الماتى قالاسىنداعى اۋەزوۆ اۋدانىنا قاراستى №116 مەكتەپتىڭ 11-سىنىپ وقۋشىسى سايا ءقىدىرالى IELTS ەمتيحانىندا 9 بالل الىپ، الەمدىك رەكوردقا قول جەتكىزدى. ءقازىر جۇرت نازارى قارشاداي قىزعا اۋىپ وتىر. نەگە دەسەڭىز، ءدال وسىنداي تابىسقا ەكىنىڭ ءبىرى قول جەتكىزە بەرمەيدى. باعى مەن بابى قوسا شاپقان سايا ءقىدىرالى «ALATAU AQPARAT» ۇجىمىنا ارنايى كەلىپ، قۋانىشىمەن ءبولىستى.
«جەتىستىگىمنىڭ ءبارى انامنىڭ ەڭبەگى»
– سايا، العاشقى سۇراعىمىز بۇكىل الەۋمەتتىك جەلىنى شۋلاتقان IELTS تەستى جايلى بولماق. مۇنداي ناتيجەگە قالاي قول جەتكىزدىڭ؟ بۇل سىناققا قانداي ماقساتپەن قاتىستىڭ؟
– العاش رەت 11 جاسىمدا IELTSء-تى تاپسىرىپ، 6،5 ۇپاي جيناعانىم ەسىمدە. سول جولى ءوزىمدى وتە ىڭعايسىز سەزىندىم. سەبەبى، مەنىڭ كۇتكەن ناتيجەم بۇدان جوعارى بولعان ەدى. «سوندا مەن ءۇشىن وسىنشاما تەر توككەن انامنىڭ ەڭبەگى قايدا قالدى؟» دەپ ىشتەي نالىدىم. سول جولى الدىما ۇلكەن ماقسات قويىپ، كورسەتكىشتى 9 بالعا دەيىن كوتەرۋدى كوزدەدىم. اراعا التى جىل وتكەندە، سول ارمانىنا قول جەتكىزدىم. مەنىڭ ەڭ العاشقى ۇستازىم – انام شولپان ءدىناسىلوۆا. ارينە، بىزدە كوپتەگەن قارجىلاي قيىندىقتار بولدى. سوعان قاراماستان، 11 جاسىمدا IELTS-تى تاپسىرارىمدا انام بەتىمنەن قاقپادى. ءبىراق سول IELTS-تىڭ اقىسىن تولەۋ ءۇشىن انام ءبىر اياقكيىمىن ءتورت ماۋسىم بويى كيدى. انامنىڭ پەرزەنتى ءۇشىن قالاي ەڭبەك ەتكەنىن ەشقاشان ۇمىتپايمىن. قارجىلاي قيىندىق كورسە دە، ماعان قاجەتتى كىتاپتار مەن IELTSء-تىڭ اقىسىن تولەدى. جەتىستىگىمنىڭ ءبارى انامنىڭ ەڭبەگى. ءقازىر انامنىڭ ەڭبەگىن ماقتانىشپەن ايتىپ وتىرامىن. اڭگىمەنى انامنان باستاپ وتىرعانىم دا سوندىقتان.
ءساتىن سالسا، ءالى دە كوپ نارسەگە قول جەتكىزىپ، بيىكتى باعىندىرارىم ءسوزسىز. مىنە، انامنىڭ ەڭبەگىنىڭ اقتالعانى وسى ەمەس پە، العاشقى جەڭىسكە قول جەتكىزىپ، الەمدەگى ەڭ جاس IELTS-9.0 ساراپشىسى اتاندىم. مەن ءۇشىن بۇل كۇن ەشقاشان ۇمىتىلمايتىن شىعار. ناتيجەمدى اشقان كەزدە كوزىم بىردەن 9 دەگەن ۇپايعا ءتۇستى. سەنەر-سەنبەسىمدى بىلمەدىم. كوزىم بۇلدىراپ كەتكەن شىعار دەپ، قايتادان قاراعاندا عانا ءوزىمنىڭ 9 بالل العانىمدى ءتۇسىندىم. بىردەن اناما حابارلاسىپ، جاڭالىقتى جەتكىزدىم. نەگىزىنەن، مەن IELTS-تى ءوزىمنىڭ مۇمكىندىگىمدى، ءبىلىمىمدى ساراپقا سالۋ ءۇشىن تاپسىرعان ەدىم. جالپى، مۇندا تىڭداۋ جانە سويلەۋ كەزەڭدەرى بارلىعىنا بىردەي. Reading جانە Writing-كە كەلەتىن بولساق، ولاردىڭ باعدارلاماسى ۇمىتكەرلەردىڭ IELTS تاپسىرۋ ارقىلى قول جەتكىزگىسى كەلەتىن ماقساتتارىنا قاراي تاڭدالادى. ال General Trainingء-تى ەگەر ءسىز اعىلشىن تىلىندە سويلەيتىن ەلگە كوشۋدى نەمەسە سول جەردە جۇمىسقا ورنالاسۋدى جوسپارلاساڭىز، ال Academicء-تى (اكادەميالىق تەست) اعىلشىن تىلىندە سويلەيتىن ۋنيۆەرسيتەتتە وقىعىڭىز كەلسە تاپسىراسىز. اعىلشىن ءتىلىن ەركىن سويلەسەم دە مەن جوعارى بالل الۋ ءۇشىن بۇعان دەيىن حالىقارالىق ەمتيحاندى 20 رەت تاپسىردىم.
