الماتى اكىمى: بۇل - بيىلعى مەرەيلى جىلدىڭ مەجەسى بيىك، مارتەبەسى اسقان، ەڭ ۇلىق مەرەكەسى
قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان سالتاناتتى جينالىسقا باقىتجان ءابدىر ۇلى قاتىستى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
الماتى قالاسى
ارداقتى اعايىن!
قادىرمەندى كوپشىلىك!
قىمباتتى الماتىلىقتار!
بيىل شۇعىلالى شۋاققا ماڭدايىن توسىپ، ارايلاپ اتقان ءاربىر اق تاڭعا قۋانا قاراعان قازاق حالقى – ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىق تورقالى تويىنا دا ات باسىن بۇرىپ وتىر.
بۇل - بيىلعى مەرەيلى جىلدىڭ مەجەسى بيىك، مارتەبەسى اسقان، ەڭ ۇلىق مەرەكەسى.
ويتكەنى، ولجا سالعان وتىز جىل – زاماناۋي قازاق تاريحىنىڭ جارقىن دا جاسامپاز بەتتەرى قالىپتاسقان، ۇلتتىق رۋحىمىز اسقاقتاپ، ۇرپاقتار ساباقتاستىعى ءورىسىن جايىپ، رۋحاني ورلەۋ جىلدارى بولعانى اقيقات.
سوندىقتان دا، الدا كەلە جاتقان تاۋەلسىزدىك كۇنى مەرەكەسىن ءبىز ەرەكشە اسقاق سەزىممەن قارسى الىپ وتىرمىز.
ويتكەنى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى كۇنى ءبىز ءۇشىن – مەملەكەتىمىزدىڭ مىزعىماس بەرىكتىگى مەن تۇتاستىعىن، تاتۋلىعى مەن شايقالماس شاڭىراعىنىڭ بيىكتىگىن دالەلدەيتىن ۇلى كۇن!
جۇمىر جەردەگى قاي حالىق ءۇشىن بولسا دا، ازاتتىقتان اسقان ۇلى ۇعىم، تاۋەلسىزدىكتەن بيىك تۇعىر جوق.
ولاي بولسا، ۇلتتىق تاۋەلسىزدىگىمىز – ءبىز ءۇشىن دە قاشان دا كيەلى، قاشان دا قاستەرلى، ءمانى بيىك، مارتەبەسى جوعارى اسىل قازىنا.
الدىمىزدا كەلە جاتقان بۇل مەرەيلى مەرەكە تونىكوك بابا زامانىنان امانات بولعان «ماڭىلىك ەل» مۇراتىنا نىق قادام باسىپ، تاباندى وركەندەۋ باعىتىن بەرىك ۇستانعان، تامىرىن تەرەڭنەن تارتقان ۇلى دالا توسىندەگى قازاق ەلىنىڭ باي تاريحىنداعى ەڭ باستى وقيعا بولدى.
ال، قازاق حالقى – ۇلان-عايىر جەرى بار، تامىلجىعان تابيعاتى بار، ۇلى بابالارىمىزدىڭ ات تۇياعىمەن جازعان تارلان تاريحى مەن ۇرپاعى الىسقا نىق كوز تىككەن، باياندى بولاشاعى بار حالىق.
سوندىقتان دا، قازىرگى تاڭدا ءححى عاسىرداعى جاس قازاق ەلىنىڭ ۇلتتىق يدەياسى – تاۋەلسىزدىك تىرەگىنە اينالعان ەركىن دامۋدىڭ جالپىۇلتتىق يدەياسىمەن ۇندەسىپ وتىر.
ويتكەنى، بۇگىنگى ەركىن ەل مەن ازات ۇلتتىڭ ەڭ باستى ماقساتى – كەلەشەگى كەمەل، بولاشاعى ءبىرتۇتاس، مۇددەسى ورتاق، ماقساتى ايقىن، جوسپارى جاسامپاز، قۇندىلىقتارى سارقىلماس، بىرلىگى بەكەم، تىرەگى مىزعىماس ەل بولۋ.
ولاي بولسا، «ماڭىلىك ەل» مۇراتىنا نىق قادام باسىپ، تاباندى وركەندەۋ باعىتىن بەرىك ۇستانعان، ماڭگىلىگىن ويلاعان، ءۇمىتىن ۇكىلەپ، بولاشاعىنا سەنىممەن قاراعان بارشا الماتى قالاسى جۇرتشىلىعىن – ۇلت تاۋەلسىزدىگىنىڭ وردالى 30 جىلدىق مەرەكەسىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن!
