2024 جىلى الماتى قالاسىندا سالىنعان اكىمشىلىك ايىپپۇلداردىڭ جالپى سوماسى 60،1 ميلليارد تەڭگەگە جەتىپ، قازاقستان بويىنشا ەڭ جوعارى كورسەتكىش تىركەلدى. بۇل تۋرالى اqshamnews.kz سايتى حابارلايدى.
جالپى، ەل بويىنشا ايىپپۇل سوماسى 304 ميلليارد تەڭگەنى قۇراپ، سوڭعى 5 جىلدا 4 ەسەگە ءوستى. قۇقىقبۇزۋشىلىقتاردىڭ سانى دا كۇرت ارتىپ، 15 ميلليوننان استى.
الماتى ايىپپۇل بويىنشا كوش باستادى
الماتى – قازاقستانداعى ەڭ ءىرى مەگاپوليس جانە حالىق ەڭ تىعىز ورنالاسقان قالا. بۇل فاكتور اكىمشىلىك قۇقىقبۇزۋشىلىقتاردىڭ كوپ تىركەلۋىنە اسەر ەتەدى.
2024 جىلى قالا تۇرعىندارى مەن كاسىپورىندارىنا 60،1 ملرد تەڭگە كولەمىندە ايىپپۇل سالىنعان. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋ ايىپپۇلداردىڭ نەگىزگى بولىگىن قۇرايدى.
وڭىرلەر بويىنشا ايىپپۇل سوماسى:
1. الماتى قالاسى – 60،1 ملرد تەڭگە
2. ماڭعىستاۋ وبلىسى – 40،5 ملرد تەڭگە
3. اتىراۋ وبلىسى – 31،8 ملرد تەڭگە
4. استانا قالاسى – 28 ملرد تەڭگە
نەلىكتەن ايىپپۇلدار كوبەيىپ كەتتى؟
سوڭعى جىلدارى ايىپپۇل كولەمىنىڭ وسۋىنە بىرنەشە فاكتور اسەر ەتتى:
• جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىنىڭ ءجيى بۇزىلۋى – الماتىدا كولىك سانى وتە كوپ، بۇل جول ەرەجەلەرىن بۇزاتىن جۇرگىزۋشىلەردىڭ دە ارتۋىنا سەبەپ بولىپ وتىر.
• قۇقىقبۇزۋشىلىقتاردىڭ اۆتوماتتى تۇردە تىركەلۋى – جولداعى بەينەباقىلاۋ كامەرالارى مەن اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەر ارقىلى ايىپپۇلدار كوپتەپ جازىلادى.
• ەكولوگيالىق تالاپتاردىڭ كۇشەيۋى – الماتىدا اۋانىڭ لاستانۋىنا قاتىستى ەكولوگيالىق ايىپپۇلدار دا وسۋدە.
كوبىنە ەسكەرتۋ ەمەس، بىردەن ايىپپۇل سالىنادى
رەسمي دەرەكتەرگە سايكەس، الماتىدا اكىمشىلىك قۇقىقبۇزۋشىلىق جاساعانداردىڭ 84%-نا بىردەن ايىپپۇل سالىنعان، ال ەسكەرتۋ جاساۋ وتە سيرەك كەزدەسەدى.
بۇل ماسەلەگە قاتىستى زاڭگەر نۇرسۇلتان ورىنبەك پىكىر ءبىلدىردى:
"ازاماتتاردى جازالاعاننان گورى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كەرەك. قۇقىقتىق مادەنيەتتى بالا كەزدەن قالىپتاستىرۋ ماڭىزدى"، – دەيدى ول.
ال ءماجىلىس دەپۋتاتى ءۇنزيلا شاپاق اكىمشىلىك جازا رەتىندە ەسكەرتۋدىڭ ءتيىمسىز ەكەنىن اتاپ ءوتتى:
"ءبىز ەسكەرتۋ جاسايمىز، ءبىراق زاڭبۇزۋشىلىق قايتالانا بەرەدى. سوندىقتان قاتاڭ شارا رەتىندە ايىپپۇلدار قولدانىلىپ وتىر"، – دەيدى دەپۋتات.
ايىپپۇلداردى ازايتۋ ۇسىنىلۋدا
دەپۋتاتتار قازىرگى ۋاقىتتا ايىپپۇل مولشەرىن ازايتۋ ماسەلەسىن كوتەرىپ جاتىر. سەبەبى:
• حالىقتىڭ تولەم قابىلەتى تومەندەپ كەلەدى
• ازىق-تۇلىك پەن كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ باعاسى قىمباتتاۋدا
• جالاقى وزگەرمەي، ايىپپۇل كولەمى ءوسۋى ادىلەتسىزدىك تۋعىزۋدا
"ايىپپۇل مولشەرى حالىقتىڭ تابىسىنا ساي بولۋى كەرەك. بۇل – حالىقارالىق تاجىريبەدە بار ءۇردىس"، – دەيدى ءۇنزيلا شاپاق.
الماتى قالاسى ايىپپۇل مولشەرى بويىنشا قازاقستاندا ءبىرىنشى ورىنعا شىقتى. جول ەرەجەلەرىن بۇزۋ، ەكولوگيالىق تالاپتاردى ساقتاماۋ جانە قۇقىقبۇزۋشىلىقتاردى اۆتوماتتى تۇردە تىركەۋ ايىپپۇلداردىڭ ارتۋىنا سەبەپ بولۋدا. ساراپشىلار مەن دەپۋتاتتار بۇل ماسەلەگە ءتۇرلى كوزقاراسپەن قارايدى: ءبىرى الدىن الۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋ كەرەك دەسە، ەندى ءبىرى ايىپپۇلداردى ازايتۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيدى. قالاي بولعاندا دا، اكىمشىلىك ايىپپۇل جۇيەسىندە وزگەرىستەر كۇتىلۋدە.