مەگاپوليستە تۋبەركۋلەز بويىنشا تۇراقتى ەپيدەميولوگيالىق جاعداي قالىپتاسقان. بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا وتكەن بريفينگتە الماتى قالاسى فتيزيوپۋلمونولوگيا ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى جانار ساپييەۆا ايتتى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
قالا وسى ءقاۋىپتى اۋرۋدان بولاتىن اۋرۋ مەن ءولىمدى ازايتۋ ءۇشىن بەلسەندى جۇمىس ىستەيدى. سوڭعى 10 جىلدا ايتارلىقتاي ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىلدى: تۋبەركۋلەزبەن سىرقاتتانۋشىلىق كورسەتكىشى 60،5% - عا، ال ءولىم-جىتىم 82،7% - عا تومەندەدى.
جىل سايىن الماتى قالاسىندا دۇنيەجۇزىلىك تۋبەركۋلەزگە قارسى كۇرەس كۇنىنە ارنالعان ايلىق وتكىزىلەدى. وسى كەزەڭدە قالانىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى تۋبەركۋلەزدىڭ الدىن الۋ مەن ەمدەۋدى ناسيحاتتاۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار جوسپارىن بەكىتەدى. ايلىق 24 اقپان مەن 24 ناۋرىز ارالىعىندا وتەدى جانە قوعامنىڭ نازارىن تۋبەركۋلەز پروبلەماسىنا اۋدارۋعا ارنالعان.
“الماتىدا تۋبەركۋلەز بويىنشا كورسەتكىشتەردىڭ وڭ سەرپىنى قالا اكىمدىگى بەكىتكەن «2023-2024 جىلدارعا ارنالعان فتيزيوپۋلمونولوگيالىق قىزمەتتى دامىتۋ جونىندەگى جول كارتاسىنا» سايكەس جۇرگىزىلەتىن جۇيەلى جۇمىستىڭ ناتيجەسى بولىپ تابىلادى. بۇل باعدارلاما تۋبەركۋلەزدىڭ الدىن الۋ، دياگنوستيكالاۋ جانە ەمدەۋ بويىنشا كوپتەگەن شارالاردى قامتيدى”، - دەپ اتاپ ءوتتى ج. ساپييەۆا.
سپيكەردىڭ مالىمەتىنشە، الماتىدا تۋبەركۋلەز بويىنشا بۇگىنگى ەپيدەميولوگيالىق جاعداي تۇراقتى جانە نەگىزگى كورسەتكىشتەر ورتاشا رەسپۋبليكالىق كورسەتكىشتەردەن تومەن. وتكەن 2023 جىلى تۋبەركۋلەزدىڭ 484 جاڭا جاعدايى تىركەلدى. ديسپانسەرلىك ەسەپتە 650 بەلسەندى ناۋقاس تۇر. تۋبەركۋلەزدىڭ تارالۋ كورسەتكىشى 3،1% - عا تومەندەپ، 100 مىڭ تۇرعىنعا شاققاندا 28،3ء-تى قۇرادى.
بالالار مەن ستۋدەنت جاستارعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. 17 جاسقا دەيىنگى بالالار اراسىنداعى سىرقاتتانۋشىلىق تومەندەدى، ال ستۋدەنتتەر اراسىنداعى سىرقاتتانۋشىلىق كورسەتكىشى وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 17،4% - عا تومەندەدى.
تۋبەركۋلەزبەن كۇرەسۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭى – اۋرۋدى ەرتە انىقتاۋ جانە زەرتحانالىق دياگنوستيكا جۇرگىزۋ. الماتى قالاسىنىڭ فتيزيوپۋلمونولوگيا ورتالىعىندا زاماناۋي جابدىقتارمەن جابدىقتالعان باكتەريولوگيالىق زەرتحانا بار. 2022 جىلى زەرتحانادا جاڭا «Xpert MTB/XDR» اپپاراتى ورناتىلدى، ول تۋبەركۋلەزگە قارسى پرەپاراتتارعا دارىلىك سەزىمتالدىق تەستىن نەبارى 90 مينۋت ىشىندە جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي-اق پاسيەنتتەردىڭ «G-xpert» مولەكۋلالىق-گەنەتيكالىق زەرتتەۋىنە تىكەلەي ەمحانالار دەڭگەيىندە قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلدى. قالانىڭ ءۇش ەمحاناسىندا «G-xpert» اپپاراتتارى ورناتىلدى.
تۋبەركۋلەزبەن كۇرەسۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭى-جوعارى ءقاۋىپتى ادامدار اراسىندا تۋبەركۋلەزگە سكرينينگ. ەرەسەكتەر ءۇشىن كەۋدە ورگاندارىنىڭ فليۋوروگرافياسى، ال بالالار ءۇشىن مانتۋ سىناعى جانە تۋبەركۋلەز اللەرگەنىنە تەست جاسالادى.
“وسى ءىس-شارالار مەن قول جەتكىزىلگەن ناتيجەلەردىڭ بارلىعى الماتى قالاسى ءوز تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىنا بايىپتى قامقورلىق جاساپ، تۋبەركۋلەزبەن بەلسەندى كۇرەسىپ جاتقانىن كورسەتەدى. دۇنيەجۇزىلىك تۋبەركۋلەزگە قارسى كۇرەس كۇنىنە ارنالعان ايلىق بارىمىزگە اۋرۋدىڭ الدىن الۋ، ەرتە انىقتاۋ جانە ەمدەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكە سالادى”، - دەپ قورىتىندىلادى ج. ساپييەۆا.