الماتى: دامۋ مەن تۇراقتىلىق جولىندا

الماتى قالاسىنىڭ بيۋدجەتىن ناقتىلاۋ بويىنشا ۇسىنىستار

الماتى قالاسى ەلىمىزدىڭ ەڭ ءىرى مەگاپوليسى جانە قارجى-ەكونوميكالىق ورتالىعى رەتىندە الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق دامۋدىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى بولىپ تابىلادى. 2024 جىلعى بيۋدجەتكە ەنگىزىلگەن سوڭعى ناقتىلاۋ قالانىڭ الەۋمەتتىك جانە ينفراقۇرىلىمدىق ماسەلەلەرىن شەشۋدە ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى. بۇل تۇزەتۋلەردىڭ باستى ماقساتى – قالالىق رەسۋرستاردى ءتيىمدى قايتا ءبولىپ، باسىم باعىتتاردى دامىتۋعا قولداۋ كورسەتۋ.

بيۋدجەتتىك شىعىنداردى قىسقارتۋ جانە قايتا ءبولۋ
قالا بيۋدجەتىنىڭ شىعىستارى 82،9 ملرد تەڭگەگە ازايتىلدى. بۇل قاراجاتتىڭ قىسقارۋى ءبىرقاتار فاكتورلارعا بايلانىستى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ قورىتىندىلارى بويىنشا ۇنەمدەۋ، ۇزاققا سوزىلعان كونكۋرستىق راسىمدەر جانە جوبالاردىڭ ىسكە اسىرۋ مەرزىمىنىڭ كەيىنگە قالۋى بار. 57،9 ملرد تەڭگە قاراجات 2025 جىلعا قايتا بولىنەدى. وسىعان قاراماستان، بۇل قىسقارتۋ جالپى بيۋدجەت شىعىندارىنىڭ تەك 1،6 پايىزىن قۇرايدى، بۇل قارجىلىق تۇراقتىلىقتى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

الەۋمەتتىك تۇراقتىلىق پەن دامۋ باسىمدىقتارى
الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋعا قوسىمشا 8،3 ملرد تەڭگە ءبولىندى. ونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە تۇرعىن ءۇي سالالارىنا ايتارلىقتاي كوڭىل ءبولىندى.

• ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا 4 ملرد تەڭگە كولەمىندە قوسىمشا قارجى ءبولىندى. بۇل قارجىعا بالاباقشالار مەن مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسى مەن رەكونسترۋكسياسى جۇرگىزىلۋدە. سەيسميكالىق كۇشەيتۋ مەن جوندەۋ جۇمىستارىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن سي سينحاي كوشەسىندەگى جانە «وربيتا-3» شاعىن اۋدانىنداعى بالاباقشالارعا 1 ملرد تەڭگە ءبولىندى. سونىمەن قاتار، جاڭا مەكتەپتەر مەن شىعارماشىلىق ورتالىقتاردى سالۋ ءۇشىن قاراجات قاراستىرىلدى. بۇل نىسانداردىڭ قۇرىلىسى 2025 جىلدىڭ شىلدەسىنە دەيىن اياقتالماق.

• دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا رەزيدەنتۋرا ستۋدەنتتەرىنە ارنالعان 120 گرانت پەن ستيپەنديا ءبولىنىپ، 7 مەديسينالىق كوللەدجدە 1 206 جاڭا ستۋدەنتتىڭ وقۋىنا جانە ستيپەندياسىنا 398،6 ملن تەڭگە جوسپارلانعان. سونىمەن قاتار، №7 جانە №4 قالالىق اۋرۋحانالار مەن گاگارين كوشەسىندەگى ەمحانانىڭ قۇرىلىسىن اياقتاۋ ءۇشىن 21 ملن تەڭگە بولىنەدى.

• الەۋمەتتىك قولداۋ اياسىندا حالىقتىڭ وسال توپتارىن قولداۋعا 585 ملن تەڭگە قاراستىرىلدى. بۇل قاراجات ازاماتتارعا ۇيدە الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ جانە مۇگەدەكتىگى بار ادامداردى قولداۋعا باعىتتالماق.

تۇرعىن ءۇي ماسەلەلەرى
الماتى اكىمدىگىنىڭ "الماتى جاستارى" باعدارلاماسى ارقىلى جاس ماماندارعا قوسىمشا 1،4 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، 80 يپوتەكالىق نەسيە بەرۋ جوسپارلاندى. بۇل الەۋمەتتىك، قۇقىق قورعاۋ جانە كوممۋنالدىق سالاداعى جاس قىزمەتكەرلەرگە باسپانا ماسەلەسىن شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي-اق، ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن 2،5 ملرد تەڭگە بولىنەدى.

كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ
قالانىڭ كولىك ينفراقۇرىلىمىن جەتىلدىرۋگە قوسىمشا 5 ملرد تەڭگە باعىتتالدى. ونىڭ ىشىندە جاڭا اۆتوبۋس باعىتتارىن سۋبسيديالاۋ ءۇشىن 4 ملرد تەڭگە جانە اباي داڭعىلىن قالقامان ىقشام اۋدانىنىڭ اشيموۆ كوشەسىنەن باستاپ قالا شەكاراسىنا دەيىن سوزۋ ءۇشىن 967،4 ملن تەڭگە قاراستىرىلعان. بۇل جوبالار قالالىق كولىك جۇيەسىنىڭ ساپاسىن جاقسارتىپ، تۇرعىنداردىڭ كۇندەلىكتى قوزعالىسىن جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

الماتىنىڭ دامۋىنا جاڭا سەرپىن
2024 جىلعى بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ اياسىندا الەۋمەتتىك جانە ينفراقۇرىلىمدىق باسىمدىقتارعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىندى. بۇل تۇزەتۋلەر ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن جەتىلدىرۋگە، تۇرعىن ءۇي ماسەلەلەرىن شەشۋگە جانە كولىك جۇيەسىن دامىتۋعا باعىتتالعان. الماتى اكىمدىگى الداعى ۋاقىتتا دا بيۋدجەت قاراجاتىن ءتيىمدى ءارى اشىق پايدالانۋ ارقىلى قالانىڭ الەۋمەتتىك تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتىپ، ونىڭ ودان ءارى دامۋىنا ۇلەس قوسۋدى جالعاستىرادى.

قابىلدانعان شارالار قالانىڭ قازىرگى جانە بولاشاقتاعى قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، الماتىنىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن قولايلى ءارى جايلى ورتا قۇرۋعا ىقپال ەتەدى.