ارۋ التايدان قارت اتىراۋعا، جەتىسۋدەن سارىارقاعا دەيىن سوزىلىپ جاتقان ۇلى دالا ەلىنە – «تاۋەلسىزدىك، ەركىندىك، ازاتتىق، بوستاندىق!» دەگەن ءسۇيىنشى سوزدەردى العاشقى بولىپ باۋىرىنا باسىپ، جۇرەگىنە تارتقان وسى الماتى قالاسى.
مىنە، سوندىقتان دا، ۇلتىمىز قۋانعان، حالقىمىز شاتتانعان ۇلت تاۋەلسىزدىگىنىڭ جاڭا زامان، جاڭا داۋىردەگى كىندىگى اسقار الاتاۋدىڭ ەتەگىندە اسەم الماتى قالاسىندا كەسىلگەنى ءاربىر الماتىلىقتار ءۇشىن ءارقاشان دا اسا زور مارتەبە بولىپ قالارى اينىماس شىندىق.
ارداقتى اعايىن!
قازاق حالقى - ۇلت تاۋەلسىزدىگىنە قول جەتكىزۋ جولىندا تالاي «تار جول، تايعاق كەشۋ» زامانىن باسىنان وتكىزگەن، اتتان قۇلاسا دا، تاقتان قۇلاماعان، ۇلتاراقتاي جەر ءۇشىن جاۋىمەن جاعا جىرتىسقان، سەرتىنە ادال، كيەسى مول، نەبىر ءباھادۇر باتىرلار مەن بەرەن بيلەر شىققان تەكتى حالىق.
بۇل - تاريحي شىندىق.
ال، بۇگىندە سول قازاق ەلى كەشەگى توردە وتىرىپ ءادىل تورەلىك ايتقان دانىشپان تولە بي بابا تەبىرەنە ايتقانداي، «كوسىلە شابار جەرى بار، قول بولارلىق ەلى بار» كيەلى مەكەنگە اينالدى.
وسىلايشا، بابالار سالعان سارا جول بابالار اڭساپ، ۇكىلى ارمان وتىن جاققان بۇگىنگى تاۋەلسىز ەل بولۋ باقىتىنا ۇلاستى.
بۇل كۇن – پەيىلى دالاداي دارحان، بىرلىگى بولاتتاي بەرىك، تامىرى تەرەڭ، قازىعى قايتپاس، زەڭگىر كوككە كوك تۋىن كوتەرگەن شابىسى تۇلپارداي الىپ حالقىمىزدىڭ مەرەيلى كۇنى.
بۇل كۇن – حالقىمىز ءۇشىن ەلەۋلى، مەملەكەتىمىز ءۇشىن ايشىقتى كۇن!
بۇل كۇن – ءار قازاقتىڭ جۇرەگىنە شۋاق شاشىپ، كوڭىلىنىڭ تورىنە ماڭگىلىك مازداتىپ وت جاققان كۇن.
بۇل كۇن – دۇنيە جۇزىنە قازاق دەيتىن ۇلتتىڭ تاۋەلسىز ەلىن، دەربەس مەملەكەتىن جاريا ەتكەن كۇن.
بۇل كۇن – ۇرپاعىمىز بويىن، ازاماتتارىمىز ويىن تۇزەيتىن جاسامپاز كۇن.
بۇل كۇنى – ۇلتىمىزدىڭ مىڭجىلدىق اسىل ارمانى ورىندالعان قاستەرلى كۇن.
ال، بۇگىندە سول جايساڭ ەلدىڭ، تار جەردە تابىسىپ، كەڭ جەردە كەلىسە بىلگەن كوپ ۇلتتى تاتۋ حالىقتىڭ ورتاق وتانى، بەرىك شاڭىراعى، مىقتى تابالدىرىعى مەن ۇلان ۇرپاقتىڭ جىلى ورنى، ىستىق ۇياسى بار. ول - ارينە، جاڭا ءداۋىردىڭ كۇن شۋاعىمەن جارىسقان تاۋەلسىز قازاقستان
مىنە، سول بەرەكە مەن بىرلىكتىڭ اق جالاۋىن كوك اسپاندا جەلبىرەتىپ، ەڭبەك پەن دوستىقتىڭ سايىن دالادا كۇيىن شەرتىپ وتكەن جاسامپاز 30 جىل بارشا قازاقستاندىقتار ءۇشىن عاسىرعا بەرگىسىز جىلدارعا اينالدى.
