رەسپۋبليكا كۇنىنىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى قازۇۋ تاريحشىلارى ايتتى.
وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى سابىرحان سماعۇلوۆ جانە ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ تاريح فاكۋلتەتىنىڭ وقىتۋشىسى، تاريحشى، PhD دوكتورى الماس توقسانبايەۆ قاتىسۋىمەن باسپا ءسوز ءماسليحاتى ءوتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ەسكە سالايىق، 1990 جىلى 25 قازاندا قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ جارلىعىمەن XII شاقىرىلىمىندا قابىلدانعان مەملەكەتتىك ەگەمەندىك تۋرالى دەكلاراسيا قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندەگى ساياسي-قۇقىقتىق نەگىزدەرىن بەكىتتى.
وسى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا مەملەكەت باسشىسى ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ديالوگ الاڭىندا ۇلتتىق مەرەكە رەتىندە ۇمىتىلا باستاعان رەسپۋبليكا كۇنىنىڭ مارتەبەسىن قايتارۋ يدەياسىن ايتقان بولاتىن. ول قازاق حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىك جولىنداعى كۇرەستىڭ جەمىسىن 1990 جىلى قابىلدانعان دەكلاراسيامەن ۇشتاستىرعانىن ەسكە سالدى.
مەرەكە الدىندا رەسپۋبليكا كۇنىنىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى قازۇۋ تاريحشىلارى ايتتى.
وقىتۋشى الماس توقسانبايەۆ ۇلتتىق مەرەكەنىڭ مەملەكەتتىك مەرەكەدەن قانداي ايىرماشىلىعى بارىن ايتىپ بەردى. سونىمەن، بۇل تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ العاشقى جىلدارىنداعى العاشقى تاريحي ورىن العان داتانى اتاپ ءوتۋ، ونى جاستارعا بارىنشا ناسيحاتتاۋ جانە تاريحي وقيعالارىمىزدى جان-جاقتى مەملەكەتتىك مەرەكەلەردى تويلاۋ ورتالىق جانە جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك ورگانداردا رەسمي ىس-شارالارمەن قاتار جۇرەدى. ال مەملەكەتتىك مەرەكەلەر قوعامدىق-ساياسي ماڭىزى بار وقيعالارعا ارنالادى.
«ۇلتتىق مەرەكەلەر قاتارىنا ق ر العاشقى دەكلاراسياسىنىڭ قابىلدانعانىن 25 قازاندا اتاپ ءوتۋ پرەزيدەنتتىڭ قولداۋىمەن قايتا جاڭعىرتىپ وتىر. ءبىز اتا-بابامىزدان سوناۋ عاسىرلار بويى وسى تاۋەسىزدىك ءۇشىن كۇرەسكەن. قازاق حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىك جولىنداعى كۇرەستىڭ جەمىسىن 1990 جىلى قابىلدانعان دەكلاراسيامەن ۇشتاستىرامىز»، - دەدى ا.توقسانبايەۆ.
ارىپتەسىنىڭ ويىن ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ قازاقستان ۇۋ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى سابىرحان سماعۇلوۆ تولىقتىردى.
«ءبىزدىڭ ەلىمىزدە مەرەكەلەر ءۇش توپقا بولىنەدى: ۇلتتىق، مەملەكەتتىك جانە كاسىبي. جالعىز ۇلتتىق مەرەكە – رەسپۋبليكا كۇنى. بۇل كۇن - قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنداعى ەرەكشە تاريحي ماڭىزى بار وقيعا»، - دەپ جالعاستىردى تاريحشى سماعۇلوۆ.
ستۋدەنتتەرمەن ساباقتا قازۇۋ وقىتۋشىلارى دەكلاراسيا قابىلدانعان اتاۋلى داتانى جايلى ايتىپ، بۇل كۇننىڭ ماڭىزدىعى تۋرالى ايتاتىنى بەلگىلى جايت. جانە تەك ءدارىس فورماتىندا عانا ەمەس، ۋنيۆەرسيتەتتە دوڭگەلەك ۇستەلدەر، اشىق ەسىك كۇندەرى ۇيىمداستىرىلادى.
«بۇل تاۋەلسىزدىك تۋرالى العاشقى قۇجات بولعاندىقتان، ونى بارىنشا كەڭىنەن ناسيحاتتاۋ – ءاربىر تاريحشى مەن قازاقستاندىقتىڭ مىندەتى. بۇگىن اتاۋلى داتا قارساڭىندا ۋنيۆەرسيتەت ۇلكەن كونفەرەنسيا وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. ءبىز ستۋدەنتتەرگە اتاۋلى داتانىڭ ماڭىزدىلىعىن، رەسپۋبليكا كۇنىن باسقا مەملەكەتتەردە قالاي تويلايتىنىن، سونداي-اق ەگەمەندىكتىڭ قۇندىلىعىن ايتامىز»، - دەدى ا.توقسانبايەۆ.
سابىرحان سماعۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، رەسپۋبليكا كۇنى كوپتەگەن ەلدەردە اتالىپ وتەدى. مىسالى، قىتايدا بۇل كۇن بەس كۇن بويى ۇلتتىق مەرەكە رەتىندە تويلانادى. رەسەيدە رەسپۋبليكا كۇنى 12 ماۋسىم كۇنى مەرەكەلەنەدى.
قازۇۋ وقىتۋشىلارى قورىتىندىلاي كەلە، وتانداستارىن كەلە جاتقان مەرەكەمەن قۇتتىقتادى.
«30 جىلدان استام ۋاقىت ىشىندە ۇلكەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك.الەمدىك قاۋىمداستىق ورتاسىنان وايىپ تۇرىپ ورىن الدىق. بەلسەندى سىرتقى ساياسات جۇرگىزىپ جاتىرمىز، نارىقتىق ەكنوميكانى قالىپتاستىردىق، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى جاقساردى. انتيادرولىق قوزعالىستا كوشباسشى بولىپ تابىلامىز. ورتالىق ازيا، تمد ەلدەرىنىڭ اراسىندا كوش باستاپ كەلەمىز. وسىنىڭ ءبارى تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسى. تاۋەلسىزدىكتى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋعا، نىعايتۋعا بارلىق قازاقستان ازاماتتارى اتسالىسىپ، سونىڭ قاسىندا بولۋىمىز كەرەك»، - دەپ قورىتىندىلادى س.سماعۇلوۆ.