«جەتى جاسىمدا اعىلشىنشا ەركىن سويلەدىم»
– «اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋ» مەن IELTS تاپسىرۋ اراسىندا ايىرماشىلىق بار ما؟
– ارينە، ايىرماشىلىق بار. مەنىڭشە، ءوز ءتىلىن جەتىك بىلەتىن اعىلشىنداردىڭ وزدەرى دە IELTS تاپسىرسا 6،5 الادى دەپ ويلايمىن. اكادەميالىق اعىلشىن ءتىلى بولعاندىقتان، بۇل وتە ماڭىزدى. دۇرىس تاپسىرۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ونىڭ فورماتىن ءبىلۋ كەرەك.
– سايا، اعىلشىن ءتىلىن التى جاستان باستاپ ۇيرەندىم دەدىڭ. جالپى، التى جاستاعى بالاعا اعىلشىن ءتىلى نە ءۇشىن قاجەت بولدى؟
– ارينە، باسىندا وزگە ءتىلدى ۇيرەنۋ ماعان وڭايعا سوقپادى. جالپى، اعىلشىن ءتىلىن ماعان التى جاستان باستاپ انامنىڭ ۇيرەتە باستاۋى كەزدەيسوق ەمەس. ويتكەنى، انامنىڭ ەكىنشى ماماندىعى – اعىلشىن ءپانى ءمۇعالىمى. ونىڭ ۇستىنە بۇل جاستا بالا كەز كەلگەن ءتىلدى تەز قابىلدايدى. سودان انامنىڭ كومەگىمەن ءارىپتى ۇيرەنىپ، جەتى جاسىمدا اعىلشىنشا ەركىن سويلەي باستادىم. كوپ ۇزاماي سويلەپ قانا قويماي، ويلايتىن دەڭگەيگە جەتتىم. تۇسىنە كەلە، اعىلشىن ءتىلى ماعان قىزىق بولا باستادى. ءتىپتى، اعىلشىن ءتىلىن وتە قاتتى جاقسى كورىپ كەتتىم. انام مەنىڭ ءتىلىمدى جەتىلدىرۋ ءۇشىن مۋلتفيلم ەمەس، كوبىنە BBC مەن CNN- ءنىڭ دەرەكتى فيلمدەرىن قوسىپ قوياتىن ەدى. ءالى ەسىمدە، انام مەنىڭ ءتىلدى جەتىك ۇيرەنىپ، دەڭگەيىمدى تەرەڭ دامىتۋ ءۇشىن 8-9 جاستاعى بالالارعا ارنالعان اعىلشىنشا ءسويلەسۋ كلۋبىنا بەرمەكشى بولدى. ءبىر قىزىعى، مۇنداي كلۋبتار بىزدە جوق بولىپ شىقتى. سول كەزدەن «جەكە اعىلشىن ءتىلى مەكتەبىن اشىپ، وقيمىن دەگەن بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتسام» دەپ كوپ ويلانا باستادىم...
كىتاپ وقۋ – اعىلشىن ءتىلىن تەز ۇيرەنۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى
– سەنىڭ ءتىلدى تەرەڭ مەڭگەرۋىڭ ەرەكشە تالانتىڭ با، الدە ەڭبەكتىڭ ارقاسى ما؟ زامانداستارىڭا اعىلشىن ءتىلىن تەز ۇيرەنۋدىڭ قانداي ءتيىمدى جولىن ۇسىنار ەدىڭ؟
– مەنىڭ اعىلشىن ءتىلىن جەتىك بىلگەنىم – ەڭ الدىمەن قاجىرلى ەڭبەكتىڭ ارقاسى دەر ەدىم. كوپ ادامدار تالانتتىڭ ارقاسى دەپ جاتادى. جوق، بۇل ەڭبەك. مەن اپتاسىنا 7 كۇن 10 ساعاتتان وتىرىپ دايىندالدىم. ءبىر جىل ەمەس، بۇل التى جىل بويى قايتالاندى. ال اعىلشىن ءتىلىن تەز ۇيرەءنۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى – ۇزدىكسىز كىتاپ وقۋ كەرەك. سوسىن پودكاست تىڭداۋدى ۇسىنار ەدىم. مەن كىتاپتى وقىپ قانا قويماي، ءسوزبە-سوز جاتتايتىنمىن. سول وقىعان كىتابىم ارقىلى مەنىڭ تىلدىك، لەكسيكالىق قورىم مولايدى. ءوزىمدى-وزىم دامىتىپ وتىردىم.