سونداي-اق، ۇرپاعىن تەربەتكەن ۇلت تاۋەلسىزدىگى ۇلتىمىزدىڭ التىن بەسىگىنە، حالقىمىزدىڭ ەڭ قاستەرلى، ەڭ قاسيەتتى، باعا جەتپەس بيىگىنە كوتەرىلدى.
جۇمىر جەر بەتىندە ەل بولعانمەن، باعدارى جوق، باعدارى بولسا دا، بەرەكەسى جوق، تابىسقا كەنەلەر تاباندى تىرلىگى جوق، سىنعا شىدار سالماعى جوق مەملەكەت قانشاما؟
بۇل - اششى شىندىقتىڭ ايناسى! ول - ءومىر فيلوسوفياسى، تابيعات زاڭدىلىعى.
قازىرگى تاڭدا قىسپاقتىڭ قاراڭعىسىنان جارىققا جارقىراپ شىققانداي بولعان جاس قازاق ەلى تورتەۋى تۇگەل، التاۋى امان، بارى بەرەكەلى، ىرىسى قۋاتتى ەل بولىپ، تورتكۇل دۇنيە ديدارىندا دارالانىپ وتىر.
قاجەت بولسا، سايىن دالانىڭ سايگۇلىگىندەي بولعان قازاقستان جاھاندىق دامۋ كوشىنە ىلەسە شاپقان ەلدەر قاتارىنان سۋىرىلا العا شىعىپ، كوش تىزگىنىن ۇستاعان كوركەمدەر ساناتىنا بەت الدى. ويتكەنى، ۇلت تاۋەلسىزدىگى بار قازاقتىڭ كيە قونعان ءتاڭىرتاۋى، شىڭىنا كوز جەتپەس اقباس الاتاۋى، قينالعان قازاققا پانا بولعان قارت قاراتاۋى سياقتى.
قىمباتتى الماتىلىقتار!
ال، ۇلت تاۋەلسىزدىگى وسى 30 جىلدا ۇلت پەن ۇرپاقتىڭ ساناسىنا ۇلى وزگەرىستەر مەن تىڭ سەرپىن، ىرگەلى سىلكىنىستەر اكەلگەنى تاريحي شىندىق! سوندىقتان دا، بۇل تامىرىن تەرەڭنەن تارتقان ۇلى دالا توسىندەگى قازاق ەلىنىڭ باي تاريحىنداعى ەڭ باستى وقيعا بولدى.
تاۋەلسىزدىكپەن بىرگە تىنىستاعان ءبىز وسى جىلدارى ەلدىك ءداستۇر مەن مەملەكەتتىك مادەنيەتتى، رۋحى بيىك رۋحانيات پەن قاجىرلى ەڭبەك ۇلگىسىن قالىپتاستىردىق.
بۇگىندە تورتكۇل دۇنيەدە بەيبىت كۇندى جاقتاعان تاۋەلسىز قازاقستان مەملەكەتىنىڭ پىكىرىمەن ساناسپايتىن، باعالى باستاماسىنا قۇلاق تۇرمەيتىن، ورتاعا سالعان وردالى ويىمەن كەلىسپەيتىن ەل جوق دەپ ساناۋعا بولادى. دوستىققا بەرىك، كورشىگە ادال پەيىلىمەن ەرەكشە قۇرمەتكە يە بولىپ وتىر.
وسىنداي ەلەۋلى ىستە جانە ۇلت تاۋەلسىزدىگىن نىعايتۋ ماقساتىندا وتكەنىمىزدى سارالاپ، كەشەگىمىزگە قاراپ، ەرتەڭىمىزگە كوز تاستاعان ەلباسى، قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرنسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ەڭبەگى ايرىقشا قۇرمەتكە يە.
ءداۋىر ساياساتىنىڭ دارابوزى، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى – ماڭگىلىك ەلدىڭ ۇلى تاريحىمەن ساباقتاس، قازاق حالقىنىڭ تاعدىرىمەن تامىرلاس» دەگەن قاناتتى ءسوزى بۇگىندە بارشا وتانداستارىمىز ءۇشىن جاۋھار ءومىردىڭ، تىنىش كۇننىڭ، بەيبىت زاماننىڭ باعدارشامىنا اينالدى.
ال، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ ءوزىنىڭ سوڭعى جولداۋىندا «ءقازىر بىزگە تاۋەلسىزدىكتىڭ جەتىستىكتەرىن ەسەلەپ، ەلىمىزدى دامۋدىڭ جاڭا ساپالى كەزەڭىنە شىعارۋ مۇمكىندىگى بەرىلىپ وتىر» دەپ الداعى تىنىمسىز تىرلىكتەرگە كەڭ جول اشىپ وتىر.
