الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆتىڭ حالىقپەن بەسىنشى كەزدەسۋى جەتىسۋ اۋدانىندا ءوتتى. ءىس-شاراعا 500-دەن استام قالا تۇرعىندارى كەلدى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
الماتى اكىمىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، جەتىسۋ اۋدانى الماتىنىڭ «كونە» اۋداندارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، بيىل وعان 86 جىل تولادى. تاريحي تۇرعىدا ول ونەركاسىپتىك جانە ساۋدا اۋدانى رەتىندە قالىپتاستى: بۇل سالالاردا 40 مىڭعا جۋىق ادام نەمەسە حالىقتىڭ 45%-ى قامتىلۋدا. اۋداندا جەڭىل ونەركاسىپ، جيھاز ءوندىرىسى دامىعان، ءبىرقاتار ءىرى زاۋىتتار جۇمىس ىستەيدى.
حالىقپەن كەزدەسۋ بارىسىندا الماتى اكىمى اۋداننىڭ نەگىزگى پروبلەمالىق ماسەلەلەرىن، سونىڭ ىشىندە ەسكىرگەن تۇرعىن ءۇي، ينجەنەرلىك جەلىلەر مەن جول توسەمىنىڭ توزۋى، ستيحيالىق ساۋدا، ەكولوگيا جانە اباتتاندىرۋ، سونداي-اق الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم ماسەلەلەرىن اتاپ ءوتتى.
بۇگىنگى تاڭدا اۋداندا سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ ماسەلەلەرى، اسىرەسە، "كەمەل" شاعىناۋدانىندا وتكىر تۇر. ەربولات دوسايەۆ وتكەن جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا انىقتالعان مەردىگەردىڭ جاۋاپسىز ەكەنىن، سوندىقتان سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جەلىلەرىن سالۋ جونىندەگى جوبانى ىسكە اسىرۋ كەلەسى جىلعا اۋىستىرىلاتىنىن حابارلادى.
اعىمداعى جىلى قازىبايەۆ، رىسقۇلوۆ، تاتىبەكوۆ، رايىمبەك كوشەلەرىندە سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىن قايتا جاڭارتۋ جانە كارىز قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستار اياقتالاتىن بولادى. اعىمداعى جىلدىڭ مامىر ايىندا سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جەلىلەرىنىڭ قۇرىلىسىنا مەملەكەتتىك ساراپتاما الىندى.
68 كوشەدە جۇمىس شامامەن 2023 جىلدىڭ كوكتەمىندە باستالادى. قالا باسشىسى جولدار تەك ينجەنەرلىك جەلىلەر پايدالانۋعا بەرىلگەننەن كەيىن عانا اسفالتتالاتىنىن اتاپ ءوتتى. بايانداما بارىسىندا الماتى اكىمى بيىلعى جىلى جالپى ۇزىندىعى 27،3 كم بولاتىن 20 كوشەنىڭ جولدارىن ورتاشا جوندەۋ جوسپارلانعانىن ايتتى.
جاۋىن-شاشىن كەزىندە سۋ باسۋ ماسەلەسىن شەشۋ ماقساتىندا 7 مەكەنجاي بويىنشا ارىق جۇيەسىن جوندەۋ اياقتالادى، رايىمبەك داڭعىلى بويىنداعى سۋ بۇرۋ كوللەكتورلارى قالپىنا كەلتىرىلەدى، بۇل مەگاپوليستىڭ جوعارعى جاعىنان جاڭبىر اعىنىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا 27 كوشە بويىنشا ەرىگەن قار سۋىن بۇرۋ ءۇشىن ارىق جەلىلەرى مەن كوللەكتورلاردى سالۋ جانە قايتا جاڭارتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما ازىرلەندى، اۋدان اكىمدىگىنىڭ كۇشىمەن 27 ۋچاسكە بويىنشا ارىق جەلىلەرىنە اعىمداعى جوندەۋ جۇرگىزۋ جوسپارلانعان.
جەتىسۋ اۋدانىندا جارىقتاندىرۋ جانە ەلەكترمەن قامتاماسىز ەتۋ پروبلەمالارى بايقالۋدا. «جاڭا الماتى» جوباسىنا سايكەس، اۋداندا 162 جارتىلاي جارىقتاندىرىلماعان كوشەلەردى جارىقتاندىرۋ جوسپارلانعان. قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارى ءۇشىنشى توقساندا باستالادى. ەربولات دوسايەۆ "كەمەل" شاعىناۋدانىندا ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىن قايتا قۇرۋ جۇمىستارى باستالعانىن اتاپ ءوتتى. ولار اياقتالعاننان كەيىن شاعىناۋداننىڭ ءاربىر جەكە ءۇيى قالالىق جەلىلەرگە قوسىلعان تۇراقتى ەلەكترمەن قامتىلادى.