– اعىلشىن ءتىلى ساعان قانداي مۇمكىندىكتەر بەرەدى دەپ ويلايسىڭ؟
– جوعارى ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ارقىلى الەمدەگى اعىلشىن ءتىلىنىڭ ەڭ جاس ۇزدىك بىلگىرلەرىنىڭ قاتارىنا قوسىلدىم. قازىرگى تاڭدا اعىلشىن ءتىلى ۇلكەن سۇرانىسقا يە بولىپ وتىر. تەك شەت مەملەكەت ەمەس، ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ وزىندە دە IELTS كەرەك. سوندىقتان ءارقاشاندا سۇرانىسقا يە سالا بولىپ قالا بەرەدى. مەنىڭ ءقازىردىڭ وزىندە شەتەلدىڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرىنە تۇسۋگە مۇمكىندىگىم زور.
«جوعارى ءبىلىم الىپ، جاقسى مامان بولسام دەيمىن...»
– اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتەتىن ورتالىقتاردىڭ وقۋ اقىسى تىم قىمبات. ەستۋىمشە، سەنىڭ دە ءتىل ۇيرەتەتىن ورتالىقتارىڭ بار كورىنەدى. مۇنداعى وقۋ اقىسى قالاي؟
– ءيا، 14 جاسىمدا اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرىپ قانا قويماي، حالىقارالىق جۇيەدەگى تەستەردەن جوعارى ۇپاي جيناپ، ەكى حالىقارالىق ۇيىممەن بىرلەسىپ اعىلشىن مەكتەبىن اشتىق. «Saya education» دەپ اتالاتىن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋ ورتالىعىمنىڭ نەگىزىن قالادىم. جالپى، ءوزىم 9 جاسىمنان باستاپ ساباق بەرە باستادىم. جاس ايىرماشىلىعىما قاراماستان، مەنىڭ دە ستۋدەنتتەرىم بولدى. ءقازىر دە بار. ساباقتان بوس ۋاقىتىمدا زياتكەرلىك مەكتەپتە اعىلشىن تىلىنەن ساباق بەرىپ، تابىس تاۋىپ ءجۇرمىن. بۇل مەن ءۇشىن دە، انام ءۇشىن دە ۇلكەن كومەك. ايتپاقشى، وقۋ اقىسىنا كەلسەك، ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار، الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسى بالالارىنا جەڭىلدىك قاراستىرىلعان. ءساتىن سالسا، بيىل مۇنداي ورتالىقتى استانادان اشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.
– بوس ۋاقىتىڭدى قالاي وتكىزەسىڭ؟ اعىلشىن تىلىنەن باسقا قانداي حوبءبيىڭ بار؟
– مەن كىتاپتاردى كوپ وقيمىن. شەتەل كلاسسيكاسىن عانا ەمەس، ءوز حالقىمىزدىڭ جازۋشىلارىنىڭ دا شىعارمالارىن وقيمىن. سوسىن وتە كوپ ىزدەنەمىن. مەندە بوس ۋاقىت جوق دەۋگە بولادى. ارينە، سەرگەك بولىپ، كوپ جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن مىندەتتى ءتۇردە سپورت كەرەك. سوندىقتان سپورتپەن اينالىسامىن. سۋعا جۇزۋدەن كاسىبي شەبەرمىن.
– الداعى جوسپارلارىڭمەن، ارمان-ماقساتتارىڭمەن بولىسسەڭ...
– بيىل مەكتەپ بىتىرگەلى وتىرمىن. ءبىراق وقۋعا تاپسىرۋعا اسىعىپ وتىرعانىم جوق. ءوزىمنىڭ جەكە جوسپارلارىم بار. ءساتىن سالسا، جوعارى ءبىلىم الىپ، جاقسى مامان بولسام دەيمىن. ءبىراق شەتەلدە قالعىم كەلمەيدى. شەتەلدىڭ ەڭ ۇزدىك وقۋ ورنىنا ءتۇسىپ، العان ءبىلىمىمدى ەلىمىزدىڭ ءوركەندەۋىنە جۇمساعىم كەلەدى. ول مەنىڭ قولىمنان كەلەدى. مەندە قابىلەت تە، جىگەر دە بار.
سۇحباتتاسقان رايا ەسكەندىر.