سوندىقتان دا، تاۋەلسىزدىكتىڭ قۇنى تەرەڭ، باعاسى قىمبات. ويتكەنى، ءبىز - تاريحى تەرەڭ، شەجىرەسى شەكسىز حالىقتىڭ ۇرپاعىمىز.
وسى جىلدارى ءبىز سايىن دالاسىن ات تۇياعىمەن دۇبىرلەتكەن داڭقتى بابالارىمىزدىڭ «ماڭگىلىك ەل» مۇراتىن جاڭعىرتتىق، جىبەك جىپتەي جالعاسقان ۇرپاقتار ساباقتاستىعىن قايتا جالعادىق.
سوندىقتان دا وسىنداي يگى ىستەردىڭ ناتيجەسىندە بارشا قازاقستاندىقتار ءۇشىن ارتتا قالعان وتىز جىلدا ۇلت تىزگىنىن قولىنا الىپ، ەلىمىزدى بارلىق قيىندىقتاردان «تاسقا ۇرماي، جاعاعا سوقپاي» الىپ شىققان ۇلى ساياساتكەر ەلباسى مەن بابالار ارمانىنا اينالعان ۇلى تاۋەلسىزدىك ۇعىمدارى اجىراماس ءبىر بۇتىنگە اينالعانى اقيقات.
ويتكەنى، ەركىن ەلدىڭ، ازات ۇلتتىڭ باعىنا تۋعان كەمەڭگەر ۇلى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى – جاس قازاق مەملەكەتىنىڭ جاڭا داۋىردەگى نەگىزىن قالاپ، ىرگەسىن بەكىتىپ، شاڭىراعىن كوتەرىپ، ۇكىلى كوشىن ءتۇزۋ الىپ ءجۇرۋ ميسسياسى ماڭدايىنا بۇيىرعان بىرەگەي تۇلعا.
بۇل - تاسادا قالمايتىن تاريحي شىندىق.
ارداقتى اعايىن!
قىمباتتى كوپشىلىك!
مەن بۇگىنگى سالتاناتتى باسقوسۋدا وسى ارتتا قالعان وتىز جىلدىڭ ىشىندە اسەم دە سۇلۋ الماتى قالاسىنىڭ ۇلت تاۋەلسىزدىگى جولىنداعى ورنى مەن ماڭىزىنا ەرەكشە كوڭىل اۋدارعىم كەلىپ وتىر.
سول تۇستاعى تۋعان وتانىمىزدىڭ جۇرەگى - الماتى قالاسىنىڭ ەڭ باستى وشپەس تاريحي قۇندىلىعى – 1991 جىلدىڭ 16 جەلتوقسانىندا وسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەگەمەندى ەل ەكەندىگىن رەسمي تۇردە جاريالانعاندىعى دەپ ەسەپتەيمىن.
الماتى – ۇلت تاۋەلسىزدىگىنىڭ كوك بايراعى تۇڭعىش جەلبىرەگەن قالا.
سونىمەن قاتار، المالى استانانىڭ تورىندە ەلىمىز بەن ۇلتىمىز ءۇشىن مارتەبەسى بيىك بىرنەشە اسا ماڭىزدى قۇجاتتار قابىلداندى.
ولاردىڭ الدىڭعى قاتارىندا قابىلدانعان «مەملەكەتتىڭ ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋسيالىق زاڭى، ەلىمىزدىڭ كونستيتۋسياسى، مەملەكەتتىك رامىزدەردى بەكىتۋ، قارۋلى كۇشتەردى قۇرۋ، ۇلتتىق ۆاليۋتانى ەنگىزۋ سياقتى ءمانى جوعارى شەشىمدەر الماتى قالاسىندا جۇزەگە استى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ جالپىحالىقتىق سايلاۋىنىڭ قورىتىندى ناتيجەسى دە وسى ءبىزدىڭ الماتىدان جاھانعا تاراپ ەدى.
تۋرا ءدال وسى زالدا وسىدان 30 جىل بۇرىن ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ 1991 جىلعى 10 جەلتوقساندا انت قابىلداعان ءساتىن كوزى كورگەن الدىڭعى بۋىن وكىلدەرى ۇلكەن تولعانىسپەن ەسكە الادى.
سونىمەن قاتار، 1998 جىلى ەلباسى قول قويعان «الماتى قالاسىنىڭ ەرەكشە مارتەبەسى تۋرالى» زاڭدى ايرىقشا ايتۋعا بولادى!
