ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا قانداي شارالار قابىلدانىپ جاتىر؟
بۇل تۋرالى الماتى قالاسى ءدىن ىستەرى جونىندەگى باسقارماسىنىڭ جاۋابىندا ايتىلعان، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz.
جاستار اراسىندا ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا قانداي شارالار قابىلدانىپ جاتىر؟
الماتى قالاسى ءدىن ىستەرى جونىندەگى باسقارماسى - مەملەكەتتىڭ ءدىن سالاسىنداعى ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋشى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگان.
باسقارما ماقساتى حالىق اراسىندا ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ، زايىرلىلىق قاعيداتتارىن ناسيحاتتاۋ جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىمدى نىعايتۋ بولىپ تابىلادى.
وسى ورايدا، بۇگىنگى تاڭدا باسقارمامەن ءبىرقاتار جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. وتكەن جىلدان بەرى حالىق اراسىندا ءارتۇرلى فورماتتاعى 500-دەن استام كەزدەسۋلەر مەن سۇحباتتار وتكىزىلىپ، جالپى سانى 60-مىڭعا جۋىق ادام قامتىلدى. اتالعان شارالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى مەكتەپ، كوللەدج، ۋنيۆەرسيتەتتەردە وقيتىن جاستار اراسىندا وتكىزىلدى.
بۇل جۇمىستى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ارنايى ءدىن سالاسىنداعى بىلىكتى ماماندار تارتىلعان ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ توبى قۇرىلدى.
بۇدان بولەك، ءدىني راديكالدى ۇيىمداردىڭ قاۋىپتىلىگى تۋرالى اقپارات بەرۋ جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا ءدىن وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن مەشىت جاماعاتتارى اراسىندا تۇراقتى تۇردە كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلۋدا.
ءدىني ادەبيەتتەردى جانە ءدىني مازمۇنداعى وزگە دە اقپاراتتىق ماتەريالداردى تاراتۋ بويىنشا مونيتورينگ قالاي جۇرگىزىلەدى؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2011 جىلعى 11 قازانداعى «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» № 483ء-ىV زاڭىنىڭ 5-بابىنا سايكەس، باسقارما وڭىردەگى ءدىني احۋالدى زەردەلەۋدى جانە تالداۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ءوز قۇزىرەتىنە جاتاتىن ماسەلەلەر بويىنشا جەرگىلىكتى دەڭگەيدە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەدى.
زاڭنىڭ 5-بابىنىڭ 1-تارماعى 7-تارماقشاسىنا سايكەس، ءدىني ادەبيەتتەردى، ءدىني مازمۇنداعى وزگە دە اقپاراتتىق ماتەريالداردى، ءدىني ماقساتتاعى زاتتاردى تاراتۋعا ارنالعان ستاسيونارلىق ءۇي-جايلاردى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانمەن بەكىتىلەدى.
سونىمەن قاتار، زاڭ تالاپتارىنا سايكەس، ءدىني ادەبيەتتى، ءدىني مازمۇنداعى وزگە دە اقپاراتتىق ماتەريالداردى، ءدىني ماقساتتاعى زاتتاردى تەك قانا عيبادات ۇيلەرىندە (عيماراتتارىندا)، ءدىني ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا، سونداي-اق وبلىستاردىڭ، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردىڭ جانە استانانىڭ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارى ارنايى بەلگىلەگەن تۇراقتى ءۇي-جايلاردا تاراتۋعا جول بەرىلەدى.
وسى ورايدا، باسقارما تاراپىنان تۇراقتى تۇردە ءدىني ادەبيەت پەن ءدىني مازمۇنداعى وزگە دە اقپاراتتىق ماتەريالداردى تاراتاتىن ورىندارعا مونيتورينگ جۇرگىزىلىپ، زاڭ تالاپتارىنا ساي ءدىنتانۋلىق ساراپتامادان ءوتۋىن قاداعالاۋ جۇرگىزىلۋدە.
