ەلىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن قالاسى ءارى ەكونوميكانىڭ جەتەكشى درايۆەرى سانالاتىن الماتى باس جوسپاردى تۇزەتۋگە كىرىستى.
وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى بەيبىت شاحانوۆ ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىككە، تۇراقتى دامۋ مەن بىرەگەي تابيعي كەڭىستىكتى ساقتاۋعا باعىتتالعان جاڭارتىلعان قالا قۇرىلىسىنىڭ تۇجىرىمداماسىن تانىستىردى، - دەپ حابارلايدى Aqshamnews.kz.
شاحانوۆتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ءتيىمدى ورىنداۋ تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسىم مەن قالا ورتاسىنىڭ ساپالى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋگە تىكەلەي بايلانىستى. تابيعي اۋماقتاردى ساقتاۋ مەن تاۋ بوكتەرىندەگى باقىلاۋسىز قۇرىلىستى شەكتەۋ – سوڭعى جىلدارى قوعامدا ۇلكەن پىكىرتالاس تۋدىرىپ جۇرگەن ماسەلەنىڭ ءبىرى بولىپ وتىر.
تاۋ بوكتەرىندە قۇرىلىسقا تىيىم: باس جوسپاردىڭ نەگىزگى شەشىمى
باس جوسپاردى تۇزەتۋ بارىسىندا قالانىڭ جوعارعى بولىگىندە كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي مەن سىعىلىسقان قۇرىلىس سالۋعا تولىق تىيىم سالۋ جاعىنا كوپ ءمان بەرىلىپ وتىر. الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم نىساندارى مەن تۋريزم كلاستەرىنىڭ نىساندارىنا عانا جەڭىلدىك بەرىلەدى ەندى.
«الماتى ەرەكشە تابيعي-كليماتتىق جاعدايدا ورنالاسقان. تاۋ بوكتەرىنە كەز كەلگەن نارسەنى سالا بەرسە ەكولوگيا مەن گەولوگيالىق تۇراقتىلىققا كەرى اسەر ەتەدى. سوندىقتان تاۋلى ايماقتى ساقتاۋ – مىندەتىمىز»، - دەيدى شاحانوۆ.
الماتى وبلىسىنىڭ جەرى قالا قۇرامىنا وتكەننەن كەيىن تاۋلى جەردە 171 مىڭنان استام تۇرعىنى بار 29 جاڭا شاعىناۋدان پايدا بولدى. بۇل اۋماقتاردىڭ ينفراقۇرىلىمى كەنجەلەپ قالعاندىقتان، كولىك، الەۋمەتتىك جانە ينجەنەرلىك سالادا ءبىراز ماسەلە قوردالانىپ قالدى. بۇعان دەيىن ەنگەن بيىكتىككە شەكتەۋ، بەتكەيلەردى كەسۋگە تىيىم سالۋ مەن 15 گرادۋستان جوعارى ەڭىستە قۇرىلىس جۇرگىزبەۋ تالابى جۇكتەمەنى ءىشىنارا عانا تەجەپ وتىر.
بيىلعى 29 قازانداعى قالالىق ءماسليحات مىنا شەكتەۋلەردى ەنگىزدى:
• تاۋلى جانە تاۋ بوكتەرىندەگى ايماقتا كتۇ سالۋعا تىيىم؛
• نۇكتەلى (ۋپلوتنيايۋششايا) قۇرىلىسقا تىيىم؛
• بيزنەس-ورتالىقتار مەن كەڭسەلەر سالۋعا تىيىم.
سونىمەن قاتار بۇرىن بەرىلگەن رۇقسات قۇجاتتارى كۇشىندە قالىپ، جۇمىس بەلگىلەنگەن تارتىپپەن جۇزەگە اسادى.
جاڭا كولىك قۇرىلىمى: مەترو، LRT جانە پوليسەنترلى دامۋ
جاڭارتىلعان باس جوسپار قالادا كوپدەڭگەيلى ءبىرىڭعاي كولىك جۇيەسىن قالىپتاستىرۋدى كوزدەيدى.
نەگىزگى باسىمدىق – جوعارى جانە ورتا جىلدامدىقتاعى قوعامدىق كولىكتى دامىتۋ.