ال، ارقاعا بەت العان العاشقى قوڭىراۋلى كوش تە وسى اسقاق الاتاۋ باۋرايىنان باستالعانى بارشىڭىزعا ءمالىم.
ەلباسى وسىنداي ساتتەردى كوڭىل كوكجيەگىن بيىككە ۇشىرا وتىرىپ، «الماتى – تاۋەلسىزدىكتىڭ التىن بەسىگى!» دەپ، قالامىزدىڭ تاريحي باعاسىن تاسقا باسىپ، ءادىل ورنىن ەرەكشە باعالاعانىن بارشا الماتىلىقتار بۇگىنگە دەيىن اسا زور ماقتانىشپەن ەسكە الادى.
ويتكەنى سول جىلدارى ۇلتىمىزدىڭ ۇلىلارى مەكەن ەتكەن، ۇلت بوستاندىعى جولىندا بەل شەشىپ كۇرەسكەن الاش ارداقتىلارىنىڭ تابان ءىزى قالعان، قازاق زيالىلارىنىڭ ورنى وزگەرمەگەن ارۋ الماتى – قازاق دالاسىنداعى ەڭ مارتەبەلى مادەني، ەڭ قاستەرلى رۋحاني جانە ساياسي ورداعا اينالعان ەڭ ءىرى شاھار ەدى.
سونداي-اق، قۇدىرەتى كۇشتى جاراتۋشىنىڭ نۇر-شاپاعاتى تۇسكەن جەتىسۋدىڭ سۇمبىلەسىندەي سۇلۋ الماتىنىڭ بارشا قانداستارىمىزدىڭ مەرەيى مەن نامىسى ەكەنىنە داۋ جوق.
ال، بۇگىنگى ەركە ەسىلدىڭ جاعاسىنا قازىعىن قاققان جاڭا ەلوردامىز نۇرسۇلتان قالاسى – ەلىمىزدىڭ باعى بولسا، زاماناۋي دامىعان مەگاپوليس دەڭگەيىنە كوتەرىلگەن الماتى – قۇت-بەرەكەسى.
سوندىقتان دا، بارشا قازاقستاندىقتار بۇگىندە ەلورداسىمەن ماقتانىپ، الماتىسىمەن مارقايادى.
ەسىلدىڭ بويىنداعى عالامات قالا دا، الاتاۋدىڭ ەتەگىندەگى سۇلۋ شاhار دا سۇيۋگە، ساعىنۋعا لايىق.
تاۋەلسىز قازاقستاندا وسى ەكى قالانى تاڭ نۇرىنداي، ازات ويدىڭ تۇنىعىنداي اۋىزعا الىپ، شىن جۇرەكتەن ەرەكشەلەندىرىپ ايتۋىمىزدىڭ وسىنداي ءوز جورالعىسى بار.
سەبەبى قازاق ەلىنىڭ عاسىرلار بويعى اڭساعان ارمانىنىڭ وڭىنان ورىندالعانىن ايعاقتايتىن عالاماتتار بار.
تاۋەلسىزدىك تۋرالى ءسوز بولعان تۇستا، ءبىز 1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسىن اينالىپ وتە المايمىز.
وسى ورايدا مەملەكەت باسشىسى ق.ك.توقايەۆ «1986 جىلى ورىمدەي ۇل-قىزدارىمىز كەڭەس وداعىنىڭ قاھارىنان قايمىقپاي، ۇلت نامىسى ءۇشىن الاڭعا شىقتى. وسى كۇننەن سوڭ تۋرا بەس جىل وتكەندە تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاريالاۋىمىزدىڭ سيمۆولدىق ءمانى زور» دەپ اتاپ وتكەنىن جاقسى بىلەمىز.
سول ازاتتىقتىڭ العاشقى قارلىعاشتارى – جەلتوقسان قاھارماندارى دا بۇگىن ورتامىزدا وتىر.
ال، قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ ءوزىنىڭ جاقىن كۇندە جاريالاعان «تاۋەلسىزدىك تاعىلىمى» دەگەن تاريحي ماقالاسىندا «وسىدان وتىز جىل بۇرىن ءبىز سانالى تۇردە، ءوز دۇنيەتانىمىمىز بەن بولمىسىمىزدىڭ نەگىزى رەتىندە بوستاندىق پەن ازاتتىققا تاڭداۋ جاسادىق» دەگەن بولاتىن.
الماتى قالاسى تاۋەلسىزدىكتىڭ ۇلى باستاۋلارى مەن جاڭا قۇندىلىقتارىن التىن بەسىگىندە ايالاپ، الاقانىندا تەربەدى.