بۇدان بولەك، زاڭدا كورسەتىلگەن ورىنداردان تىس جەرلەردە ءدىني ادەبيەت پەن ءدىني مازمۇنداعى اقپاراتتىق ماتەريالداردى تاراتۋ فاكتىسى ورىن العان جاعدايدا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن بىرلەسە
ق ر اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنىڭ 490-بابىنا سايكەس، ءىس قوزعالىپ، حاتتاما تولتىرىلادى.
اتاپ ايتقاندا، بىلتىر زاڭ تالاپتارىن ساقتاماي ءدىني ادەبيەت پەن ءدىني مازمۇنداعى اقپاراتتىق ماتەريالداردى تاراتقان قالانىڭ 2 تۇرعىنىنا قاتىستى 50 اەك مولشەرىندە ايىپپۇل سالىندى.
الماتى قالاسى بويىنشا جاڭادان تىركەلگەن ءدىني اعىمدار دا بار ما؟
زاڭدا كورسەتىلگەن تۇسىنىكتەمەگە سايكەس، ءدىني بىرلەستىك دەگەنىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ، شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوق ادامداردىڭ ءوز مۇددەلەرىنىڭ ورتاقتىعى نەگىزىندە ءدىني قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭنامالىق اكتىلەرىندە بەلگىلەنگەن تارتىپپەن بىرىككەن ەرىكتى بىرلەستىگى.
بۇگىنگى تاڭدا قالا اۋماعىندا 17 كونفەسسيانىڭ اتىنان تىركەلگەن ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ سانى 192 بىرلىكتى قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە 118 ءدىني عيمارات (54 مەشىت، 20 پراۆوسلاۆتىق شىركەۋ مەن سوبور، 2 كاتوليكتىك پريحود، 1 سيناگوگا، ۆون-بۋدديستىك كونفەسسيانىڭ 1 ءدىني عيماراتى، پروتەستانتتىق كونفەسسيالاردىڭ 35 ءدىني عيماراتى، 4 - ەحوبا كۋاگەرلەرى، 1 - نوۆواپوستول شىركەۋى) بار.
2024 جىلدىڭ باسىنان بەرى قالا اۋماعىندا جاڭا ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ تىركەلۋى بويىنشا اقپارات الماتى قالاسى بويىنشا ادىلەت دەپارتامەنتىنەن كەلىپ تۇسكەن جوق.
وزگە ءدىننىڭ جەتەگىندە كەتكەن ازاماتتارمەن جۇمىس قالاي جۇرگىزىلەدى؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسىن كونستيتۋسياسىنىڭ 2 بابىنا سايكەس اركىمنىڭ ار-وجدان بوستاندىعىنا قۇقىعى بار. وسىعان بايلانىستى، ازاماتتاردىڭ كەز-كەلگەن ءدىندى ۇستانۋعا نەمەسە ۇستانباۋعا قۇقىعى بار ەكەندىگىن اتاپ وتكەن ءجون.
بۇدان بولەك، ەكسترەميستىك ءدىني اعىمداردان زارداپ شەككەن ازاماتتارعا كقمەك كورسەتۋ ماقساتىندا 2017 جىلدان بەرى باسقارما جانىنداعى «كەڭەس بەرۋ جانە وڭالتۋ ورتالىعى» ءوز قىزمەتىن جۇرگىزىپ كەلەدى. اتالعان ورتالىق تەولوگ جانە پسيحولوگ مامانداردىڭ قاتىسۋىمەن ەكسترەميستىك سيپاتتاعى ءدىني اعىمداردىڭ راديكالدى، سونداي-اق جالعان يدەولوگيالارىنىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان ادامدار ءۇشىن كەڭەس بەرۋ، الدىن الۋ جانە وڭالتۋ قىزمەتتەرىن كورسەتۋمەن اينالىسادى.
اتالعان باعىتتاعى جۇمىس اعىمداعى جىلى دا جۇيەلى جانە جوسپارلى نەگىزدە جالعاسۋدا. سونىمەن قاتار، ورتالىقتا ەرلەر مەن ايەلدەرگە ارنالعان سەنىم تەلەفونى بار ەكەندىگىن اتاپ وتكەن ءجون (ەرلەرگە ارنالعان سەنىم تەلەفونى: +77011207570، ايەلدەرگە ارنالعان سەنىم تەلەفونى: +77011200503).