باستى شەشىمدەر:
• مەترو – قالانىڭ جوعارى جىلدامدىقتى نەگىزگى قاڭقاسى.
• LRT – قالانىڭ اۋداندارىن بايلانىستىراتىن ورتا جىلدامدىقتاعى جەلى.
• مەترو، LRT، تەمىرجول توراپتارى مەن اۋەجايدىڭ ينتەگراسياسى.
• كولىك جۇيەسىنىڭ باكاد جانە ەلدىمەكەندەرمەن بايلانىسى.
• ۇلكەن تپۋ جۇيەسى: «شىعىس»، «باتىس» جانە «سولتۇستىك» ستراتەگيالىق كولىك توراپتارىنا اينالىپ، جاڭا ىسكەرلىك كلاستەرلەردىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەدى.
قالانىڭ جاسىل-جەلەگى: الماتى رەكرەاسيانى 1100 گەكتارعا ۇلعايتادى
ءقازىر قالاداعى رەكرەاسيالىق ايماقتاردىڭ اۋماعى 1 215 گەكتارداي بولىپ قالادى، نەگىزى 2 315 گەكتار بولۋى ءتيىس، قالاعا ءقازىر 1000 گەكتاردان استام جاسىل-جەلەكتى اۋماق جەتىسپەيدى. اسىرەسە وڭتۇستىك-باتىس پەن باتىس جاقتا.
باس جوسپار بويىنشا 2030 جىلعا دەيىن جاڭا ساياباقتار مەن الاڭقايلار قۇرىلىپ، تاپشىلىق تولىق جويىلادى دا، 2040 جىلعا قاراي جاسىل ايماق 500 گەكتاردان اسىپ ءتۇسۋى كەرەك. سونىمەن بىرگە قالا وندىرىستىك كاسىپورىنداردى كەزەڭ-كەزەڭىمەن ارناۋلى ايماقتارعا كوشىرە باستاۋدى قولعا الماق.
الماتى مەن الاتاۋ — بولاشاق اگلومەراسيانىڭ «ەكى يادروسى»
باس جوسپاردى تۇزەتۋ الماتىنىڭ پوليسەنترلى دامۋ مودەلىنە كوشۋىن ناقتىلايدى. بۇل كوشى-قوڭنىڭ قۇبىلمالىلىعىن ازايتىپ، قالانىڭ بارلىق بولىگىندە جاڭا تارتىلىس نۇكتەسىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرمەك.
نەگىزگى پوليسەنترلەر:
«شىعىس قاقپاسى»
• تالعار مەن قۇلجا باعىتتارى
• لوگيستيكا، ىسكەرلىك قىزمەتتەر
• MICEء-تۋريزمدى دامىتۋ
• اۋەجاي ماڭىنداعى كولىك تورابى
«باتىس»
• ەكولوگيالىق وندىرىستەر
• الماتى يندۋستريالدى ايماعى
• ەسكى ونەركاسىپ ايماقتارىن ەكو-يندۋستريالدى پاركتەرگە اينالدىرۋ
كەڭىستىكتىك تالداۋدىڭ زاماندىق ادىستەرىن قولدانۋ قالا قۇرىلىسى ساياساتىنا دەرەكتەرگە نەگىزدەلگەن جاڭا، يكەمدى ءتاسىل قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەردى.
قوعامدىق تىڭداۋلار – 24 جەلتوقسان
بارلىق ۇسىنىستار، ادىستەر مەن قورىتىندىلار باس جوسپاردى تۇزەتۋگە نەگىز بولدى. قۇجاتتىڭ تۇپكىلىكتى نۇسقاسى 2025 جىلعى 24 جەلتوقساندا كوپشىلىكتىڭ تالقىسىنا ۇسىنىلادى.
«باس جوسپاردى تۇزەتۋ – بۇل قالانىڭ دامۋ ديناميكاسىن جانە جاڭا سىن-قاتەرلەرىن كورسەتەتىن ستراتەگيالىق قادام. ءبىز ءقاۋىپسىز، ەكولوگيالىق تۇرعىدا تازا ءارى قولايلى قالا قالىپتاستىرامىز، وندا ءار اۋدان ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتەتىن بولادى»، - دەپ تۇيىندەدى ءوز ءسوزىن بەيبىت شاحانوۆ.