مەكتەپتەر مەن مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە ورىن تاپشىلىعىن تومەندەتۋ ماقساتىندا اعىمداعى جىلى 3 مەكتەپكە جاپسارلاس قۇرىلىس سالۋ جوسپارلانۋدا. «اينابۇلاق-4» شاعىناۋدانىندا 1986 جىلى سالىنعان عيماراتتى بۇزىپ، 160 ورىندىق بالاباقشا سالىنادى. وتكەن جىلى اكىمدىك راتۋشنىي كوشەسىندە 280 ورىندىق بۇرىنعى بالاباقشا عيماراتىن ساتىپ الدى، ول جىل سوڭىنا دەيىن اشىلادى. ەربولات دوسايەۆ ءۇش دەنە شىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالعاننان كەيىن بالالارعا ارنالعان بارلىق سپورت سەكسيالارى تەگىن بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.
بۇگىندە اۋدان ەمحانالارىندا جوسپارلى قۋاتتىڭ ارتقانى بايقالادى. قازىرگى ۋاقىتتا "كەمەل" شاعىناۋدانىندا 200 كەلۋشىگە ارنالعان وتباسىلىق-دارىگەرلىك امبۋلاتوريانىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. اكىمدىك اۋداندا ەمحانالار اشۋ ءۇشىن 2 عيمارات ساتىپ الدى. قالا باسشىسى جۇمىسشى كەنتىندە ەمحانا اشۋ شەشىمىن قاراستىرۋ جالعاسىپ جاتقانىن ايتتى.
الماتى اكىمىنىڭ اقپاراتى بويىنشا، اۋدان تۇرعىندارىنىڭ وتىنىشتەرىن تالداۋ ولاردىڭ جارتىسىنا جۋىعى ۋچاسكەلەردى اباتتاندىرۋعا نەمەسە اۋلا اۋماقتارىن جوندەۋگە قاتىستى ەكەنىن كورسەتتى. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ەربولات دوسايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا 2022 جىلعا ارنالعان «حالىقتىڭ بيۋدجەتكە قاتىسۋى» جوباسىن قارجىلاندىرۋ 300 ملن تەڭگەگە – 1،1 ملرد تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتىلدى. تۇرعىنداردىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا 23 جوبا ىرىكتەلدى، ونىڭ ىشىندە 3 ءىرى جوبا – بۇلار چەرنوۆيسكايا كوشەسىندەگى ەسەنتاي وزەنىنىڭ، كوپەرنيك كوشەسىندەگى كىشى الماتى وزەنىنىڭ، وماروۆ كوشەسىنەن قازىبايەۆ كوشەسىنە دەيىنگى قاراسۋ وزەنىنىڭ جاعالاۋلارى، ساياباقتارعا، جاياۋ جۇرگىنشىلەر ايماقتارىنا جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، بالالارعا ارنالعان ويىن جانە سپورت،فۋتبول الاڭدارىن جاساۋ قاراستىرىلعان. سونداي-اق، اۋداندا "گۇلدەر" ساياباعى مەن "اينابۇلاق-1" جانە "اينابۇلاق-3" شاعىناۋداندارىنداعى گۇلزارلاردى اعىمداعى جوندەۋ جۇمىستارى جوسپارلانعان.
قازىرگى ۋاقىتتا "كوكمايسا" شاعىناۋدانداعى ەسەنتاي وزەنىنىڭ جاعالاۋىنا ساياباق سالۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بيىلعى جىلى رىسقۇلوۆ/ءسۇيىنباي داڭعىلى بويىنداعى كوپىر استىندا جاستاردىڭ سپورتتىق پاركىنىڭ، "اينابۇلاق-1" شاعىناۋدانىنداعى ەسەنتاي وزەنىنىڭ بويىندا "جاستار" ساياباعىنىڭ قۇرىلىستارىن باستاۋ، "كوكجيەك" شاعىناۋدانىنداعى جانە م. جۇمابايەۆ كوشەسى بويىندا جاياۋ جۇرگىنشىلەر ايماقتارىن سالۋ جوسپارلانعان. "كەمەل" شاعىناۋدانىنداعى وزەن جاعالاۋىنا ساياباق سالۋ جوسپارلانعان.
الماتى اكىمىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا تۇرعىندار جولداردى، كارىز جانە ەلەكتر جەلىلەرىن جوندەۋ، اباتتاندىرۋ، ت.ب ماسەلەلەردى كوتەردى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن حالىقپەن كەزدەسۋلەردىڭ جاڭا فورماتىنا سايكەس، جىل سوڭىنا دەيىن ەربولات دوسايەۆ حالىقپەن 24 كەزدەسۋ وتكىزەدى – توقسان سايىن 8 اۋداننىڭ تۇرعىندارىمەن ءبىر-بىر كەزدەسۋ.
ەسكە سالساق، الماتى اكىمىنىڭ حالىقپەن العاشقى كەزدەسۋى بوستاندىق اۋدانىندا 14 ساۋىردە، ەكىنشىسى – 28 ساۋىردە الاتاۋ اۋدانىندا، ءۇشىنشىسى -12 مامىردا اۋەزوۆ اۋدانىندا، ءتورتىنشىسى - 19 مامىردا ناۋرىزباي اۋدانىندا ءوتتى.