وسىنىڭ بارلىعى الماتىنىڭ حالقى ەرجۇرەك، تاۋەكەلشىلدىگىنەن جانە الاتاۋدىڭ شىرقاۋ بيىك شىڭدارىنا قاراپ ءومىر سۇرگەندىكتەن شىعار!
مارتەبەڭ ءوسىپ، قارايتىن اسقار بيىگىڭنىڭ بولعانى قانداي باقىت!
بۇگىندە ەكونوميكاسى نىعايعان، ءوندىرىسى وركەندەگەن، رۋحانياتى ورلەگەن، كاسىپكەرلىگى دامي تۇسكەن، عىلىمى قانات قاققان، جاستاردىڭ قالاسى الماتىنىڭ ۇلت تاۋەلسىزدىگىن تۇعىرىن نىعايتۋ جولىندا ەڭبەك ەتە بەرەرى ءسوزسىز.
وسىنداي ۇلى ىستەردى ىسكە اسىرۋدا بارشا قازاقستاندىقتار سياقتى الماتىلىقتاردىڭ دا ۇلەسى ەرەن.
ال، وتانىمىزدىڭ حالقى وزدەرى حاق تۇراتىن ەلدىك بيىكتىكتى ەگەمەن قازاقستاننىڭ وركەنيەتتىلىك جولىنان كورەدى. ەلىن سۇيگەن ەلباسى ءوز ەلىن ز0 جىلدا قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقىتتىرماي، قايرانعا قالدىرماي، الەمدىك وركەنيەتتىڭ الدىڭعى شەبىنە، دۇنيەدەگى ەڭ دامىعان 40 ەلدىڭ قاتارىنا قوستى.
ەلباسىنىڭ بۇل تەڭدەسسىز تاريحي ەڭبەگىنە سان ۇرپاق ءالى-اق زور قۇرمەتپەن ايتاتىن بولادى.
ەلى سۇيگەن ەلباسىنا وسىناۋ مەرەيتوي قارساڭىندا شەكسىز رازىلىق سەزىمىمىزدى سىزدەردىڭ اتتارىڭىزدان ايتۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
ءقادىرى بيىك قالا تۇرعىندارى!
تىرلىكتى بىرلىكتەن ىزدەگەن قازاق حالقىنا ۇلى بابالاردان قالعان «ىنتىماق قايدا باراسىڭ، بەرەكە-بىرلىككە بارامىن» دەگەن اتالى ءسوزى الداعى ءومىرىمىزدىڭ ۇلاعاتتى ۇرانى بولارى اقيقات.
دوڭگەلەگەن دۇنيە تەك قانا زىمىراعان ۋاقىتقا عانا تاۋەلدى ەكەن. ال، داريا ۋاقىت، دارحان مەزگىل ارايلاپ اتقان ازاتتىقتىڭ اق تاڭىمەن قازاق حالقىنا ولشەۋسىز قىزمەت ەتۋدە.
ءبىز باعالاي بىلگەن قاستەرلى ۋاقىتتىڭ باعاسى دا وسىندا.
سونىمەن قاتار، موينىمىزدا بابالاردىڭ سان عاسىرلىق ۇلى كوشىن كەلەشەككە وزدىرۋ اماناتى تاعى بار.
مىنە، سوندىقتان دا، بىزگە قاشان دا قۋات بەرەتىن، العا جەتەلەيتىن ءبىزدىڭ ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز – ول وتانىمىز، تاۋەلسىز قازاقستان ەشكىمگە كۇمان كەلتىرمەسى انىق.
ال، وسى وتىز جىلدا تاۋەلسىزدىك بىزگە نە بەردى دەسەك، تاۋەلسىزدىك ويعا ەركىندىك بەردى.
تاۋەلسىزدىك ەزىلگەن ەڭسەنى تىكتەۋگە مۇمكىندىك بەردى.
تاۋەلسىزدىك وزگە ەلدەرمەن تەرەزەمىزدى تەڭەستىردى.
تاۋەلسىزدىك دەربەس دامۋ جولىمىزدى ءوز قولىمىزعا ۇستاتتى.
ويتكەنى، وسى اسۋلاردان القىنباعان ۇلت تاۋەلسىزدىگى تۇتاس ۇلتقا قانات ءبىتىرىپ، ەركىن ەلدىڭ قارىشتى قادامىن اشىپ، جازيرا كوڭىلىن كوككە كوتەرىپ، جارقىن دا جاسامپاز بولاشىعىنا داڭعىل جول اشتى.
ولاي بولسا، ءبىز كەلەشەكتە ءبىلىمى تەرەڭ، پاراساتى مول، رۋحاني باي، مەملەكەت باسقارۋ ىسىنە جەتىك، ءوندىرىستى جانداندىرا الاتىن، پاتريوتتىق رۋحتاعى جاستارىمىزدى تاربيەلەۋىمىز قاجەت.
وتان ءۇشىن جانىن بەرەتىن جاس ۇرپاقتاردى تاربيەلەي الساق، قازاقستاننىڭ تاعدىرى مەن بولاشاعى الداعى مىڭجىلدىقتارعا تامىر جايارى ءسوزسىز.
قابىرعاسى قاتپاعان جاس مەملەكەتتىڭ الدىندا تاۋەلسىزدىك سىيلاعان وسىنداي داڭعىل دا دارا جولى جاتىر.
ول جولدان ءوتۋ ءۇشىن ءالى الۋان اسۋلاردان اسۋ، كەدەرگىلى وتكەلدەردەن ءوتۋ مىندەتتەرى تۇر.
مىنە، سوندىقتان تاۋەلسىزدىك – باستاعى باقىتتىڭ باعاسىن بايىپتاي بىلۋگە جەتەلەيتىن ۇلاعاتتى ۇعىم. ال، تاۋەلسىزدىكتى باياندى ەتۋ – ءبىزدىڭ باستى مۇراتىمىز. وسى ورايى كەلگەن وتىز جىلدا قازاقستان تامىرىن تەرەڭگە جايعان، الىپ بايتەرەگى بۇرشىك اتقان، سامۇرىق قۇسى قولىنا قونعان ۇلت بيىگىنە كوتەرىلدى.
ال، ازاتتىقتىڭ اناسى – بوستاندىق بولسا، تاۋەلسىزدىكتىڭ اناسى – ەركىندىك ەكەنى بارشاعا ءمالىم.
وسىلايشا، كۇلتەگىن بابادان قالعان وركەنيەتتىڭ ونەگەسى عاسىرلاردان جوعالماي، ۇلىسىنا جەتتى. قازاق دالاسى ۇلى تۇركى الەمىنىڭ قارا شاڭىراعىنا اينالدى.
حالقىمىزدا «باقىت باعالاعاننىڭ باسىندا تۇرادى» دەگەن دانا ءسوز بار. ولاي بولسا، باقىتىمىزدى باعالاپ، تاۋەلسىزدىگىمىزدى تۇعىرلاندىرا، ەركىندىگىمىزدى تۇرلەندىرە تۇسەيىك، ارداقتى اعايىن.
بۇگىندە اتا-بابادان ميراس بولعان بايتاق ولكەدە ورىن تەپكەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەجەلدەن امانات بولعان ۇلى ىستەردىڭ، قاسيەتتى ءتىلدىڭ، ۇلاعاتتى ءسالت-داستۇردىڭ، ىرگەلى مەملەكەتتىڭ زاڭدى مۇراگەرى بولىپ سانالادى.
سوندىقتان، بابالارىمىز ءتىرى بولۋ ءۇشىن ءبىر بولسا، ءبىز ءىرى بولۋ ءۇشىن ءبىر بولۋىمىز كەرەك ەكەندىگىن ەشقاشان ەستەن شىعارمايىق.
ويتكەنى، تاۋەلسىزدىككە دەيىن ءبىز كەشپەگەن تايعاق، ءبىز وتپەگەن سوقپاق جوق. ەندىگى جەردەگى تىرلىگىمىز وڭ، جولىمىز ءتۇزۋ بولعاي! ءتۇزۋ جولدا كوشىمىز كولىكتى، باسىمىز ەرىكتى، ماقساتىمىز تابىستى بولسىن!
ولاي بولسا، تاۋەلسىزدىكتىڭ قاينار بۇلاعى سارقىماسىن، ۇلتىمىزدىڭ جىگەرى مۇقالماسىن، ىنتىماق پەن بىرلىكتىڭ قاناتى قايىرىلماسىن، شىبىقتاي يىلگەن جاس ۇرپاق اتا-بابا جاعىپ كەتكەن وتتىڭ الاۋىن سوندىرمەسىن!
وتكەن سارا تاريحىن وقيتىن، دارا ءسالت-داستۇرىن جوعالتپاس، ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن ىزدەيتىن، سالاماتتى دا سانالى ومىرگە قۇشتار ۇلتجاندى جاستارىمىز كوپ بولسىن!
وسىنداي ۇلتىمىزدىڭ ۇلى قۇندىلىقتارى مەن باي مۇرالارىن ەرتەڭگى ەل يەسى بولار جاستارىمىز وسىنى جادىندا ساقتاسا دەيمىن.
ويتكەنى، اتا-بابا اماناتىن ورىنداۋ - سول جالىندى جاستارىمىزدىڭ يىعىنا تۇسەر اسا ۇلكەن جاۋاپتى جۇك. كەشەگى الاش ارىستارى ارامانداعان ازاتتىق تاڭى ۇرپاعىنا شۇعىلالى شۋاعىن شاشا بەرسىن!
ءبىزدىڭ ۇلى مىندەتىمىز بۇگىنگى قوعام مەن جاستارعا وسى ۇلت پەن حالىق الدىنداعى ۇلى جاۋاپكەرشىلىگىن كەڭىنەن ناسحيحاتتاۋمەن ەرەكشەلەنبەك.
ءبىزدىڭ اعا بۋىن ارداگەر اعالارىمىز كەشەگى قان مايداندا قول باستاپ، ەلىن قورعاسا، بۇگىنگى بەيبىت كۇندە جول باستاپ، ەگەمەن ەلىن كوركەيتۋگە وراسان زور ۇلەس قوسىپ كەلەدى.
سول ءۇشىن دە ءبىز ولارعا ءاردايىم راقمەت ايتامىز.
سونداي-اق، بىرلىك پەن تاتۋىلىقتىڭ تىرەگىنە اينالعان ءتۇرلى ەتنوس وكىلدەرىنىڭ قاجىماس تىرلىكتەرىنە العىس بىلدىرگىم كەلەدى!
وسىنىڭ بارلىعى - بۇگىنگى «ماڭگىلىك ەل» قاقپاسىنان اتتاعان ەگەمەن ەلىمىز ءۇشىن سىناپتاي سىرعىعان قاس-قاعىم ءسات، مەملەكەت بولىپ قالىپتاسۋدىڭ وردالى وتىز شىڭى، كوز تاستار وتىز بەلەسى عانا.
بۇگىندە جەلمەن جارىسقان، قۇستان جۇيرىك وردالى وتىز جىلدىڭ وسىلايشا تاڭ شاپاعى مەن كۇن شۋاعىنىڭ عاجايىپ كەرەمەتىن پاتشا كوڭىل كيەلى حالقى مەن ماڭدايىنا ۇكى تاققان ۇلاعاتتى ۇرپاعى توسىنە باستى.
ال، قىزىل ءسوزدىڭ قىرمانىن كۇندە قۋىرىپ، كۇبىسىن كۇندە ساپىرا بەرگەننەن ەشكىم مول قازىنا مەن ىرىس-داۋلەتتى، بەرەكەلى بىرلىك پەن وراسان يگىلىكتى سىرتتان اكەپ بەرمەيدى.
ونى تۇسىنگەن ءجون، بىلگەن ابزال! ال، ۇلت تاۋەلسىزدىگىن كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋ - ءاربىر قانداسىمىزدىڭ پارىزى، جاس جەلكەن جاستارىمىزدىڭ مىندەتى دەپ سانايمىن.
ويتكەنى، تاۋەلسىزدىك ۇلتىمەن ءقادىرلى، ۇرپاعىمەن مارتەبەلى.
ءسوزىمدى قورىتىندىلاي كەلە، تۋعان وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى تۇعىرلى، بولاشاعى باياندى، كەلەشەگى كەمەل بولسىن، ارداقتى اعايىن.
بارشا الماتى قالاسى جۇرتشىلىعىن تاعى دا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىق مەرەيلى مەرەكەسىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن!
ۇلتتىق ساياساتتىڭ نۇرلى نارىمەن جىگەرلەنگەن، ىنتىماعى مەن دوستىعى جاراسقان، ەلىمىزدىڭ باعىن اسىراتىن، مەرەيىن تاسىتاتىن ۇلى ىستەرىڭىزگە ساتتىلىك تىلەيمىن!
وتباستارىڭىزعا اماندىق، دەندەرىڭىزگە ساۋلىق، باقىتتى ءومىر تىلەيمىن.
مەرەيىمىز ۇستەم، تىلەگىمىز قابىل بولسىن!
مەرەكە مەرەكەگە ۇلاسسىن، قىمباتتى الماتىلىقتار!
تۋعان وتانىمىز – قازاقستان جاساي بەرسىن!
زەيىن قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا راقمەت!