن الاتىن از قامتىلعان ازاماتتار (وتباسىلار)؛

2) ءتورت جانە ودان دا كوپ كامەلەتكە تولماعان بالالارى بار كوپبالالى وتباسىلار؛

3) ءبىرىنشى، ەكىنشى جانە ءۇشىنشى توپتاعى مۇگەدەكتەر؛

4) قازاقستان رەسپۋبليكاسى الەۋمەتتىك كودەكسىنىڭ 207-بابىنىڭ 1-تارماعىنا سايكەس جاسىنا بايلانىستى زەينەتكەرلەرگە بەرىلەدى.

تۇتىنۋشىلار وتەماقى الۋ ءۇشىن تىركەلگەن مەكەنجايى بويىنشا اۋداندىق الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ بولىمىنە جۇگىنۋءى قاجەت.

الماتى قالاسى ەنەرگەتيكا جانە سۋمەن جابدىقتاۋ باسقارماسىنىڭ «الماتى سۋ» شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قۇقىعىنداعى مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورنىنا تيەسىلى، سۋىق سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ قىزمەتتەرىنە سۋ ەسەپتەگىش قۇرالدارى جوق تۇتىنۋشىلار ءۇشىن تاريف مولشەرلەرى: